Nợ thuế, nợ nhà nước phình to tại Công ty Than Hà Tu

Công ty CP Than Hà Tu - Vinacomin (HNX: THT) vừa công bố báo cáo tài chính đã kiểm toán năm 2022, ghi nhận doanh thu thuần đạt 4.540 tỉ đồng, tăng mạnh gần 1.000 tỉ đồng, tương ứng 26%; lợi nhuận sau thuế đạt 69 tỉ đồng, tăng tới 68% so với năm 2021.

Giải trình chênh lệch kết quả kinh doanh so với năm trước đó, ông Nguyễn Quang Quảng - Quyền Giám đốc Than Hà Tu - cho biết, lợi nhuận năm 2022 tăng trưởng do Công ty điều hành sản xuất theo hướng tiết giảm chi phí. Mặt khác, Than Hà Tu đẩy mạnh sản xuất, tăng mạnh năng suất lao động, đồng thời sản lượng tiêu thụ tăng, giá bán bình quân tăng.

Tính đến ngày 31.12.2022, tổng tài sản tại Than Hà Tu đạt 1.571 tỉ đồng, giảm 8% sau 12 tháng. Biến động này đến từ việc tài sản cố định giảm từ 927 tỉ đồng về còn 592 tỉ đồng. Ở chiều ngược lại, danh mục chi phí xây dựng cơ bản dở dang tăng 400%, lên 50 tỉ đồng, do công ty đẩy mạnh xây dựng Dự án khai thác lộ thiên Bắc Bàng Danh. 

Ở bên kia bảng cân đối kế toán, nợ phải trả của Than Hà Tu còn 1.217 tỉ đồng, giảm 10% so với cùng kì. Thế nhưng Than Hà Tu đang sở hữu đòn bẩy tài chính khá cao, khi hệ số nợ phải trả/vốn chủ sở hữu là 4,4 lần.

Bên cạnh đó, chất lượng nguồn vốn, tài sản của Than Hà Tu kết thúc năm 2022 có nhiều điểm đáng lưu tâm. Đơn cử, nợ ngắn hạn vượt tài sản ngắn hạn đặt câu hỏi về khả năng thanh toán trong ngắn hạn, ngoài ra các chỉ tiêu bao gồm nợ thuế, nợ người lao động lại có xu hướng phình to.

Cụ thể, tại ngày 31.12.2022, tổng tài sản Than Hà Tu đạt 1.571 tỉ đồng, giảm 8% sau 12 tháng. Trong đó, tài sản ngắn hạn có khoảng 773 tỉ đồng. Ở bên kia bảng cân đối kế toán, nợ phải trả tại Than Hà Tu còn 1.218 tỉ đồng, chiếm phần lớn là nợ ngắn hạn với 948 tỉ đồng. Điều này đồng nghĩa với hệ số khả năng thanh toán hiện thời (tài sản ngắn hạn/nợ ngắn hạn) tại Than Hà Tu là 0,81.

Theo lý thuyết tài chính, hệ số khả năng thanh toán hiện thời nhỏ hơn 1 thể hiện khả năng trả nợ của doanh nghiệp yếu, là dấu hiệu báo trước những khó khăn tiềm ẩn về tài chính mà doanh nghiệp có thể gặp phải trong việc trả các khoản nợ ngắn hạn. Khi hệ số càng gần về 0, doanh nghiệp càng mất khả năng chi trả, gia tăng nguy cơ phá sản.

Ngoài ra, thanh khoản tại Than Hà Tu cũng đang gặp khó khi ở thời điểm kết thúc năm 2022, tiền mặt tại đơn vị này chỉ còn khoảng 2 tỉ đồng, tiền gửi ngân hàng hơn 3 tỉ đồng. Các khoản phải thu ngắn hạn tăng mạnh từ 177 tỉ đồng lên 372 tỉ đồng. Về dòng tiền, báo cáo tài chính kiểm toán 2022 của Than Hà Tu cho thấy, lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động đầu tư âm hơn 138 tỉ đồng và lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động tài chính âm 240 tỉ đồng.

Đối với nợ phải trả, tính đến cuối năm ngoái (2022), Than Hà Tu gây chú ý khi cả nợ thuế và nợ người lao động tăng mạnh so với cùng kì. Theo đó, nợ thuế và các khoản phải nộp nhà nước tăng từ 95 tỉ lên 113 tỉ đồng, phải trả người lao động tăng từ 74 tỉ đồng lên 102 tỉ đồng.

Trong khi đó, hoạt động sản xuất kinh doanh của Than Hà Tu có rủi ro cao do doanh thu lệ thuộc đến 92% vào Công ty cổ phần Than Hòn Gai – Vinacomin. Cụ thể, trong tổng số 4.530 tỉ đồng doanh thu của Than Hà Tu đối với các bên liên quan trong năm 2022, có đến 4.179 tỉ đồng doanh thu đến từ Than Hòn Gai.

Việc phụ thuộc gần như toàn bộ doanh thu vào một đơn vị sẽ hạn chế đi phần nào sự cơ động về hoạt động sản xuất kinh doanh trong trường hợp gặp trường hợp biến động theo hướng tiêu cực.