Hạ lãi suất để kích thích tăng trưởng
"Năm nay, lạm phát không đáng e ngại trong khi tăng trưởng lại gặp vấn đề. Chính vì vậy, việc hạ lãi suất để ưu tiên và kích thích tăng trưởng sẽ là một quyết định linh hoạt" - ông Nguyễn Minh Tuấn - CEO AFA Capital - nhận định.
Đây cũng là lần đầu tiên NHNN công bố điều chỉnh giảm các lãi suất điều hành sau COVID-19 và hai lần tăng mạnh với tổng cộng 200 điểm cơ bản vào năm ngoái để đối phó với sự mất giá của đồng Việt Nam và chuẩn bị cho rủi ro lạm phát tiềm ẩn.
Nhận định về động thái mới của Ngân hàng Nhà nước, ông Phạm Lưu Hưng - Kinh tế trưởng kiêm Trưởng ban Đào tạo và Phát triển, CTCP Chứng khoán SSI - cho rằng, hiểu một cách tích cực nhất về sự kiện này là chu kỳ thắt chặt chính sách tiền tệ có thể đã qua đỉnh hay khả năng tăng lãi suất là không có. Bên cạnh đó, những đợt cắt giảm lãi suất mạnh mẽ hơn trong thời gian tới là hoàn toàn có thể xảy ra do tăng trưởng kinh tế Việt Nam quý I có thể thấp khi nhiều chỉ số hai tháng qua đang rất yếu và thậm chí giảm.
TS Võ Trí Thành - nguyên Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) - cho rằng: “Vẫn còn quá sớm để nhận định chính sách tiền tệ sẽ nới lỏng. Hiện tại, chúng ta đang phải đối mặt với các điều kiện ngặt nghèo và rủi ro tài chính cao hơn. Áp lực đó khá lớn đối việc điều hành chính sách tài chính”.
Chuyên gia phân tích đến từ Công ty Chứng khoán Maybank cho biết, việc giảm lãi suất điều hành là điều tích cực, cho thấy NHNN luôn sẵn sàng hỗ trợ nền kinh tế bằng cách hạ lãi suất. Với những diễn biến hiện tại, lãi suất có dư địa để giảm mạnh hơn và có tác động mạnh mẽ trong nửa cuối năm 2023.
PGS-TS Phạm Thế Anh - Trưởng bộ môn Kinh tế vĩ mô, Trường Đại học Kinh tế Quốc dân - cho rằng: “Đây là hành động tương đối là phù hợp. Tôi kỳ vọng trong thời gian tới lạm phát tiếp tục hạ nhiệt, thông điệp chính sách của FED bớt thận trọng hơn thì lãi suất của Việt Nam sẽ tiếp tục giảm để hỗ trợ cho các doanh nghiệp cũng như thị trường”.
Tác động gì đến nền kinh tế?
Thị trường chứng khoán phản ứng khá tích cực trước động thái mới của Ngân hàng Nhà nước. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng, tâm lý hưng phấn chỉ tồn tại trong ngắn hạn, thị trường muốn thực sự có những bứt phá trung và dài hạn thì đòi hỏi đi kèm là câu chuyện dòng tiền và triển vọng lợi nhuận.
“Sự điều chỉnh cũng cho thấy quan điểm thận trọng của Ngân hàng Nhà nước đối với việc điều hành lãi suất trong bối cảnh lạm phát trong nước chưa rõ ràng và FED vẫn duy trì quan điểm diều hâu về lạm phát. Việc cắt giảm lãi suất này là nỗ lực của NHNN nhằm giảm áp lực lên nền kinh tế trong bối cảnh lạm phát chưa được kiểm soát và mặt bằng lãi suất hạ nhiệt" - chuyên gia của MBKE cho biết.
Các chuyên gia của MBKE cho rằng, tác động cận biên của việc cắt giảm lãi suất chiết khấu 1 điểm % đối với môi trường lãi suất do trái phiếu Chính phủ đóng góp là không đáng kể khi trần lãi suất huy động ngắn hạn vẫn được duy trì ở mức 6%.
"Trái phiếu Chính phủ được sử dụng làm tài sản thế chấp cho các khoản vay ngắn hạn với lãi suất chiết khấu từ NHNN và điều này đang góp một lượng nhỏ 6% cho nguồn vốn của ngân hàng. Nếu tất cả số tiền này được thế chấp để vay ngắn hạn từ NHNN, lãi suất có thể giảm xuống chỉ còn 0,06%" - chuyên gia MBKE phân tích.
Tác động đối với các ngân hàng, các ngân hàng có tỉ lệ nắm giữ trái phiếu chính phủ cao hơn trong tổng nguồn vốn như ACB, OCB, Sacombank, LienVietPostBank... có thể giảm nhẹ áp lực lên chi phí vốn.
Về nền kinh tế vĩ mô nói chung, MBKE cho rằng, lạm phát giảm và thị trường ngoại hối ổn định đang hỗ trợ Chính phủ Việt Nam chấm dứt chính sách tiền tệ thắt chặt.
