Chiếm đoạt tiền hoàn thuế giá trị gia tăng: Ngăn chặn và bịt ngay các kẽ hở

Bóc trần thủ đoạn chiếm đoạt hàng trăm tỉ đồng

Mới đây, Tổng cục Thuế đã gửi công văn yêu cầu Cục thuế Tây Ninh, Long An, Đồng Nai và TPHCM thực hiện một số nội dung quản lý rủi ro về hoàn thuế giá trị gia tăng (GTGT) đối với Công ty CP thương mại Sài Gòn Tây Nam, Công ty TNHH quốc tế Hoàng Nam Anh và các công ty có liên quan. Đồng thời, yêu cầu 4 Cục thuế nêu trên báo cáo kết quả thực hiện trước ngày 25.11.2020. Tuy nhiên, đến nay mới chỉ có báo cáo của Cục thuế tỉnh Đồng Nai.

Về nội dung hoàn thuế GTGT đối với mặt hàng linh kiện điện tử, Tổng cục Thuế nhận được được báo cáo của Tổng cục Hải quan gửi Bộ Tài chính về kết quả đấu tranh với hành vi chiếm đoạt tiền hoàn thuế GTGT, buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hoá qua biên giới của một số doanh nghiệp tại địa bàn khu vực phía Nam. Tại báo cáo nêu kết quả điều tra xác định Công ty CP Phát triển Nhà Thủ Đức (ThuDuc House) và Công ty CP thương mại Sài Gòn Tây Nam đã có hành vi chiếm đoạt tiền hoàn thuế GTGT.

Theo xác minh của Tổng cục Hải quan, Thuduc House đăng ký kinh doanh tại phường Nguyễn Thái Bình, quận 1, TPHCM. Từ 17.2.2017 đến 2.8.2019, DN này mở 501 tờ khai xuất khẩu, trị giá tính thuế 5.286 tỉ đồng. Mặt hàng xuất khẩu chính của Thuduc House gồm: Linh kiện điện tử (Bộ máy tính mini, bộ nhớ IC, bộ nhớ RAM, thẻ nhớ, bộ vi xử lý Chip, CPU…), xuất xứ chủ yếu từ Trung Quốc, Malaysia, Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc, Hong Kong.

Qua rà soát của Hải quan cho thấy, tháng 11.2012, Thuduc House thành lập công ty con là Cty CP Thuduc House Wood Trading, đồng thời mua các mặt hàng linh kiện điện tử từ công ty này để xuất khẩu. Cty CP Thuduc House Wood Trading chỉ ký hợp đồng mua các mặt hàng linh kiện điện tử từ 1 DN là Cty TNHH An Lành Phát (mã số thuế 0314846682). Hàng hóa bán cho Thuduc House Wood Trading được An Lành Phát mua từ 4 công ty trong nước.

Các hàng hóa này được công ty xuất khẩu cho các đối tác nước ngoài, không trải qua bất kỳ công đoạn sản xuất nào. Sau khi hoàn tất thủ tục xuất khẩu, Thuduc House làm thủ tục hoàn thuế GTGT tại Cục Thuế TPHCM. Từ tháng 2.2018 đến tháng 8.2019, DN này được hoàn thuế GTGT 17 lần với số tiền gần 261 tỉ đồng.

Trong khi đó, đối với Cty CP thương mại Sài Gòn Tây Nam (đăng ký kinh doanh tại xã Lợi Thuận, huyện Bến Cầu, Tây Ninh). Theo xác minh của hải quan, từ 26.3.2018 đến 29.5.2020, DN này mở 141 tờ khai xuất khẩu, trị giá tính thuế 1.645 tỉ đồng. Mặt hàng xuất khẩu chủ yếu là linh kiện điện tử, xuất xứ từ Trung Quốc, Malaysia.

Sài Gòn Tây Nam có ký hợp đồng mua các mặt hàng linh kiện điện tử từ 4 công ty trong nước, xuất khẩu cho các đối tác nước ngoài, không trải qua bất kỳ công đoạn sản xuất nào. Sau khi hoàn tất thủ tục xuất khẩu, Sài Gòn Tây Nam làm thủ tục hoàn thuế GTGT tại Cục Thuế tỉnh Tây Ninh với số tiền 75,5 tỉ đồng.

Trong văn bản do ông Vũ Chí Hùng - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế (Bộ Tài chính) gửi một số Cục thuế địa phương thể hiện rõ: Trên cơ sở số liệu của Tổng cục Hải quan và tài liệu thu giữ của các đối tượng, doanh nghiệp có liên quan, Tổng cục Thuế xác định có hơn 70 doanh nghiệp liên quan đến vụ án, trong đó có một số doanh nghiệp ma (không có thật), một số doanh nghiệp do đối tượng thuê hoặc mua lại... để thực hiện hành vi phạm tội.

Còn nhiều kẽ hở

Tổng cục Thuế cho biết, ngày 30.12.2020, Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) và C03 - Bộ Công an đã họp và thống nhất với Viện Kiểm sát nhân dân tối cao khởi tố vụ án về các tội: Tội buôn lậu (Điều 188); tội vận chuyển trái phép hàng hóa, tiền tệ qua biên giới (Điều 189); tội làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức; tội sử dụng con dấu, tài liệu giả của cơ quan, tổ chức (Điều 341).

Theo Tổng cục Hải quan, đây là vụ án lớn, có tính chất phức tạp, đặc biệt nghiêm trọng liên quan đến nhiều DN. Thủ đoạn chính là thành lập công ty con trong nước, mua bán hàng hóa với giá thấp, sau đó nâng giá lên hàng trăm lần, làm giả hồ sơ để xuất khẩu, làm thủ tục hoàn thuế để chiếm đoạt số tiền hàng trăm tỉ đồng, gây thất thu lớn cho ngân sách Nhà nước.

“Vụ án liên quan đến 70 DN, thời gian hoạt động kéo dài từ 2017 đến nay với nhiều đối tượng tham gia, có sự câu kết, chỉ đạo chặt chẽ giữa đối tượng chủ mưu cầm đầu và các đối tượng giúp sức, lợi dụng sự thông thoáng của cơ chế chính sách để buôn lậu, chiếm đoạt tiền hoàn thuế GTGT” - Tổng cục Hải quan cho hay.

Trao đổi với Lao Động, chuyên gia về thuế, PGS-TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng, để xảy ra tình trạng như trên là còn nhiều kẽ hở. Cụ thể, trong quá trình kiểm tra thì đâu đó vẫn còn có một vài cán bộ trong ngành của thuế, hải quan móc nối với DN để làm chuyện hoàn thuế không công minh. Ngoài ra, liên quan đến hoạt động này, việc quản lý các DN có liên quan đến hoạt động xuất nhập khẩu cũng chưa được làm tốt. Việc nhập về và xuất đi, tiêu thụ trong nước còn nhiều kẽ hở.

Từ đó, theo ông Thịnh, để làm được việc này thì phải làm từ gốc. Các DN thành lập phải có các cơ sở rõ ràng, không mập mờ. Việc kiểm tra giám sát phải thực tế, thường xuyên. Không những thế cần phải có việc kiểm tra giám sát chuyên ngành đối với việc thực hiện hoàn thuế.

Trước việc này, Tổng cục Thuế đã chỉ đạo các cục thuế địa phương rà soát, thu hồi số tiền hoàn thuế với DN. Trong trường hợp xác định các công ty có rủi ro cao về hoàn thuế vi phạm pháp luật với mục đích trốn thuế cần kịp thời hoàn chỉnh hồ sơ để cung cấp thông tin bổ sung hoặc chuyển hồ sơ sang cơ quan công an theo quy định.

Ngoài ra, Tổng cục Thuế yêu cầu Cục thuế một số tỉnh, chủ động rà soát các trường hợp tương tự đối với các mặt hàng có rủi ro cao về hoàn thuế GTGT; đồng thời công khai thông tin về các công ty vi phạm pháp luật về thuế, các công ty có hành vi mua bán hóa đơn bất hợp pháp đến người nộp thuế để kịp thời ngăn chặn.