Dư địa lớn cho xuất khẩu gạo thơm sang thị trường Châu Âu

Gạo chất lượng cao của Việt Nam có nhiều cơ hội tại Châu Âu

Theo Hiệp hội lương thực Việt Nam (VFA), sau 1 năm thực thi Hiệp định Thương mại tự do Châu Âu (EU) – Việt Nam (EVFTA), xuất khẩu nông sản nói chung và xuất khẩu gạo nói riêng của Việt Nam đang dần khẳng định chỗ đứng tại thị trường EU bởi chất lượng gạo của Việt Nam trong nhiều năm qua đã không ngừng được cải thiện.

Các loại gạo thơm, gạo chất lượng cao như ST24, ST25, Jasmine… được người dân khu vực này ưa chuộng. Dự báo xuất khẩu gạo của Việt Nam trong năm 2022 sang thị trường EU sẽ đạt tối thiểu 60.000 tấn, đặc biệt là tại các thị trường truyền thống như Đức, Italy, Ba Lan…

Bộ Công Thương cũng dự báo, xuất khẩu gạo sang EU trong năm 2022 sẽ có sự bật tăng với giá trị kim ngạch cao bởi trong năm 2021, EU cấp hạn ngạch 80.000 tấn gạo với mức thuế suất ưu đãi 0% sau khi EVFTA có hiệu lực thi hành, dư địa cho mặt hàng gạo vẫn còn rất lớn khi số lượng này chưa được các nhà xuất khẩu Việt Nam sử dụng hết trong năm 2021. Hơn nữa, cộng đồng người Châu Á tại thị trường EU vẫn duy trì thói quen sử dụng gạo như lương thực chính, sẽ là cơ hội cho xuất khẩu gạo của Việt Nam sang thị trường này.

Dư địa của gạo Việt Nam tại thị trường EU rất lớn khi hiện nay xuất khẩu gạo của Việt Nam sang EU chỉ chiếm tỉ trọng nhỏ trong tổng xuất khẩu gạo của Việt Nam (chiếm 1% về lượng và 1,3% về kim ngạch) nhưng đây lại là thị trường tiềm năng về xuất khẩu các loại gạo có giá trị cao.

Số liệu của Tổng cục Hải quan cho thấy, năm 2021, lượng gạo thơm của Việt Nam xuất khẩu sang EU đạt gần 38 nghìn tấn với trị giá khoảng 27 triệu USD, tăng trên 9,3% về lượng và tăng gần 28,5% về trị giá so với cùng kỳ năm trước.

Theo Cục Xuất Nhập khẩu (Bộ Công Thương), một số giống gạo đặc sản của Việt Nam như ST24, ST25 lần đầu tiên được xuất khẩu vào các thị trường trong khối EU. Tỉ trọng gạo thơm trong tổng xuất khẩu gạo của Việt Nam sang EU cũng đã tăng lên 70% trong 11 tháng năm 2021 so với 64% của cùng kỳ năm 2020. Các chủng loại gạo khác đều tăng mạnh như gạo trắng tăng 40,9%; gạo giống Nhật tăng 137,6%; gạo nếp tăng 323,2%...

Đặc biệt, mới đây, Công ty Cổ phần Tập đoàn Lộc Trời vừa xuất khẩu sang EU khép lại năm 2021 - chào năm mới 2022 với lô hàng gạo lên tới 4.170 tấn gạo. Lô hàng này bao gồm gạo thơm và gạo trắng, được vận chuyển thông qua tàu biển dạng hàng rời. Điều này cho thấy, các doanh nghiệp lớn như Lộc Trời, Trung An, Tân Long sẽ là những doanh nghiệp hàng đầu với quy mô lớn, canh tác khép kín… sẽ đáp ứng các yêu cầu mà thị trường EU đòi hỏi, để khẳng định giá trị gạo Việt tại thị trường cao cấp này.

EVFTA tạo cơ hội cho gạo Việt tại EU

Theo Bộ Công Thương, EVFTA mang lại cho gạo Việt Nam nhiều cơ hội lớn, đặc biệt là các loại gạo chất lượng cao, có vùng trồng ổn định, xuất xứ nguồn gốc tốt đáp ứng các yêu cầu khắt khe của thị trường này.

Thực tế là với mức thuế xuất bằng 0%, những “ông lớn” ngành lúa gạo có các vùng nguyên liệu lớn như Lộc Trời, Tân Long, Trung An… có rất nhiều cơ hội để khẳng định vị thế của doanh nghiệp cũng như thương hiệu gạo Việt Nam trên trường quốc tế, đặc biệt là tại thị trường EU.

Theo Cục Chế biến và Phát triển thị trường nông sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn-NNPTNT), người tiêu dùng EU ưa chuộng các giống gạo chất lượng cao như: Gạo thơm, gạo hạt dài, gạo đặc sản… và đây chính là những loại gạo thuộc “ưu thế” của Việt Nam. Hơn nữa, những ưu đãi từ EVFTA giúp Việt Nam có thể xuất khẩu khoảng 100.000 tấn gạo tấm vào EU hàng năm.

Ngoài ra, trong năm 2022 cũng như vài năm tới, gạo Việt Nam có cơ hội mở rộng thị phần tại EU không chỉ bởi nhu cầu của thị trường này đang lớn hơn, mà còn bởi các “đối thủ” cạnh tranh về xuất khẩu gạo như Thái Lan, Trung Quốc chưa có Hiệp định thương mại tự do với EU như Việt Nam. Điều này một lần nữa cho thấy, cơ hội của Việt Nam có thể mở rộng thị phần tại thị trường này, bởi hiện nay thị phần gạo của Việt Nam tại EU còn thấp, chỉ chiếm 1,3% tổng kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này trong 11 tháng năm 2021.