Tạo sân chơi sòng phẳng trong khu vực
Từ ngày 15.6.2021, Bộ Công Thương đã ban hành Quyết định số 1578/QĐ-BCT, áp dụng mức thuế chống bán phá giá chính thức là 42,99%, mức thuế chống trợ cấp chính thức là 4,65%, đối với một số sản phẩm đường mía có xuất xứ từ Thái Lan nhập khẩu vào Việt Nam, trong thời hạn 5 năm.
Trao đổi về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Lộc - Quyền Tổng thư ký VSSA - nhấn mạnh: Việc Việt Nam chính thức áp dụng biện pháp chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp đối với một số sản phẩm đường mía có xuất xứ từ Thái Lan, đang tạo tâm lý tích cực cho ngành mía đường nội địa cũng như tạo động lực để doanh nghiệp bước vào một cuộc cạnh tranh công bằng hơn.
“Với quyết định áp thuế chống bán giá này, về cơ bản ngành sản xuất đường trong nước đã được minh oan. Và cũng từ đây, một cuộc chơi công bằng cho đường nội địa và đường nhập khẩu được tạo ra” - ông Nguyễn Văn Lộc nói.
Cũng theo VSSA, sau khi Bộ Công Thương ban hành Quyết định 1578/QĐ-BCT, giá đường sản xuất trong nước đã có chiều hướng nhích lên và tiêu thụ được. Cụ thể, giá đường sản xuất trong nước trong tháng 6.2021 tùy phẩm cấp (chất lượng và cỡ hạt, đã có VAT) và tùy khu vực, đã tăng lên và dao động ở mức từ 16.300 đồng/kg đến 17.400 đồng/kg đối với đường kính trắng; từ 17.200 đồng/kg đến 18.300 đồng/kg đối với đường tinh luyện.
Theo số liệu của Hải quan Thái Lan, trong 5 tháng đầu năm 2021, xuất khẩu đường (HS: 1701) của Thái Lan đạt hơn 1,4 triệu tấn, giảm 56,6% so với cùng kỳ năm trước.
Cảnh giác với lẩn thuế phòng vệ thương mại qua nước thứ 3
Theo khảo sát của PV, hiện tại, giá đường kính nhập ngoại bán tại thị trường trong nước có giá dao động từ 16.100 đồng/kg đến 17.200 đồng/kg, thấp hơn giá đường trong nước. Vì sao phải chịu áp thuế phòng vệ thương mại, nhưng giá đường Thái Lan vẫn thấp hơn của Việt Nam? Vì sao giá đường thấp, nhưng nhập khẩu đường ngoại vào Việt Nam vẫn ở con số cao ngất ngưởng.
Lý giải về vấn đề này, các thương nhân ngành mía đường cho biết, nguyên nhân quan trọng, khiến giá đường nhập khẩu bán vẫn thấp hơn giá đường sản xuất trong nước, trong khi đường nhập khẩu từ Thái Lan đã phải chịu thuế chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp tạm thời (khi chưa có Quyết định 1578/QĐ-BCT), thì nhập khẩu đường từ các nước ASEAN khác ngoài Thái Lan vào Việt Nam, trong nửa đầu năm 2021 có những dấu hiệu rất bất thường.
Trong 5 tháng đầu năm 2021, lượng đường nhập khẩu vào Việt Nam từ Campuchia, Lào, Malaysia, Myanma, Indonesia đã lên đến 320.000 tấn, tăng gấp 16 lần so với cùng kỳ năm 2020 (cùng kỳ 2020 là 20.043 tấn).
VSSA khẳng định: Cả 5 nước ASEAN nêu trên đều không đủ năng lực sản xuất đường để xuất khẩu vào Việt Nam với mức tăng như vậy. Cho nên, cần xem xét khả năng gian lận thương mại để trốn thuế của đường Thái Lan "đi vòng" qua nước thứ 3 để vào Việt Nam.
Theo VSSA, trước đây, khi chưa áp dụng biện pháp phòng vệ thương mại, trước sức ép của đường Thái Lan bán phá giá, hoặc vào Việt Nam theo con đường nhập lậu, gian lận thương mại thông qua Lào, Campuchia, đường sản xuất ở trong nước không thể cạnh tranh, không bán được, tồn kho lớn, nhiều nhà máy gặp khó khăn, kinh doanh thua lỗ.
Cả nước có khoảng 40 nhà máy đường hoạt động, mấy năm gần đây, đã có nhiều nhà máy phải đóng cửa, hiện chỉ còn khoảng hơn 20 nhà máy đường duy trì được hoạt động.
