Thế cuộc giằng co này chưa biết khi nào tới hồi kết, còn Bộ GTVT khẳng định đứng ngoài vì đây là dự án hoàn toàn thuộc thẩm quyền của tỉnh.
Những dấu hỏi quanh dự án BOT Mỹ Lộc
Dự án BOT Mỹ Lộc (tuyến QL 21B) khởi công xây dựng từ tháng 1.2010, thông xe vào cuối tháng 6.2012 nhưng tiền hoàn vốn cho dự án đã được tính từ ngày 1.8.2009 trên trạm thu phí ở tuyến QL 21A và được hỗ trợ toàn bộ tiền giải phóng mặt bằng. Không chỉ được ưu ái thu phí trước khi khởi công, dự án này còn khiến dư luận băn khoăn khi ở trong tình trạng “dự án chồng dự án”.
Cụ thể, trên tuyến đường chỉ dài khoảng 25km có tới 3 dự án xen kẽ, chồng lấn nhau dù cùng là một chủ đầu tư - Cty Tasco. Phần lớn tuyến được (dài 21,2km) triển khai dưới dạng BT với tổng mức đầu tư 3.721 tỉ đồng và hiện ngân sách đã hoàn trả đầy đủ cả gốc và lãi cho nhà đầu tư.
Phần triển khai dưới hình thức BOT (phần duy nhất được thu phí hoàn vốn) chỉ dài 3,9km từ QL21B, đoạn từ trạm thu phí BOT Mỹ Lộc tới QL10 (ngã 4 Big C Nam Định) và 550m nối QL21B sang QL21A, dài 550m với tổng vốn 487 tỉ đồng.
Cũng trên đoạn dài 3,9km trên, Tasco chỉ bỏ tiền làm 4 làn đường phía ngoài (mỗi bên 2 làn), vỉa hè mỗi bên rộng 6m, giải phân cách giữa rộng 20,5m, cùng 2 cầu trên tuyến còn tỉnh Nam Định chi 80 tỉ đồng tiền ngân sách đầu tư thêm 2 làn đường.
Không chỉ dự án chồng dự án, trạm BOT Mỹ Lộc còn áp dụng mức phí ngang ngửa với những dự án có mức đầu tư gấp 3-4 lần (từ 30.000 đồng/lượt) với thời gian hoàn vốn cũng không ngắn (17,17 năm). Dự án còn từng gây chú ý năm 2017 khi bị báo chí phát hiện có tình trạng gian lận vé. Những vấn đề này khiến nhiều người đặt câu hỏi, dự án vấp phải sự phản đối của nhiều lái xe và buộc phải tháo trạm mà chưa rõ lối thoát.
Bộ GTVT, Tổng cục đường bộ đứng ngoài, ai kiểm soát sự minh bạch?
Câu chuyện tại trạm BOT Mỹ Lộc cùng những con số có phần không rõ ràng khiến dư luận bắt đầu chuyển hướng sự chú ý tới các dự án BOT “cấp tỉnh” sau một thời gian dài nóng lên cùng những dự án BOT “cấp bộ” đầy lùm xùm như BOT Cai Lậy, BOT Tân Đệ…
Trao đổi với Báo Lao Động, ông Nguyễn Văn Huyện - Tổng Cục trưởng Tổng cục Đường bộ - khẳng định, vấn đề tại BOT Mỹ Lộc là chuyện của tỉnh Nam Định, UBND tỉnh là chủ đầu tư kiêm luôn đơn vị giám sát mọi hoạt động của dự án.
Theo ông Huyện, UBND tỉnh Nam Định có đủ thẩm quyền và lực lượng trong tay để xử lý những phát sinh tại đây, bộ và tổng cục không nắm rõ hợp đồng của tỉnh với nhà đầu tư nên không thể bình luận gì.
Thông tin này khiến nhiều người không khỏi đặt câu hỏi ai có trách nhiệm “kiểm tra chéo” vấn đề hoàn vốn các dự án cấp tỉnh hay tỉnh toàn quyền tự làm tự giám sát?
Dự án BOT này gần như không có bất cứ thông tin về lưu lượng, thực tế hoàn vốn hay việc dự án đã quyết toán hay chưa bởi việc quyết toán chỉ được Bộ GTVT đốc thúc với hơn 50 dự án bộ quản lý còn câu chuyện của 15 BOT cấp tỉnh (trong đó có 11 trạm đang thu phí) hiện chưa rõ ai có trách nhiệm đốc thúc.
Trước đó, cả Sở GTVT và nhà đầu tư đều lên tiếng khẳng định mình đúng dù thừa nhận, chỉ đầu tư 3,9km dưới hình thức BOT trên cả chặng đường dài 25km.
* Chia sẻ quan điểm về vấn đề này, ông Bùi Danh Liên - Phó Chủ tịch Hiệp hội vận tải Hà Nội - cho rằng, việc đầu tư các trạm BOT cấp tỉnh như BOT Mỹ Lộc đang tạo cảm giác thiếu minh bạch. Theo ông Liên, dù lãnh đạo Sở GTVT Nam Định đã lên tiếng công khai đặt trạm ở vị trí đó là đúng, thu phí là đúng nhưng lại không cung cấp đầy đủ cụ thể thông tin để thuyết phục người dân.
Chuyên gia này kiến nghị thanh tra Chính phủ vào cuộc làm rõ các con số của dự án này và phải làm ngay chứ không thể lờ đi. Về phía các DN vận tải, ông Liên cho rằng, việc lập trạm “canh DN” không phải là giải pháp lâu dài mà nên kiện ra toà để có trọng tài làm rõ ai đúng, ai sai.
* Theo thống kê của Bộ GTVT, hiện cả nước có 88 trạm thu phí BOT trên các tuyến quốc lộ, trong đó, Bộ GTVT quản lý 73 trạm, gồm 56 trạm đang thu, 17 trạm chưa thu thuộc các dự án đang đầu tư. UBND các tỉnh quản lý 15 trạm gồm 11 trạm đang thu, 4 trạm chưa thu thuộc các dự án đang đầu tư.
KHÁNH HOÀ
