Dễ dàng tiếp cận chính sách
Nghị định 52/2021 về gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất của Chính phủ đã được ban hành vào 19.4. Theo đánh giá của Bộ Tài chính, dự kiến tổng số thuế và tiền thuê đất được gia hạn theo chính sách giãn, hoãn thời hạn nộp thuế tại Nghị định 52 là 115.000 tỉ đồng.
Với Nghị định này, nhiều doanh nghiệp đánh giá cao bởi lẽ hỗ trợ được các doanh nghiệp vượt qua khó khăn trong thời điểm COVID-19. Chia sẻ với Lao Động, ông Lê Tuấn Nam - Giám đốc Công ty Cổ phần và Phát triển Thương mại Hoàng Minh - cho biết, với Nghị định này doanh nghiệp có một nguồn lực tài chính để cầm cự, duy trì sản xuất ở mức độ tối thiểu khi dịch bệnh qua đi, họ có thể quay trở lại sản xuất kinh doanh và trang trải.
Kết quả điều tra của VCCI về tác động chính sách hỗ trợ giúp doanh nghiệp vượt qua khủng hoảng được công bố vào tháng 3 vừa qua, cho thấy doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận chính sách giãn, hoãn thuế và tiền thuê đất hơn so với việc vay vốn, lãi suất không đồng hay chính sách bảo hiểm.
Theo ông Nam chính sách giãn, hoãn có ích đối với hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Bởi lẽ, việc này tạo ra cơ cấu dòng tiền, tạo thêm năng lực cho doanh nghiệp trong việc cầm cự, trong thời gian tạm ngừng sản xuất kinh doanh.
Ông Tô Hoài Nam - Phó Chủ tịch Thường trực kiêm Tổng thư ký Hiệp hội DN nhỏ và vừa Việt Nam (VINASME) - cho rằng, Nghị định 52 đã đáp ứng được yêu cầu thực tiễn đòi hỏi trong bối cảnh các doanh nghiệp đang gặp khó khăn, trở ngại do tác động của COVID-19. Nghị định đã đưa ra rất nhiều nội dung trong chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp giảm tải các áp lực về kinh doanh, về tuân thủ các quy định về kinh doanh, về thời gian tập trung vào hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Trong khi đó, PGS-TS Đinh Trọng Thịnh - chuyên gia kinh tế - cho rằng, Nghị định 52 đã quy định rõ lĩnh vực ngành nghề, tiêu chí xác định đối tượng áp dụng và điều kiện để được gia hạn tiền thuế, tiền thuê đất trong năm 2021. Trong bối cảnh dịch bệnh phức tạp, hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, hộ kinh doanh có nhiều biến động, Nghị định đã quy định quyền và trách nhiệm của người nộp thuế trong việc tự xác định đối tượng, điều kiện được gia hạn.
Theo ông Thịnh, thực tế thời gian quan khi triển khai Nghị định 41, có những trường hợp người nộp thuế đã nộp đề nghị gia hạn, nhưng sau đó tự xác định lại không thuộc đối tượng áp dụng và xin hủy đề nghị, hoặc qua công tác quản lý, cơ quan thuế xác định người nộp thuế không thuộc đối tượng áp dụng và có thông báo gửi người nộp thuế. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ việc người nộp thuế hiểu chưa đúng, chưa đầy đủ các điều kiện được gia hạn. Tuy nhiên, số lượng là không nhiều.
Mặt khác, triển khai Nghị định 41, cũng như Nghị định 52, cơ quan thuế đã tuyên truyền sâu rộng và hỗ trợ người nộp thuế rất cụ thể bằng nhiều hình thức do đó, về cơ bản, DN, người dân đã hiểu và thực hiện đúng quy định.
Còn băn khoăn
Mới đây, tại buổi tọa đàm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp được gia hạn nộp thuế, tiền thuê đất ông Phan Đức Hiếu - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương - đặt câu hỏi Nghị định 52 khi được thực thi liệu DN có lăn tăn. Theo ông Hiếu, bản chất của Nghị định 52 là không miễn, không cắt thuế, mà là tạm lùi thời gian thực hiện nghĩa vụ, chính sách. Doanh nghiệp phải thực sự ý thức rất rõ điều này. Nếu không, DN sẽ tính toán sai trong chiến lược kinh doanh. Tạm thời lùi việc nộp nghĩa vụ về tài chính, lùi lại thời hạn, có nghĩa là nghĩa vụ tài chính này không phải nộp trong thời điểm hiện nay, nhưng sau đó phải nộp đầy đủ, cho nên đây không phải là biện pháp miễn.
Ông Hiếu nói thêm, đúng là trong thời gian hiện nay DN cần một luồng tiền mặt để trang trải những chi phí trong việc cầm cự, hoặc hỗ trợ cho sản xuất kinh doanh, nhưng DN lo là sau khi thời hạn giãn, hoãn đã hết, phải nộp nghĩa vụ về tài chính thì gánh nặng tài chính bị cộng dồn. Có nghĩa cuối năm họ nộp một lúc rất nhiều nghĩa vụ tài chính, thậm chí khó khăn lại chồng chất hơn về cuối năm. “Chúng ta tin tưởng dịch bệnh được kiểm soát. Nhưng giả sử một kịch bản xấu nhất là dịch bệnh vẫn tiếp tục, DN vẫn gặp khó khăn, thì khó khăn của họ sẽ tăng lên rất nhiều lần. Vì thế rất nhiều DN rất ngần ngại khi đưa ra quyết định có nên thụ hưởng chính sách này hay không” - ông Hiếu nói.
Mặt khác, theo Nghị định 52, chúng ta tạm hoãn 4 chính sách là thuế thu nhập DN, thuế VAT, thuế thu nhập cá nhân đối với hộ gia đình và tiền thuê đất, như vậy sẽ có các vấn đề xảy ra. Theo ông Hiếu, điều DN lo ngại nhất là khi họ thực hiện thủ tục hành chính, trong nguyên tắc DN tự kê khai, tự chịu trách nhiệm về tính trung thực chính sách, về mặt đối tượng. Vấn đề DN lo ngại ở đây là khi đã nộp đề nghị gia hạn thuế thì liệu rằng đề nghị này có giá trị pháp lý như thế nào? Họ lo rằng, nếu được hưởng chính sách này, sau đó cơ quan thuế lại thanh tra, nhỡ có một sai sót gì trong việc thực hiện thủ tục mà bị nộp phạt thuế, hoặc bị truy thu thuế thì rất khó khăn cho DN.
Về vấn đề này, bà Nguyễn Thị Thu Hà - Vụ trưởng Vụ Tuyên truyền và hỗ trợ người nộp thuế (Tổng cục Thuế) - nói rằng trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, DN phải lường trước được, phải chuẩn bị dòng tiền để thực hiện nghĩa vụ với Nhà nước. Nghị định 52 đã có thiết kế để giãn cách thời hạn thanh toán, không để dồn cục tất cả vào tháng 12.
Còn về tính pháp lý của giấy đăng ký gia hạn nộp thuế, bà Hà cho biết, luôn tuân theo nguyên tắc người nộp thuế tự khai, tự nộp và tự chịu trách nhiệm.
