Chiếm phần lớn “chiếc bánh” quảng cáo trực tuyến
Theo báo cáo “Social Media Stats” mới nhất từ Cty nghiên cứu eMarketer, tính đến thời điểm tháng 5.2019, trong các mạng xã hội có lượng người dùng lớn tại thị trường Việt Nam thì Facebook đứng đầu với hơn 57% dân số sử dụng, tiếp đến là Twitter và YouTube với tỉ lệ gần tương đương nhau – trên dưới 13% dân số sử dụng…
Ở diễn biến khác, những số liệu được Cty ANTS công bố cho biết, tính từ năm 2010-2018, doanh số thị trường quảng cáo trực tuyến tại Việt Nam đã tăng đến hơn 20 lần. Năm 2010 doanh số 26 triệu USD, thị phần chủ yếu thuộc về các báo điện tử và trang thông tin trực tuyến, Google chỉ chiếm một phần nhỏ còn Facebook hầu như chưa có doanh thu.
Tuy nhiên đến hết năm 2018, dung lượng thị trường quảng cáo trực tuyến tại Việt Nam đã tăng lên 550 triệu USD, trong đó Google và Facebook cộng lại chiếm khoảng 70% với 387 triệu USD, 30% còn lại được chia sẻ cho các mạng quảng cáo trực tuyến khác và gần 1.000 đầu báo điện tử và trang thông tin trực tuyến.
Không đóng thuế
Facebook và Google có doanh thu cộng lại vài ngàn tỉ đồng mỗi năm từ thị trường Việt Nam nhưng không đóng đồng thuế doanh thu và giá trị gia tăng nào.
Trên thực tế, các đại lí quảng cáo là đối tác cung cấp dịch vụ quảng cáo trực tuyến cho Facebook và Google tại Việt Nam có đóng một loại thuế gọi là Thuế nhà thầu. Loại thuế này được pháp luật Việt Nam qui định với mức 10% trong lĩnh vực quảng cáo, áp dụng đối với các tổ chức, cá nhân nước ngoài không hoạt động theo luật Việt Nam có phát sinh thu nhập từ cung ứng dịch vụ hoặc dịch vụ gắn với hàng hóa tại Việt Nam.
Trong khi đó, các doanh nghiệp là đại lí quảng cáo của Facebook và Google phải đóng thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế giá trị gia tăng thu hộ cho nhà nước từ người tiêu dùng.
Tuy nhiên ông Võ Đỗ Thắng – Giám đốc Trung tâm An ninh mạng Athena – từng chia sẻ, ông thường mua dịch vụ quảng cáo từ Google và Facebook và thanh toán qua thẻ tín dụng vì tiện dụng. Trong trường hợp này, Google và Facebook chẳng những không đóng thuế nhà thầu 10%, mà Nhà nước Việt Nam còn thất thu cả khoản thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng.
Ở chiều ngược lại, những cá nhân, tổ chức sản xuất nội dung đưa lên Facebook và Google được hai “ông lớn” này chia sẻ lại doanh thu quảng cáo, song lâu nay còn thiếu sự hợp tác để thúc đẩy các đối tượng có thu nhập thực hiện nghiêm túc nghĩa vụ thuế với nhà nước. Điển hình là thời gian qua, Cục Thuế TP.HCM đã rà soát ra hàng trăm đối tượng có thu nhập lớn được chia sẻ từ Google, Facebook. Có cá nhân thu nhập tới hàng triệu USD.
Mới đây trong cuộc làm việc nhằm chấn chỉnh hoạt động quảng cáo trên các nền tảng xuyên biên giới với thành phần tham dự gồm đại diện các bộ, ngành, cty dịch vụ quảng cáo…, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh: “Các bạn đến đây làm ăn, thu tiền, trở nên giàu có, thì các bạn cũng phải góp sức, góp phần cho đất nước này thịnh vượng hơn, ổn định và phát triển hơn. Việt Nam không chào đón các doanh nghiệp xuyên biên giới vào đây mà không tuân thủ luật pháp Việt Nam”.
Theo luật sư Nguyễn Văn Hậu - Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Thương mại Luật gia Việt Nam (VLCAC), Luật An ninh mạng có qui định buộc các Cty như Facebook, Google đặt văn phòng đại diện tại Việt Nam. Việc thực hiện nghiêm qui định này sẽ tạo cơ sở để dần đi đến chế tài về những vấn đề khác, trong đó có vấn đề doanh thu dịch vụ xuyên biên giới và nộp thuế.
