Nói về hiện trạng công nghệ cơ khí Việt Nam, ông Nguyễn Chỉ Sáng, Phó Chủ tịch, Tổng thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp Cơ khí Việt Nam cho rằng, thị trường cho máy móc thiết bị của Việt Nam rất lớn, có thể sơ bộ đánh giá độ lớn thị trường cho ngành cơ khí giai đoạn 2019 – 2030 khoảng 310 tỉ USD.
Trong bối cảnh hiện nay, ngành cơ khí chịu sự cạnh tranh rất khốc liệt và nhiều khi không binh đẳng từ các công ty nước ngoài, đặc biệt từ Trung Quốc.
"Là người đi sau trong hội nhập quốc tế nên để tham gia được vào chuối cung toàn cầu là rất khó. Đầu tư cho cơ khí thời gian thu hồi vốn lâu, lãi suất ngân hàng cao (khoảng 9%) làm giảm hiệu quả của đầu tư, tăng giá thành, giảm sức cạnh tranh của sản phẩm do vậy không thu hút được các nhà đầu tư. Các cơ chế chinh sách của nhà nước về hỗ trợ phát triển cơ khí được thực thi nghiêm túc", chuyên gia này chỉ ra.
Theo ông Nguyễn Ngọc Thành – Phó Cục trưởng Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) có nhiều nguyên nhân khiến ngành cơ khí Việt Nam yếu.
Thứ nhất, các doanh nghiệp cơ khí Việt Nam, tính liên kết còn hạn chế.
Thứ hai là trong hoạt động logistic ở Việt Nam. Ngành cơ khí là công nghiệp nặng, nếu không có logistic về vận chuyển, vận tải không điều phối tốt thì giá thành cao hơn, giảm cạnh tranh với các mặt hàng cùng loại so với các nước.
Thứ ba, yếu tố khách quan, vấn đề lãi suất ngân hàng. Doanh nghiệp phải đi vay lãi suất thương mại 8-9%/năm thì đó là vấn đề lớn. Ngoài ra còn có yếu tố tạo lập thị trường, liên kết vùng, nhân sự, lao động...
Về nguyên nhân chủ quan, đối với quản lý nhà nước, mặc dù nhà nước có nhận diện đây là ngành quan trọng, nhưng việc ban hành cơ chế chính sách là rất hạn chế. Quản lý nhà nước cần tiếp tục đề xuất, để quyết liệt sát thực tế. Nếu chỉ hô khẩu hiệu mà các doanh nghiệp không biết bắt đầu tư đâu để tiếp cận thì không được.
Thứ hai, các ngân hàng cần có lãi suất ưu đãi hơn để các doanh nghiệp tiếp cận được vốn vay. Ngành công nghiệp hỗ trợ cho cơ khí vẫn còn hạn chế về số lượng, chủng loại, số lượng doanh nghiệp.
Thứ ba, với vai trò quản lý nhà nước, chúng tôi nhận lỗi về vấn đề cơ sở dữ liệu yếu. Doanh nghiệp loay hoay tìm cung – cầu, nguyên liệu ở đâu. Thứ tư là nguyên liệu đầu vào. Trước đây chúng ta nhập thép tấm về gia công, nhưng 2 năm trở lại đây có doanh nghiệp Formosa sản xuất thép tấm nhưng chưa đủ vì còn thép que... thì ngành thép chưa sản xuất được.
