Ít nhất 22 triệu hộ không dùng điện một giá?
Theo dự thảo Quyết định cơ cấu biểu giá bán lẻ điện của Chính phủ, Bộ Công Thương đề xuất cách tính điện một giá bằng 145-155% giá bán lẻ điện bình quân.
Theo tính toán, với giá bán lẻ điện bình quân hiện ở mức 1.864,44 đồng một kWh hiện nay, điện một giá tương đương 2.703-2.890 đồng mỗi kWh, chưa gồm 10% thuế VAT.
Khách hàng dùng điện có thể chọn giữa phương án một giá điện và 5 bậc thang, thời gian tối thiểu khi khách hàng thay đổi từ giá bán lẻ điện 5 bậc sang điện một giá (hoặc ngược lại) là một năm (12 kỳ hóa đơn thanh toán).
Tháng 8, hoá đơn tiền điện anh Trần Văn Kháng, một khách hàng ở phường Trần Phú, quận Hoàng Mai, Hà Nội - phải trả cho 590kWh 1.465.130 đồng, chưa bao gồm 10% thuế VAT. Số tiền này được tính theo biểu giá luỹ tiến 6 bậc thang hiện hành.
Nếu chuyển sang dùng điện một giá, anh Kháng tạm tính, với mức sử dụng điện như trên, anh phải trả lần lượt là 1.594.770 đồng và 1.704.510 đồng, tương ứng với các mức giá 2.703 đồng và 2.889 đồng mỗi kWh (chưa gồm thuế VAT). Số tiền này đều cao hơn mức sử dụng theo biểu giá luỹ tiến bậc thang hiện tại lần lượt là 129.640 đồng và 239.380 đồng.
Theo số liệu của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), số hộ sử dụng điện dưới 400 kWh lên đến hơn 22 triệu hộ. Như vậy, trong biểu giá điện mới này, có ít nhất 22 triệu hộ dân không thể chọn cách trả điện 1 giá, vì điện một giá phải trả tiền cao hơn rất nhiều.
Tương tự, với khách hàng dùng từ 401 - 700 kWh/tháng, số tiền phải đóng mỗi tháng theo 5 bậc (tương đương cách tính theo 6 bậc hiện nay), nhưng nếu chọn trả 1 giá phải trả chênh lệch thêm từ 102.000 - 233.000 đồng/tháng, tùy chọn phương án 1 giá 2.703 đồng hay 2.890 đồng/kWh.
Trong khi đó, theo Bộ Công Thương, có đến 98,2% số hộ có mức sử dụng điện dưới 700 kWh. Như vậy, mức điện 1 giá được đưa ra không biết dành cho đối tượng khách hàng nào?
Giá điện bậc thang vẫn hợp lý hơn
Theo anh Trần Văn Kháng, ngành điện nên căn cứ hóa đơn trong 12 tháng. Nếu khách hàng nào sử dụng trên 400KW liên tục trong 12 tháng thì khách hàng đó được tính 1 giá. Khách hàng nào sử dụng bình quân dưới 400KW trong 12 tháng thì vẫn áp dụng cách tính theo bậc thang. Cách này thì ai cũng được lợi, người dùng nhiều được hưởng 1 giá theo giá bình quân của các bậc, người dùng ít vẫn được hưởng các mức giá thấp khi sử dụng ít.
Ông Trần Viết Ngãi - Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Việt Nam cho Lao Động biết, giá điện bậc thang vẫn hợp lý hơn trong bối cảnh hiện nay. Ông không ủng hộ phương án một giá điện dự thảo nêu ra.
“Nếu tính cả VAT thì biểu giá điện một giá là hơn 3.000 đồng mỗi kWh, thử hỏi những người thu nhập thấp, học sinh, sinh viên, công nhân, họ có đủ tiền trả không.
Trong khi đó, người giàu, dùng nhiều điện lại được lợi, bởi khi họ dùng hàng nghìn kWh cũng chỉ bị áp một giá vì chỉ phải trả mức rẻ hơn nhiều so với trước khi dùng bậc thang", ông Ngãi nói.
Ông Trần Viết Ngãi cũng cho rằng, nên để cơ cấu biểu giá điện theo 5 bậc. Trong đó, mức độ giãn cách các bậc bao nhiêu cần tính toán để đảm bảo 2 điều kiện: EVN không bị lỗ và thứ 2 là đảm bảo mức chi trả của người dân.
Theo Bộ Công Thương, biểu giá đề xuất “trên cơ sở đã tiếp thu, lấy ý kiến của các cơ quan, đơn vị của Quốc hội, các bộ ngành, tổ chức, đoàn đại biểu Quốc hội 63 tỉnh thành, hiệp hội ngành nghề, Tập đoàn Điện lực Việt Nam và các tổng công ty điện lực...”.
Với phương án 2, đưa ra cách tính 5 bậc và 1 bậc, Bộ Công Thương cho rằng khách hàng có thêm quyền lựa chọn. Trong đó, giá 4 bậc đầu tiên của biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt 5 bậc tại phương án 1 được giữ nguyên để không tác động đến các hộ sử dụng ở mức dưới 700 kWh là các khách hàng có mức thu nhập thấp hoặc trung bình.
