Vừa qua, hãng xe công nghệ Grab vừa thông báo thu phụ phí Tết Nguyên đán Quý Mão 2023. Theo đó, từ 20 - 26.1 (ngày 29 tháng chạp - mùng 5 tháng giêng Tết Quý Mão), Grab sẽ điều chỉnh tăng phụ phí các dịch vụ như vận chuyển, giao hàng, đi chợ hộ... trên các tỉnh thành Grab đang triển khai dịch vụ. Phụ phí Tết áp dụng cho mỗi chuyến xe trong thời gian kể trên với giá 5.000 đồng/chuyến, cao nhất là gọi xe GrabCar thu thêm 15.000 đồng/chuyến.
Theo Grab, phụ phí trên được cộng trực tiếp vào giá cước chuyến xe/đơn hàng đã bao gồm GTGT và được khấu trừ theo tỉ lệ chia sẻ doanh thu với Grab. Việc phụ phí này được Grab lý giải là một nguồn động lực khuyến khích các tài xế hăng say hoạt động, phục vụ hành khách và người dùng tốt hơn trong dịp Tết Nguyên đán.
Gia nhập thị trường từ năm 2014, mảng kinh doanh đầu tiên Grab phát triển tại Việt Nam là hoạt động kết nối người dùng và tài xế taxi. Sau khoảng 8 năm hiện diện, hiện Grab đã phát triển hàng loạt mảng kinh doanh từ kết nối taxi, xe máy, giao hàng, đi chợ hộ, ví điện tử, siêu thị…, Tuy nhiên, đi cùng với việc mở rộng các mảng kinh doanh, Grab cũng liên tục ghi nhận những khoản lỗ lớn qua từng năm tại thị trường Việt Nam, đi kèm với đó là các đợt tăng giá, thu phụ phí như thu phí nắng nóng, phụ phí khi chờ đợi, phụ phí khi kẹt xe..
Kết thúc năm 2021, Grab ghi nhận doanh thu thuần khoảng 3.346 tỉ đồng, giảm 11% so với cùng kỳ. Trong khi đó, giá vốn bán hàng lại tăng khiến lợi nhuận gộp của Grab Việt Nam giảm gần 20%, còn 1.951 tỉ đồng.
Đáng chú ý, trong năm 2021, chi phí bán hàng của Grab lên đến gần 2.000 tỉ đồng do doanh nghiệp này thường xuyên đưa ra các chương trình khuyến mãi cho khách hàng, cụ thể chi 1.622 tỉ đồng trong năm 2021, tăng 22% so với năm 2020. Ngoài ra, chi phí quảng cáo cũng tăng từ 208 tỉ đồng lên 304 tỉ đồng. Đây là một trong những nguyên do chính khiến Grab báo lỗ sau thuế năm 2021 hơn 301 tỉ đồng, dù cho doanh thu lên đến hàng nghìn tỉ đồng.
Thực tế, 2021 không phải năm duy nhất Grab kinh doanh thua lỗ. Giai đoạn 2018-2021, chỉ có năm 2020 công ty này có lãi, còn lại đều lỗ từ vài trăm tỉ đồng cho tới vài nghìn tỉ đồng mỗi năm. Tính đến ngày 31.12.2021, Grab đang lỗ luỹ kế xấp xỉ 4.366 tỉ đồng, điều này dẫn đến vốn chủ sở hữu công ty âm 4.346 tỉ đồng.
“Tiền bốc hơi” nghìn tỉ đồng
Thế nhưng, kinh doanh thua lỗ, âm nặng vốn chủ vẫn không phải là vấn đề duy nhất tại Grab, thực tế tiền sụt giảm nghiêm trọng, nợ ngắn hạn vượt tài sản ngắn hạn cũng đặt ra câu hỏi về khả năng trả nợ trong ngắn hạn của Grab.
Cụ thể, tính đến cuối năm 2021, tổng tài sản Grab đạt 1.359 tỉ đồng, giảm đến 46% so với cùng kỳ. Biến động này đến từ khoản mục tiền và các khoản tương đương tiền của Grab “bốc hơi” 1.136 tỉ đồng chỉ sau 12 tháng, từ 1.585 tỉ đồng về còn 446 tỉ đồng, trong đó tiền gửi ngân hàng là danh mục giảm mạnh nhất, từ 1.231 tỉ về 235 tỉ đồng.
Do vậy, tại ngày 31.12.2021, tài sản ngắn hạn Grab còn 929 tỉ đồng (cùng kỳ 1.952 tỉ đồng), giảm 46% sau 12 tháng. Trong khi đó, với nợ ngắn hạn Grab lên đến 1.412 tỉ đồng, đồng nghĩa với hệ số khả năng thanh toán hiện thời (tài sản ngắn hạn/nợ ngắn hạn tại Grab là 0,65.
Theo lý thuyết, hệ số khả năng thanh toán hiện thời nhỏ hơn 1 thể hiện khả năng trả nợ của doanh nghiệp yếu, là dấu hiệu báo trước những khó khăn tiềm ẩn về tài chính mà doanh nghiệp có thể gặp phải trong việc trả các khoản nợ ngắn hạn. Khi hệ số càng gần về 0, doanh nghiệp càng mất khả năng chi trả, gia tăng nguy cơ phá sản.
Tại ngày 31.12.2021, nợ phải trả Grab còn 5.695 tỉ đồng, vốn chủ sở hữu âm 4.346 tỉ đồng.
