Các lệnh trừng phạt của phương Tây nhằm ép Nga chấm dứt chiến sự Ukraina, đồng thời gây bất ổn nền kinh tế Nga, nhắm vào hệ thống tài chính, xuất khẩu năng lượng, dự trữ vàng và ngoại hối của Nga. Tuy nhiên, thời điểm khó khăn cần phải có các biện pháp ứng phó nhanh chóng và Nga đã đưa ra một số giải pháp, theo RT.
Hệ thống thanh toán quốc gia Mir tiếp quản SWIFT
Các ngân hàng lớn của Nga đã bị cắt khỏi hệ thống thanh toán toàn cầu SWIFT, khiến các ngân hàng không thể tiếp cận thị trường quốc tế. Tuy nhiên, Nga hiện có thể chấp nhận thanh toán điện tử qua Mir - hệ thống thanh toán thay thế của Nga - và làm việc với các ngân hàng và doanh nghiệp nước ngoài, vượt qua các hạn chế của phương Tây.
Mir cũng cung cấp một giải pháp thay thế cho Visa và MasterCard, vốn đã ngừng cung cấp dịch vụ giao dịch quốc tế cho khách hàng Nga.
Giao dịch thương mại bằng nội tệ và các điểm đến xuất khẩu mới
Các biện pháp trừng phạt cũng nhắm vào các khoản nắm giữ của Nga bằng đồng euro và USD để ngăn chặn khả năng thương mại quốc tế của Mátxcơva. Tuy nhiên, Nga đang thiết lập các cơ chế thương mại thanh toán bằng tiền tệ quốc gia với các đối tác thương mại nước ngoài.
Nga và Trung Quốc đã có cơ chế thanh toán bằng đồng rúp-nhân dân tệ được một thời gian và đầu tháng này, Thổ Nhĩ Kỳ bày tỏ sẵn sàng giao dịch bằng đồng rúp.
Ngoài ra, Ấn Độ và Nga đã công bố kế hoạch mua bán dầu bằng đồng rúp-rupee. Ấn Độ, quốc gia cho đến nay chỉ mua 3% lượng dầu nhập khẩu từ Nga, đã háo hức tăng cường mua, cũng như Serbia. Đây là dấu hiệu cho thấy Nga có những lựa chọn thay thế cho hàng xuất khẩu nếu phương Tây tiếp tục cô lập nước này.
Bán USD
Để hỗ trợ đồng rúp, vốn đã bị giảm giá mạnh so với các đồng tiền chính trong tháng này, các doanh nghiệp Nga giao dịch với nước ngoài đã được lệnh bán 80% nguồn thu ngoại tệ và chuyển chúng sang đồng rúp. Động thái này được kỳ vọng sẽ ổn định đồng tiền quốc gia và khuyến khích đầu tư nhiều hơn vào Nga thay vì chuyển chúng ra nước ngoài.
Cấm xuất khẩu ngũ cốc để đảm bảo nguồn cung trong nước
Nga đã tạm thời cấm xuất khẩu ngũ cốc sang các nước thuộc Liên minh Kinh tế Á-Âu (EAEU) trong tuần này. Các hạn chế bao gồm các chuyến hàng đến các quốc gia hậu Xô Viết có chung khu vực hải quan tự do với Nga, bao gồm Armenia, Belarus, Kazakhstan và Kyrgyzstan. Biện pháp này nhằm mục đích giữ cho thị trường lương thực trong nước được dự trữ tốt và giá không tăng cao.
Tăng lãi suất để hỗ trợ đồng nội tệ
Với gần một nửa dự trữ vàng và ngoại hối bị đóng băng và không thể hỗ trợ đồng rúp mất giá, Ngân hàng Trung ương Nga đã khẩn cấp nâng lãi suất cơ bản vào cuối tháng 2 từ 9,5% lên mức kỷ lục 20%/năm. Bước này được thực hiện để bù đắp rủi ro mất giá và lạm phát gia tăng, hoặc đơn giản là để giúp duy trì sự ổn định giá cả và bảo vệ khoản tiết kiệm của công dân khỏi bị mất giá.
Cơ quan quản lý cũng đưa ra các biện pháp bổ sung để hỗ trợ các tổ chức tín dụng và khuyến nghị các ngân hàng không tính lãi và phạt đối với các khoản vay, cũng như cho phép cơ cấu lại các khoản thanh toán. Các động thái này đã giúp ổn định đồng rúp, vốn đã ghi nhận sáu ngày tăng liên tiếp so với đồng euro và đồng USD, tính đến ngày 17.3.
Thanh toán nợ bằng đồng rúp để tránh vỡ nợ
Nga đã ủy quyền hai khoản thanh toán cho các trái chủ với tổng trị giá 117 USD đến hạn ngày 16.3 bằng USD. Số tiền này lấy từ các tài khoản của Nga bị đóng băng ở nước ngoài. Hiện việc chấp thuận thanh toán là tùy thuộc vào Mỹ và các đồng minh. Nếu không, chính phủ Nga đã ra lệnh thanh toán khoản nợ bằng đồng rúp theo tỷ giá hối đoái chính thức của ngân hàng trung ương tại thời điểm chuyển tiền.
Các tổ chức phương Tây nhấn mạnh rằng trừ khi khoản nợ được trả bằng đồng tiền phát hành, nếu không thì nước Nga sẽ phải đối mặt với vụ vỡ nợ đầu tiên trong một thế kỷ. Mátxcơva cáo buộc phương Tây đang cố gắng tạo ra "một vụ vỡ nợ giả" vì Nga có tiền để trả các khoản nợ mà họ đang bị từ chối tiếp cận.
Hỗ trợ có mục tiêu cho người dân
Ngày 16.3, Tổng thống Vladimir Putin chỉ thị áp dụng các biện pháp mới để hỗ trợ công dân Nga trong bối cảnh giá cả tăng, tỷ lệ thất nghiệp và các vấn đề nguồn cung bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt. Các biện pháp sẽ tập trung vào việc bảo vệ các gia đình có trẻ em và người già. Ông Putin cho biết quyết định tăng lương tối thiểu, lương trong khu vực công và các phúc lợi xã hội, bao gồm cả lương hưu, sẽ được đưa ra trong vài ngày tới.
Hỗ trợ tài chính cho doanh nghiệp
Chính phủ Nga thông qua dự thảo kế hoạch hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Chính quyền địa phương đã được hướng dẫn để cung cấp hỗ trợ cho các tổ chức, doanh nhân và người lao động tự do, bao gồm trợ cấp và tín dụng.
Các nhà xuất khẩu chuyển hướng sang thị trường nội địa
Tổng thống Putin kêu gọi các nhà xuất khẩu Nga không giảm sản lượng để đáp trả các lệnh trừng phạt mà thay vào đó cung cấp cho thị trường nội địa. Điều này sẽ giúp kiểm soát giá cả trong nước, không để tăng giá xăng dầu, diesel, kim loại và các mặt hàng khác. Ông Putin nhấn mạnh, kế hoạch thay thế nhập khẩu chưa bao giờ quan trọng như hiện tại.
Kêu gọi các doanh nghiệp nước ngoài ở lại Nga
Trước sức ép trừng phạt, một số công ty nước ngoài trong tháng này đã tuyên bố tạm thời rút khỏi Nga, bao gồm IKEA, Microsoft, Volkswagen, Apple, Shell, McDonald’s, H&M và các công ty khác.
Ở Nga đã có đề xuất quốc hữu hóa các doanh nghiệp này để duy trì hoạt động. Tuy nhiên, trong bài phát biểu hôm 16.3, Tổng thống Putin cho biết Nga sẽ tôn trọng quyền sở hữu tư nhân của các công ty nước ngoài.
Trước đó, ông Putin đã lên tiếng ủng hộ một ý tưởng khác là để các đối tác ở Nga điều hành các công ty nước ngoài. Bộ Kinh tế Nga đang xây dựng một dự luật để điều chỉnh thủ tục.
