Bộ GTVT cho biết, hiện đường sắt có 7 dự án với tổng mức đầu tư khoảng 195.444 tỉ đồng.
Trong đó, có tiểu dự án đường sắt Hạ Long – Cái Lân với tổng mức đầu tư 1,511 tỉ đồng (thuộc dự án đường sắt Yên Viên – Phả Lại – Hạ Long – Cái Lân) đã hoàn thành và đưa vào sử dụng.
Còn lại 5 dự án đang thực hiện với tổng mức đầu tư 168.244 tỉ đồng, bao gồm: Tuyến số 1 Bến Thành – Suối Tiên; Tuyến số 2 Bến Thành – Tham Lương; 3 là Cát Linh – Hà Đông; 4 là Nhổn – Ga Hà Nội, 5 là tuyến Yên Viên – Ngọc Hồi.
Một dự án đang dừng giãn tiến độ đó là tuyến Yên Viên – Phả Lại – Hạ Long – Cái Lân, tổng mức đầu tư là 7.664 tỉ đồng; 1 dự án chuẩn bị khởi công là tuyến số 2 Nam Thăng Long – Trần Hưng Đạo tổng mức đầu tư là 19.555 tỉ đồng.
Đối với 5 dự án đang thực hiện, Bộ GTVT đã nêu tình hình thực hiện cũng như vướng mắc cụ thể ở từng dự án.
Thứ nhất, tại dự án đường sắt đô thị TPHCM, tuyến số 1 Bến Thành – Suối Tiên (khởi công từ tháng 8.2012, dự kiến hoàn thành trong năm 2020), đến nay, giá trị sản lượng đạt 56,9%, dự án chưa được ghi kế hoạch vốn năm 2018, hiện đang thanh toán từ vốn tạm ứng ngân sách TPHCM 1.000 tỉ đồng trong khi chờ Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư.
Trên cơ sở kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp thứ 24, ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ GTVT đã có văn bản gửi Ban cán sự Đảng Chính phủ về dự thảo báo cáo xin ý kiến về điều chỉnh tổng mức đầu tư tuyến 1,2.
Tại dự án đường sắt đô thị TPHCM, tuyến số 2 Bến Thành – Tham Lương (khởi công tháng 8.2010, dự kiến điều chỉnh hoàn thành trong năm 2024):
Dự án có 9 gói thầu, trong đó gói thầu CP1 đang nghiệm thu, bàn giao đưa vào sử dụng, các gói thầu còn lại đang triển khai công tác lựa chọn nhà thầu.
Tuy nhiên, theo Bộ GTVT, tại dự án này các gói thầu chưa thể triển khai do đang vướng mắc về điều chỉnh dự án và nguồn vốn cho dự án.
Tại dự án đường sắt đô thị Cát Linh – Hà Đông, Bộ GTVT cho biết đã hoàn thành 96% khối lượng xây lắp, riêng vật tư, thiết bị đã chuyển về đến công trường đạt khoảng 95% và lắp đặt đạt 83% khối lượng; đã vận hành và chạy thử các đoàn tàu ngày 20.9.2018 để tiến tới chạy khai thác thương mại.
Ở dự án đường sắt đô thị Nhổn – Ga Hà Nội (tuyến số 3): Khởi công tháng 9.2010, theo kế hoạch, dự án dự kiến được hoàn thành vào cuối năm 2018.
Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, tổng tiến độ mới chỉ đạt 46% và dự kiến kéo dài đến cuối năm 2022. Hiện nay, UBND TP Hà Nội đã có văn bản báo cáo Thủ tướng phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án.
Cuối cùng là dự án đường sắt đô thị Hà Nội tuyến số 1 (Yên Viên – Ngọc Hồi): Giai đoạn I từ 2012 – 2024 đã được điều chỉnh tiến độ, thực hiện từ 2017 – 2024; giai đoạn IIA từ 2012 – 2020.
Bộ GTVT cho biết, hiện nay, Bộ đã hoàn thiện các thủ tục báo cáo Thủ tướng Chính phủ để trình Quốc hội thông qua vào kỳ họp tháng 10.2018. Khó khăn chính của dự án hiện nay là việc bố trí nguồn vốn cho công tác giải phóng mặt bằng chưa đáp ứng được yêu cầu.
Trong báo cáo, Bộ GTVT đã kiến nghị Chính phủ xem xét giải quyết vướng mắc đối với từng dự án.
Riêng liên quan đến công tác bố trí vốn, đối với các dự án đường sắt đô thị cần thực hiện điều chỉnh tổng mức đầu tư, hiện chưa bố trí kế hoạch vốn năm 2018, Bộ GTVT kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chấp thuận giải quyết tạm ứng vốn để tiếp tục triển khai dự án và đảm bảo việc thanh toán cho nhà thầu.
