Sức mua tăng đột biến
Đầu tháng 2.2022, gia đình anh Trần Văn Trọng (40 tuổi, quê Hà Tĩnh) cho thợ đào móng, để xây nhà vườn với diện tích 150m2. Sau khi xem xét thực tế ngôi nhà, bên cung cấp vật liệu xây dựng báo giá gạch xây khoảng 2.600 đồng mỗi viên. Xây được một tháng, anh Trọng liên tục nhận được thông báo tăng giá gạch xây, từ 2.600 đồng lên hơn 3.000 đồng mỗi viên.
"Mới có một tháng mà giá tăng phi mã. Tiền cát, đá, sắt, thép rồi tiền mướn thợ... cái nào cũng tăng", anh Trọng nói và cho biết, giá tăng đã đành, nhiều lò gạch ở Hà Tĩnh còn cháy hàng, không đủ gạch cung cấp cho khách hàng.
"Có những lần, tôi phải cho thợ nghỉ cả nửa tháng vì không có gạch để xây. Sau đó, tôi phải nhờ người quen liên hệ các lò gạch, phải ra tận Nghệ An lấy hàng, để đảm bảo tiến độ", anh Trọng cho hay.
Trao đổi với Lao Động, chủ một đại lý cung cấp vật liệu xây dựng cho biết, từ đầu năm đến nay thị trường gạch xây dựng khởi sắc rõ nét, sức mua tăng đột biến, sản lượng tiêu thụ tăng khoảng 30% so với cùng kỳ năm ngoái. Trung bình mỗi ngày đại lý này cung cấp ra thị trường từ 2-3 vạn gạch xây, có ngày lên đến 10 vạn. Hiện tại đại lý đã không còn gạch để bán.
"Mặc dù đã chủ động lấy gạch về nhiều trong Tết, nhưng hiện tại cứ có viên gạch nào là khách bốc viên đó. Để có đủ nguồn hàng cung cấp cho khách, chúng tôi phải gọi điện thúc giục các chủ nhà máy gạch thường xuyên nhưng phải mất hàng tuần mới có hàng", người này cho hay.
"Hạ nhiệt" thế nào?
Theo ghi nhận của Lao Động, hiện giá xi măng và sắt thép đều lập đỉnh lịch sử sau nhiều lần tăng "phi mã". Cụ thể, giá xi măng đã lên ngưỡng 1,53-1,8 triệu đồng/tấn tùy loại, tăng 200-250 nghìn đồng/tấn so với thời điểm ổn định.
Riêng trong quý I.2022, giá xi măng tăng khoảng 30-50 nghìn đồng/tấn, tương đương với mức tăng 1-3% so với quý IV/2021 và tăng 11-15% so với cùng kỳ năm 2021. Trong đó, than là nguyên liệu chiếm khoảng 30% trong cơ cấu giá thành cho sản xuất xi măng, nhưng giá đã tăng tới 250%...
Với giá thép, hiện neo mức đỉnh khoảng 18,6-20,6 triệu đồng/tấn (phá mức đỉnh 18 triệu đồng năm 2021), tăng gần gấp đôi so với thời điểm ổn định (ngưỡng 10-13 triệu đồng/tấn).
Trước tình trạng trên, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Văn Thành đã ký công văn số 2360, yêu cầu các bộ ngành và địa phương vào cuộc nghiên cứu giải pháp, cơ chế chính sách cần thiết để quản lý, bình ổn giá nhiên, vật liệu xây dựng.
Ông Trương Thanh Hoài - Cục trưởng Cục Công nghiệp (Bộ Công Thương) cho biết, giá thép tăng là do các nguyên liệu đầu vào đều tăng cao, như quặng sắt, than mỡ luyện cốc, cuộn cán nóng HRC... Ngoài ra, còn chịu tác động do chi phí logistics tăng cao.
Theo ông Hoài, trong trường hợp khan hiếm nguồn cung trong nước mà gây tăng giá, nhà nước sẽ can thiệp bằng các sắc thuế để hạn chế xuất khẩu, nhằm điều tiết cung - cầu nội địa. Tuy nhiên, thị trường thép không thiếu cung!
Dù nhận định giá xi măng và sắt thép đều tăng theo quy luật thị trường, do giá nguyên liệu đầu vào tăng, tuy nhiên, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho rằng, cần kiểm soát được giá các mặt hàng này. Tức là, phải tổ chức kiểm tra, kiểm soát, thanh tra... để biết mức độ tăng có hợp lý không.
"Là sản phẩm quan trọng thì phải có dự báo cung - cầu. Từ đó có sự điều tiết thương mại, sẽ giảm được cú sốc giá", ông Long nói và cho biết dự báo cung cầu chuẩn sẽ giúp thị trường vật liệu xây dựng ổn định hơn.
Công văn số 2360 của Phó Thủ tướng Lê Văn Thành, ký ngày 15.4.2022 yêu cầu Bộ Xây dựng hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra các địa phương xây dựng, công bố giá và chỉ số giá các loại vật liệu xây dựng theo đúng quy định của pháp luật về quản lý chi phí đầu tư xây dựng, bảo đảm đầy đủ thông tin của các vật liệu cho công trình xây dựng giao thông.
Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp với bộ, ngành, các cơ quan liên quan nghiên cứu các kiến nghị của Bộ Giao thông Vận tải về việc hướng dẫn thực hiện điều chỉnh hợp đồng, điều chỉnh giá hợp đồng do ảnh hưởng biến động giá vật liệu đối với các dự án đang triển khai theo quy định của pháp luật.
