Bộ ba tăng trưởng âm
Bức tranh lợi nhuận quý IV.2022 đang dần hoàn thiện với nhiều mảng màu xám bao phủ. Nhóm phân tích từ Chứng khoán VNDirect ước tính tổng lợi nhuận ròng quý vừa qua của các công ty niêm yết trên 3 sàn (HOSE, HNX, UPCOM) giảm 30,4% so với cùng kỳ. Đây là mức giảm lớn nhất kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát.
"Kết quả này đã kéo tăng trưởng lợi nhuận ròng của thị trường năm 2022 xuống chỉ còn 7,1% so với cùng kỳ, thấp hơn nhiều so với dự báo của chúng tôi là 16,7% so với cùng kỳ cho cả năm", chuyên gia đánh giá.
Trong số các ngành thì thép ghi nhận quý làm ăn bết bát nhất. Cụ thể, lợi nhuận ròng quý IV/2022 của các nhà sản xuất thép niêm yết giảm sâu 155,6% so với cùng kỳ. Nguyên nhân phần lới tới từ suy giảm sản lượng tiêu thụ. Bên cạnh đó, biên lợi nhuận gộp giảm 1,8% so với quý III/2022.
Trong năm vừa qua, lợi nhuận ròng của "anh cả" HPG giảm mạnh 75% so với cùng kỳ. Kết quả kinh doanh bết bát do than coke đầu vào tăng gần 140% so với cùng kỳ trong năm 2022. Thêm nữa, tiêu thụ còn giảm 6,5% so với cùng kỳ trong bối cảnh thị trường bất động sản gặp nhiều thách thức.
Kế đó, ngành thực phẩm kéo dài xu hướng giảm với lợi nhuận ròng quý II, III, IV năm 2022 giảm lần lượt 7,7%; 13,8%; 80,7% so với cùng kỳ. Kết quả ảm đạm là do MSN ghi nhận lợi nhuận ròng quý IV/2022 giảm 93,1% so với cùng kỳ. Đồng thời doanh nghiệp cũng ghi nhận khoản thu nhập bất thường 5.700 tỉ đồng trong vừa qua.
Không khá khẩm hơn, các công ty chứng khoán tiếp tục ghi nhận lợi nhuận ròng lao dốc 96,6% so với cùng kỳ trong quý IV/2022 do thanh khoản thị trường chứng khoán giảm 58,4% so với cùng kỳ.
Tính chung, bộ ba thép, sản xuất thực phẩm và chứng khoán "dắt tay" nhau kéo lùi đà tăng trưởng lợi nhuận toàn thị trường đi xuống 24,8% trong quý vừa qua.
Cửa sáng sẽ dần hé mở
Ông Vũ Hữu Điền - Giám đốc phụ trách Danh mục đầu tư tại Dragon Capital - cho rằng, việc thắt chặt tăng lãi suất năm 2022 ảnh hưởng rõ rệt đến kết quả kinh doanh của phần lớn các doanh nghiệp niêm yết, đặc biệt là các đơn vị sử dụng đồng tiền ảo. Diễn biến đã phản ánh qua mùa báo cáo tài chính trong quý IV vừa rồi và thậm chí có thể sẽ kéo dài sang tới quý I/2023. Tuy nhiên, chuyên gia cho rằng kết quả kinh doanh sẽ phục hồi dần trong thời gian tới.
"Nền kinh tế sắp tới sẽ rất năng động, doanh nghiệp cũng sẽ tự biết cách để giải bài toán của mình. Chính phủ cũng phải biết cách gỡ khó cho doanh nghiệp và người dân. Môi trường lãi suất cao 14 - 15% cũng sẽ không kéo dài lâu, kể cả với bất động sản bởi sẽ kéo theo rất nhiều hệ lụy tới nền kinh tế", ông Điền nhận định.
Chứng khoán ACBS vạch ra kịch bản lạc quan dựa trên giả định áp lực lạm phát toàn cầu giảm bớt và nhu cầu toàn cầu tăng trở lại, thuận lợi cho dòng vốn FDI vào Việt Nam cũng như lĩnh vực sản xuất và xuất khẩu của nước ta. Việc Trung Quốc mở cửa trở lại cũng sẽ thúc đẩy ngành du lịch và dịch.
Khi đó, lợi nhuận các doanh nghiệp niêm yết được kỳ vọng sẽ tăng 17,8% so với cùng kỳ. Chỉ số VN-Index sẽ vượt ngưỡng 1.400 điểm, tương đương với P/E 12,5 lần. ACBS lưu ý rằng, con số này vẫn thấp hơn 15% so với mức P/E trung bình 14,7 lần trong 10 năm.
