Có sinh nhưng không có dưỡng
Đi dọc quanh các tuyến đường chính ở KKT Dung Quất không khó để nhận thấy những công trình dân dụng, công trình công nghiệp xây dựng nửa vời, phơi nắng dầm mưa nhiều năm qua. Tại nút giao ngã 4 Hòa Phát thuộc địa phận xã Bình Đông, huyện Bình Sơn, một bên là công trường thi công giai đoạn 2 dự án Khu liên hiệp gang thép Hòa Phát-Dung Quất diễn ra rầm rộ, còn phía bên kia đường một dãy nhà cũ kỹ xây dựng nửa chừng rồi bỏ đó chẳng khác nào công trình bỏ hoang. Điểm để nhận biết công trình này… có chủ là những tấm tôn được quay kín.
Bên trong dãy nhà cây dại mọc um tùm, dây leo phủ kín quanh khu đất và “leo” lên tường nhà. Qua thời gian không được bảo dưỡng nên các thanh sắt chờ bị gỉ bào mòn, dùng tay đụng vào thì lớp mạt sắt rớt ra. Những mảng tường gạch đã chuyển màu ố vàng, nhiều mảng tường rêu phủ dày đã biến thành màu nâu đất. Cả khuôn viên khu nhà rộng lớn hàng nghìn mét vuông không có lấy một bóng người.
Cách đó không xa, một khu nhà biệt thự đã xây dựng hoàn thiện nhưng cũng rơi vào cảnh hoang hóa. Những cây kiểng được trồng trong chậu lâu ngày không người chăm đã chết khô. Quanh khuôn viên cỏ dại mọc um tùm. Bên trong các căn nhà được phủ kín bằng lớp bụi mịn, nhiều hạng mục xuống cấp. Được biết, cả hai hạng mục nhà này đều là tài sản của Công ty TNHH MTV Công nghiệp tàu thủy Dung Quất tiếp nhận từ Tập đoàn Vinashin (nay là Tổng Công ty Công nghiệp tàu thủy Việt Nam).
Tại trung tâm khu đô thị Vạn Tường (xã Bình Hải) hình ảnh công trình nhà ở kiên cố xây dựng dang dở của ngành Dầu khí đã trở thành “biểu tượng” cho sự nhếch nhác tại KKT Dung Quất. Dù vị trí công trình nằm trên mặt tiền trục đường trung tâm khu đô thị Vạn Tường. Từ khi xây dựng hệ thống trụ, đổ mê (mái) tầng 3 thì ngừng thi công cho đến nay. Tiếc đất cấp cho dự án bỏ hoang lãng phí nên người dân địa phương đã cải tạo trồng hoa màu, keo…
Bà Lệ, nhà ở gần đấy bức xúc: Nhà nước cấp đất cho dự án thi công công trình tạo điểm nhấn cho khu vực và thúc đẩy phát triển kinh tế. Bà con có đất cũng đồng thuận giao đất, nhưng cả chục năm nay công trình này như “cái gai”. Nếu nhà đầu tư không làm nữa thì nên thu hồi lại giao cho người khác, không thì trả lại cho dân sản xuất.
Tương tự, dự án Trung tâm điều hành xe buýt Mai Linh-Dung Quất, tại xã Bình Thuận, do Công ty CP Mai Linh Quảng Ngãi làm chủ đầu tư. Dù BQL KKT Dung Quất đã 3 lần gia hạn thời gian hoàn thành nhưng đến giờ dự án này vẫn là bãi đất trống. Cũng tại xã Bình Thuận là dự án Khu Dịch vụ xây dựng Tân Việt, do Công ty CP Tân Việt làm chủ đầu tư. Theo đó, dự án này được BQL KKT Dung Quất cấp giấy chứng nhận đầu tư từ năm 2007 và điều chỉnh giãn tiến độ lần cuối vào năm 2019. Tuy nhiên, đến nay, chủ đầu tư mới chỉ xây dựng khu nhà để xe, nhà bảo vệ, văn phòng và một số hạng mục khác và chưa hoàn thiện để đi vào hoạt động dù đã 15 năm trôi qua.
Điểm nghẽn trong phát triển
Trong giai đoạn 2005-2015, thu hút đầu tư, phát triển KKT Dung Quất được tỉnh Quảng Ngãi xem là mục tiêu quan trọng để đưa khu kinh tế này bứt phá nhằm tăng nguồn thu ngân sách và tạo việc làm. Theo đó, ngoài ưu đãi về thuế, hỗ trợ pháp lý thì tỉnh này còn ưu đãi về cơ chế đất đai. Từ đó, nhiều doanh nghiệp đã “mang tiền” vào Quảng Ngãi làm ăn. Thế nhưng, ngoài những doanh nghiệp tạo ra dòng tiền, công ăn việc làm, giúp thay đổi diện mạo ở KKT Dung Quất thì vẫn còn đó những doanh nghiệp trây ỳ, nhận đất nhưng làm chiếu lệ vô tình trở thành điểm trừ tại khu kinh tế lớn nhất nhì miền Trung.
Tổng Giám đốc DQS Nguyễn Anh Minh xác nhận: Dự án nhà ở cho cán bộ và công nhân viên tây Trà Bồng, nằm trong tổng thể dự án xây dựng nhà máy liên hợp công nghiệp tàu thủy Dung Quất đầu tư dang dở và chưa hoàn thành, kéo dài nhiều năm. Nguyên nhân là tại thời điểm thực hiện Tập đoàn Vinashin khó khăn về tài chính. Hiện tại DQS tiếp quản nhưng chưa thể tái đầu tư vì Chính phủ không cho phép ngân sách đổ vào các dự án “chết yểu”.
“Thời gian tới, DQS sẽ kết hợp với nhà đầu tư bên ngoài xây dựng phương án tái đầu tư, hoàn thiện khu nhà để xóa cảnh nhếch nhác. Đồng thời, kiến nghị Chính phủ, BQL KKT Dung Quất và các KCN Quảng Ngãi cho phép giãn thời gian thực hiện dự án. Mong các cơ quan liên quan tạo điều kiện để công ty có thêm thời gian hoàn thành dự án” - ông Minh nói.
Ông Nguyễn Phạm Trọng Nghĩa - Phó Trưởng BQL KKT Dung Quất và các KCN Quảng Ngãi - cho biết, đối với các công trình thi công dang dở, BQL đã kiểm tra hiện trường, xác nhận hành vi vi phạm và chuyển cơ quan có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính. Song song với đó là kiểm tra và tiến hành thu hồi đối với các dự án không còn đảm bảo điều kiện. Tiến hành gia hạn thời gian thực hiện đối với một số dự án nhưng yêu cầu doanh nghiệp xây dựng kế hoạch cụ thể từng hạng mục trên quy hoạch mặt bằng đã cấp về thời gian khởi công, ngày nào hoàn thành. Nếu vi phạm các điều kiện trên thì thu hồi.
“BQL KKT Dung Quất cương quyết xử lý đối với các dự án hết thời hạn cho phép gia hạn. Đối với dự án còn đủ thời gian thực hiện nhưng không nằm trong thời gian được cho phép gia hạn thì kiên quyết tham mưu cấp thẩm quyền xử lý nếu chủ đầu tư không thực hiện như cam kết” - ông Nghĩa nói.
