Thưởng Tết chỉ để trả nợ
Vay ngân hàng 1 tỉ đồng để mua nhà, anh Vũ Nam (PV- tên nhân vật được thay đổi theo yêu cầu) quyết tâm cuối năm nay có thưởng Tết sẽ tất toán khoản nợ để không phải lo nghĩ nhiều.
Vừa qua ngày 20.12, khi được nhận đợt thưởng cuối năm (như một khoản thưởng Tết đối với anh Nam), anh Nam chuyển ngay cho vợ để trả nợ ngân hàng.
"Thưởng Tết về tay không cần nghĩ nhiều, mình chuyển cho vợ để trả nợ. Tết có thể thiếu thốn nhưng nợ phải trả " - anh Nam chia sẻ.
Theo anh Nam, ngày 15 hằng tháng là ngày anh trả nợ nhưng vừa rồi do kẹt tiền nên anh bị chậm ngày. Anh Nam lo sợ sẽ bị ngân hàng thông báo chuyển nợ xấu.
"Chỉ cần chậm thêm 1-2 ngày nữa là mình sẽ bị chuyển sang nợ nhóm 2. Nếu tiếp tục chuyển nhóm nợ, sau vợ chồng mình cũng khó vay thêm ngân hàng" - anh Nam chia sẻ.
Giữa tháng 12 là thời điểm một số doanh nghiệp đã có thưởng Tết cho người lao động. Bạn Nguyễn Thu Hà (26 tuổi) có khoản vay tại Ngân hàng Chính sách xã hội 20 triệu đồng, ngay khi có tiền lương và thưởng Tết, Hà nhanh chóng tất toán khoản vay của mình.
"Tâm lí mọi người hay trả nợ cuối năm, tránh để sang năm mới. Nếu có khả năng, mình sẽ trả luôn" - Hà chia sẻ.
Vẫn rủ nhau bùng nợ
Bên cạnh những người có ý thức trả nợ, một bộ phận người dân vẫn có tư tưởng bùng nợ, thậm chí "vay chỗ nọ bù chỗ kia rồi bùng".
Trên mạng xã hội Facebook, các hội nhóm hoạt động sôi nổi, nhất là dịp cuối năm. Số lượng thành viên lên đến hàng chục, thậm chí hàng trăm nghìn.
Một tài khoản ẩn danh đăng lên nhóm với nội dung: "Em vay 20 triệu chưa đóng tháng nào. Giờ muốn bùng có được không?". Đi theo sau đó là một loạt các bình luận: Bùng thoải mái đi bạn; trả 1-2 tháng tiền lãi xong cứ bùng; Cứ bùng đi, cùng lắm gửi giấy về nhà chứ không làm được đâu;...
Một người dùng có tên Facebook là Nguyễn Hưng chia sẻ rằng, đã vay 15 triệu đồng qua ví momo, nhưng nhiều tháng nay chưa trả.
"Nợ trong kỳ mỗi tháng khoảng 2 triệu. Mình vay xong cũng chưa tiêu. Thử xem không trả (PV - Ví momo) thì họ sẽ làm gì" - người này nói.
Lợi dụng việc các cơ quan chức năng tăng cường trấn áp các tổ chức đòi nợ phi pháp, nhiều cá nhân đã lợi dụng mạng xã hội để lập ra nhiều hội nhóm, với mục đích chia sẻ cách vay tiền của các ứng dụng, các công ty tài chính tiêu dùng, hay thậm chí là cả ngân hàng rồi trốn nợ, bùng nợ.
Trước đó, trao đổi với PV Báo Lao Động, luật sư Quách Thành Lực (Đoàn luật sư TP.Hà Nội) cho biết, những trường hợp lợi dụng app vay tiền để bùng nợ, nếu đủ căn cứ chứng minh, các đối tượng có thể bị xử lý theo tội danh Lừa đảo chiếm đoạt tài sản quy định tại Điều 174 Bộ luật Hình sự năm 2015.
Cần thêm khung khổ pháp lý xử lý trường hợp trây ì trả nợ
Chia sẻ tại Hội thảo Xóa sổ tín dụng đen cuối tháng 11, TS. Lê Thị Hoàng Thanh - Phó Vụ trưởng Vụ Pháp luật dân sự - kinh tế (Bộ Tư pháp) - kiến nghị, cần xây dựng khung khổ pháp lý nhằm nâng cao nghĩa vụ của người đi vay với tổ chức tín dụng và có các biện pháp hữu hiệu, chặt chẽ để bên đi vay phải thực hiện đúng nghĩa vụ, không thể trây ì trả nợ.
Các quy định hiện hành vẫn tiếp cận theo hướng người đi vay là bên yếu thế và có nhiều quy định bảo vệ quyền lợi cho người yếu thế. Trong khi đó, thiếu một số quy định cần thiết ở góc độ đảm bảo lợi ích chính đáng của người cho vay công ty tài chính tiêu dùng.
Đơn cử, Thông tư số 18 năm 2019 của Ngân hàng Nhà nước có quy định về thu hồi nợ, giải quyết khiếu nại của khách hàng. Theo đó, biện pháp đôn đốc, thu hồi nợ phải phù hợp với đặc thù của khách hàng, không đe dọa khách hàng.
Số lần nhắc nợ tối đa 5 lần/ngày, hình thức nhắc nợ, thời gian nhắc nợ do các bên thỏa thuận trong hợp đồng cho vay tiêu dùng nhưng phải trong khoảng thời gian từ 7h đến 21h;
Không nhắc nợ, đòi nợ, gửi thông tin về việc thu hồi nợ của khách hàng đối với tổ chức, cá nhân không có nghĩa vụ trả nợ cho công ty tài chính; bảo mật thông tin khách hàng theo quy định của pháp luật.
Bên cạnh đó, các quy định hiện hành còn tiềm ẩn những vấn đề dễ dẫn đến tranh chấp, lợi dụng để khiếu nại, trây ì thực hiện nghĩa vụ của người đi vay. Điển hình là về lãi suất như theo Thông tư 39 năm 2016 của Ngân hàng Nhà nước, tổ chức tín dụng và khách hàng thỏa thuận về lãi suất cho vay theo cung cầu vốn thị trường, nhu cầu vay vốn và mức độ tín nhiệm của khách hàng…
