Hoạt động kinh doanh của các công ty tài chính ở Việt Nam đã bắt đầu “ngấm đòn” của đại dịch COVID-19. Đơn cử như với FE Credit, công ty tài chính tiêu dùng chiếm thị phần gần 50% tại Việt Nam, vừa có báo cáo về tình hình hoạt động kinh doanh trong quý I vừa qua. Trong đó cho thấy tăng trưởng dư nợ trong quí đã bị ảnh hưởng bởi dịch khi chỉ đạt xấp xỉ 1,9%, thấp hơn mức tăng trưởng 2,6% vào cùng kỳ năm 2019.
Mức tăng trưởng chậm lại này đến từ nhu cầu tiêu dùng các hàng hóa xa xỉ như điện thoại, điện lạnh, xe máy sụt giảm, trong bối cảnh dịch bệnh. Tuy nhiên, nhu cầu vay tiền mặt và thẻ tín dụng tại công ty này được dự báo vẫn ổn định, nhờ vào việc chuyển đổi từ mô hình vay nợ truyền thống sang hình thức vay trực tuyến đang tăng mạnh.
Theo lý giải của FE Credit, ảnh hưởng của đại dịch có tác động không chỉ riêng ngành tài chính tiêu dùng mà còn ảnh hưởng lớn lên tăng trưởng kinh tế nói chung nên FE Credit cũng không là ngoại lệ. Để thích ứng với khó khăn do dịch bệnh gây ra, không chỉ FE Credit mà các công ty tài chính tiêu dùng khác cũng đang có bước chuyển đổi số, với mô hình cho vay trực tuyến, rút ngắn thời gian phê duyệt khoản vay tiền mặt và thẻ tín dụng, để đáp ứng nhu cầu của người đi vay trong mùa dịch.
Trên thực tế, điều này đã được tiên liệu trước. Trước đó, hãng xếp hạng tín nhiệm quốc tế Moody’s đã xem xét hạ xếp hạng tín nhiệm của một số công ty tài chính ở Việt Nam . Việc xem xét hạ bậc tín nhiệm này của Moody's phản ánh quan điểm cú sốc kinh tế do dịch COVID-19 gây ra có thể tác động tiêu cực đến chất lượng tài sản, lợi nhuận và thanh khoản của các công ty tài chính do những rủi ro từ phía người vay. Đây là những công ty tài chính tiêu dùng chiếm thị phần lớn tại Việt Nam nhắm vào các sản phẩm cho vay không tài sản đảm bảo và tập trung ở phân khúc người có thu nhập thấp, nhưng cũng là những người dễ bị tổn thương trước các cú sốc kinh tế.
Đồng quan điểm đánh giá này, các chuyên gia của Công ty chứng khoán VNDirect mới đây đã đưa ra nhận định, dịch bệnh COVID-19 có nguy cơ khiến nợ xấu tăng nhanh trong mảng tín dụng tiêu dùng. Các công ty tài chính tiêu dùng cung cấp các khoản cho vay tín chấp và thẻ tín dụng cho phân khúc khách hàng đại chúng, trong khi phân khúc này có thu nhập thấp và bị ảnh hưởng nhiều bởi dịch bệnh.
Dịch bệnh đã khiến các công ty nhỏ, các hộ kinh doanh phải tạm thời đóng cửa, hoặc thu hẹp quy mô, dẫn tới việc cắt giảm lương và tăng số lượng người mất việc. Theo Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, số người nộp đơn hưởng bảo hiểm thất nghiệp trong tháng 2.2020 đã tăng 70% so với cùng kỳ, lên 47.000 người.
Do thu nhập bị ảnh hưởng, VNDirect dự báo nợ xấu sẽ tăng nhanh trong lĩnh vực tài chính tiêu dùng. Tuy nhiên, việc nợ xấu tăng trong lĩnh vực này sẽ không mở rộng tới toàn bộ ngành ngân hàng do tỷ lệ thâm nhập của ngành trong lĩnh vực này còn thấp và hiện nay chỉ có 4 ngân hàng tích cực tham gia mảng tài chính tiêu dùng.
Theo VNDirect, nợ xấu sẽ tăng nhanh trong lĩnh vực tài chính tiêu dùng nhưng sẽ không hình thành rủi ro cho toàn ngành, tuy nhiên nó sẽ có ảnh hưởng tới các ngân hàng có dư nợ lớn trong lĩnh vực này.
