Nhiều chỉ số như Euro Stoxx 600, Hang Seng đã có khởi đầu năm 2023 tốt nhất trong hàng chục năm. S&P 500 đã lên 5%. Giá trị thương mại của đồng USD đã giảm 5%, cho thấy sự lo lắng về suy thoái kinh tế đang lắng xuống. Sự lạc quan đang dần trở lại.
Nhiều ngày trước, các nhà phân tích của ngân hàng JP Morgan đã hóm hỉnh viết trong một báo cáo về khu vực đồng euro: “Xin chào giá xăng giảm, tạm biệt suy thoái kinh tế”.
Công ty tài chính Nomura (Nhật Bản) đã sửa lại dự báo về suy thoái kinh tế của nước Anh “đến mức ít nguy hiểm hơn so với những gì chúng tôi đã dự đoán ban đầu”.
Phía ngân hàng Citigroup thì cho biết: “Xác suất xảy ra suy thoái toàn cầu, trong đó tăng trưởng ở nhiều quốc gia, đồng loạt giảm. Tỉ lệ hiện là khoảng 30%”. Dù vậy, nền kinh tế thế giới vẫn đang yếu nhất kể từ năm 2020.
Thị trường lao động dường như cũng đang giữ vững. Ở một số quốc gia giàu có (tính theo GDP bình quân đầu người, bao gồm cả Áo và Đan Mạch), tỉ lệ thất nghiệp đang gia tăng - một dấu hiệu cho thấy suy thoái kinh tế đang cận kề. Gần như không có ngày nào trôi qua mà không có thông báo sa thải từ một công ty công nghệ lớn nào đó.
Tuy nhiên, công nghệ chỉ chiếm một phần nhỏ trong số lượng việc làm; và ở hầu hết các quốc gia, tỉ lệ thất nghiệp vẫn ở mức thấp. Điều đáng mừng là, ở những nơi mà nhu cầu lao động đang giảm, người sử dụng lao động sẽ ít tuyển dụng hơn thay vì sa thải.
Hai yếu tố giải thích tại sao nền kinh tế toàn cầu đang tăng trưởng tốt hơn dự kiến là giá năng lượng và tình hình tài chính của các khu vực tư nhân. Hiện tại, các công ty đã tỏ ra linh hoạt hơn khi đối phó với chi phí cao. Trong tháng 11.2022, mức tiêu thụ khí đốt công nghiệp của Đức thấp hơn 27% so với thường niên, nhưng sản xuất công nghiệp chỉ giảm 0,5% so với năm trước. Trong thời gian Giáng sinh, giá khí đốt tự nhiên của Châu Âu đã giảm một nửa, gần ngang với thời điểm trước xung đột Nga-Ukraine.
Hi vọng tránh suy thoái kinh tế vẫn còn. Theo báo cáo gần đây từ ngân hàng Goldman Sachs, tác động nặng nề nhất từ việc thắt chặt chính sách tiền tệ sẽ xảy ra sau khoảng chín tháng. Nếu quan điểm này đúng, thì nền kinh tế thế giới sẽ sớm có chỗ đứng vững chắc hơn, ngay cả khi lãi suất tăng cao. Về phần Trung Quốc, dù việc dỡ bỏ các hạn chế về COVID-19, nhưng cuối cùng sẽ làm tăng nhu cầu toàn cầu đối với hàng hóa và dịch vụ.
Dù vậy, các ngân hàng trung ương vẫn còn một chặng đường dài phía trước trước khi họ có thể chắc chắn rằng lạm phát đang được kiểm soát, đặc biệt là với việc Trung Quốc mở cửa trở lại đã đẩy giá hàng hóa lên cao.
