Thu không đủ bù chi, vay nợ khắp nơi
Theo hợp đồng BOT số 22/HĐ.BOT-BGTVT ký ngày 22.7.2015, dự án BOT Thái Nguyên - Chợ Mới có tổng mức đầu tư là 2.713 tỉ đồng và được hoàn vốn qua 2 trạm. Dự án được thông xe từ tháng 3.2017 và được Bộ GTVT nghiệm thu đưa vào khai thác sử dụng từ ngày 18.5.2017.
Tuy nhiên, sau hơn 7 tháng từ khi được nghiệm thu đưa vào sử dụng dự án này mới được thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ 1/2 trạm (Trạm Km72+930 trên tuyến đường Thái Nguyên - Chợ Mới) dù nhà đầu tư đã tuân thủ tất cả các yêu cầu từ Cơ quan nhà nước có thẩm quyền như tổ chức đàm phán với địa phương về miễn, giảm giá cho các chủ phương tiện trong vùng bị ảnh hưởng của trạm thu phí.
Kết quả, tính tới từ ngày 18.5.2017 đến ngày 25.9.2018, tổng số tiền dự án này phải trả cho ngân hàng cũng như để bảo trì và duy trì vận hành dự án lên tới hơn 370 tỉ đồng trong đó tiền trả lãi và gốc vay ngân hàng là hơn 340 tỉ đồng. Trong khi đó số tiền đơn vị này thu được từ công tác thu phí vào khoảng 16 tỉ đồng.
Dự án này không chỉ phải vay nợ từ nhiều nguồn mà còn đang nợ 9,6 tỉ đồng tiền các nhà thầu tiền bảo trì, bảo dưỡng thường xuyên, bão lũ, đột xuất cho 40km tuyến Thái Nguyên – Chợ Mới và 25km tuyến QL3 từ Km75-Km100.
Địa phương không hỗ trợ, Bộ chần chừ, DN "khóc ròng"
Theo đại diện chủ đầu tư, trong quyết định chấp thuận cho thu phí, Bộ GTVT đã chỉ đạo sau 3 tháng, trên cơ sở kiểm đếm lưu lượng phương tiện và xác định được doanh thu thực tế, Nhà đầu tư tính toán lại phương án tài chính, khả năng hoàn vốn của dự án, báo cáo Bộ GTVT phương án giải quyết tổng thể.
Sau 3 tháng, DN đã tính toán phương án tài chính, phân tích việc không đủ khả năng hoàn vốn cho dự án nếu thu chỉ một trạm (doanh thu hoàn vốn chỉ được bình quân 10% so với phương án tài chính). Tình trạng xe quay đầu trước trạm, lách trạm làm mất an toàn giao thông, nhiều xe tập trung đi về QL 3 gây ùn tắc, tăng tai nạn.
Do đó, nhà đầu tư đã có văn bản báo cáo, đề xuất Bộ GTVT về việc cho phép tổ chức thực hiện việc thu phí sử dụng dịch vụ đường bộ trên cả 2 trạm để hoàn vốn từ tháng 4.2018 theo phương án giảm giá dịch vụ mà Nhà đầu tư đã làm việc và thống nhất với địa phương.
Ngày 30.6.2018, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng đã giao Bộ GTVT phối hợp với UBND tỉnh Thái Nguyên, các Bộ, cơ quan liên quan và Nhà đầu tư khẩn trương thống nhất phương án về trạm thu phí để hoàn vốn cho dự án, tránh lãng phí và phát sinh tăng chi phí đầu tư, đảm bảo hài hòa lợi ích nhà nước, nhà đầu tư, người dân, không để xảy ra tình trạng mất an ninh trật tự trong khu vực khi đưa trạm thu phí vào hoạt động và thực hiện theo đúng quy định của Pháp luật, báo cáo Thủ tướng những vấn đề vượt thẩm quyền.
Tuy nhiên, sau nhiều lần kiến nghị, họp hành đến nay sau hơn một năm được chấp thuận đưa vào vận hành sử dụng dự án và 5 tháng kể từ ngày kết thúc phương án của Bộ GTVT cho thu thử 3 tháng với một trạm nhưng Cơ quan nhà nước có thẩm quyền vẫn chưa cho phép triển khai thu phí cả hai trạm và cũng không có ý kiến với nhà đầu tư để giải quyết tháo gỡ khó khăn cho DN.
Trao đổi với PV báo Lao Động, đại diện Ban Quản lý đầu tư các dự án đối tác công tư (PPP), Bộ GTVT cho biết Bộ GTVT đã nhiều lần làm việc và mới đây đã gửi văn bản đề nghị tỉnh Thái Nguyên hỗ trợ tuyên truyền và triển khai các giải pháp đã thống nhất giữa các bên để nhà đầu tư có thể sớm thu phí ở cả 2 trạm. Tuy nhiên, UBND tỉnh Thái Nguyên chưa có phản hồi.
