Chuyển dịch kinh tế thu hút đầu tư
Báo cáo mới đây của U.S News & World Report cho thấy, Việt Nam đã nhảy vọt từ vị trí 23 năm 2018 lên vị trí thứ 8 trong bảng xếp hạng các nền kinh tế tốt nhất thế giới để đầu tư. TS Phan Đức Hiếu - Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) - cho biết, năm 2019, tăng trưởng GDP của Việt Nam có thể đạt 7,02%. Để làm được việc này, Chính phủ đã mạnh dạn cắt giảm 50% các điều kiện kinh doanh không tranh cãi. Đồng thời, Chính phủ đề ra mục tiêu phát triển 1 triệu doanh nghiệp hoạt động đến năm 2020, đề ra các chỉ tiêu phát triển cụ thể. Hằng năm, VCCI có đánh giá xem thực sự việc cải cách này có đến được với doanh nghiệp (DN) hay không. Đây là những nỗ lực rất lớn và đã đạt kết quả trong 6 nhóm chỉ số đo lường chất lượng môi trường kinh doanh. Trong đó, chỉ số năng lực cạnh tranh tăng 7 điểm đã có những kết quả tích cực, cụ thể chỉ số đổi mới sáng tạo tăng 3 điểm…
Ông Phan Đức Hiếu cho hay, các bộ, ngành và chính quyền địa phương là người tham gia thể chế và thực hiện thực thi cải cách. Nhưng trong thời gian qua, phần lớn các bộ, ngành chưa thực sự triển khai mà chủ yếu từ Chính phủ chỉ đạo xuống, do đó chưa thực sự tạo được động lực cho cải cách.
Chủ tịch Phòng thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) - Vũ Tiến Lộc - cho rằng, mục tiêu mà Chính phủ đề ra là tiếp tục tốc độ tăng trưởng GDP cao dựa trên nền tảng kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế xã hội năm 2019. Chất lượng tăng trưởng kinh tế dần được cải thiện và có thể đạt cao hơn mức kế hoạch thực hiện của Chính phủ là 6,8%. Kiểm soát lạm phát, nợ công, cán cân xuất nhập khẩu và việc làm đều có kết quả tốt, là cơ sở để thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội, góp phần tăng thu nhập ngân sách vượt mức dự toán 3,3%.
Theo báo cáo dự báo của Ngân hàng Phát triển Châu Á trong năm 2019 và 2020, Việt Nam duy trì mức tăng trưởng kinh tế tương ứng là 6,8% và 6,7%. Cùng đó, tại báo cáo mới nhất của Ngân hàng thế giới (World Bank), kinh tế Việt Nam đang tăng trưởng mạnh tại khu vực công nghiệp. Tỉ trọng công nghiệp chế biến chế tạo và xây dựng tăng nhẹ, bên cạnh đó xuất khẩu vẫn giữ đà tăng trưởng.
Cùng đó, các chuyên gia kinh tế nhận định kinh tế Việt Nam được dự báo có nhiều thuận lợi và khó khăn đan xen. Về mặt thuận lợi, sự phát triển của CMCN 4.0 và việc tham gia các FTA thế hệ mới như CPTPP và FTA Việt Nam - Liên minh Châu Âu được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều cơ hội phát triển kinh tế cho Việt Nam, thông qua việc mở rộng xuất khẩu, đầu tư và ứng dụng khoa học công nghệ. Đồng thời, sự chuyển đổi nhanh hơn của mô hình tăng trưởng theo hướng năng suất, chất lượng và hiệu quả, với động lực chính là khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo sẽ giúp duy trì mức tăng trưởng cao và ổn định cho nền kinh tế Việt Nam trong thời gian tới.
Đáng chú ý, năm 2020, hàng loạt DN lớn như Mobifone, VNPT, Agribank, VICEM... sẽ niêm yết với giá trị lên tới trên 8 tỉ USD, hứa hẹn góp phần gia tăng giá trị vốn hóa cho thị trường chứng khoán Việt Nam và cũng là cơ hội để thị trường thu hút dòng vốn ngoại đổ vào.
Lĩnh vực kinh doanh nào sẽ lên ngôi?
TS Cấn Văn Lực cho biết, hiện thể chế đã có nhiều cải tiến và cải cách nhưng vấn đề thực thi còn nhiều bất cập. Vốn ngân hàng ngày càng giảm đi trong cấu trúc vốn của DN. Hiện có 6 dòng vốn khác nhau, cụ thể: Vốn ngân sách, vốn của đối tác, vốn nước ngoài, vốn tín dụng và bảo lãnh, vốn huy động từ thị trường cổ phiếu và trái phiếu, cuối cùng là vốn tự có.
TS Cấn Văn Lực cũng chỉ ra rằng, khó khăn lớn nhất của DN hiện nay là lãi suất, tài sản thế chấp và thủ tục vay vốn… Trong khi đó, có đến 35% DN không có nhu cầu vay vốn. Do đó, cần phải tiếp tục cải cách môi trường và thể chế kinh doanh, cân bằng thị trường tài chính. Trần lãi suất đã đến lúc cần phải bỏ vì với mức lãi suất và rủi ro cao như vậy, liệu ngân hàng có muốn cho DN vay và giảm đi cơ chế xin cho.
Giám đốc Phân tích và tư vấn đầu tư SSI - Nguyễn Đức Hùng Linh - nói rằng, cần phải có rà soát và chính sách bảo hộ sản xuất trong nước. Hiện Việt Nam là thị trường hấp dẫn với các nhà đầu tư thế giới, đặc biệt Thái Lan đang đầu tư lớn vào thị trường bán lẻ. Với thị trường gần 100 triệu dân, Việt Nam không chỉ là thị trường bán lẻ mà còn là giáo dục, nghệ thuật. Khách du lịch quốc tế đến Việt Nam tăng 15% so với cùng kỳ, GDP về dịch vụ ăn uống và lưu trú đang tăng mạnh… Trong khi đó, chất lượng phục vụ còn thiếu nhất là các vùng nông thôn.
Theo đó, VCCI dự báo giai đoạn 2020-2030, cơ hội đầu tư sẽ nằm ở những ngành có lợi thế so sánh truyền thống như: Dệt may, da giày, đồ gỗ, điện tử; nông sản và thủy sản. Lĩnh vực phục vụ tiêu dùng sẽ là phân phối bán lẻ, du lịch, giải trí, giáo dục, y tế và các dịch vụ hỗ trợ, logistics, công nghiệp phụ trợ.