Theo Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, đến cuối năm 2017, tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu (CAR) của toàn hệ thống ước đạt 11,1% (năm 2016 là 11,6%). Tỷ lệ vốn cấp 1/tổng tài sản có rủi ro điều chỉnh là 8%. Tuy nhiên, hiện toàn hệ thống có 9/118 tổ chức tín dụng (TCTD) âm vốn tự có. Nếu loại trừ các TCTD bị âm vốn tự có, hệ số CAR của toàn hệ thống đạt 12,3%. Bên cạnh đó, các ngân hàng thương mại có vốn nhà nước cũng có hệ số CAR đã tiệm cận mức 9%. Vì thế, áp lực tăng vốn của các ngân hàng để đáp ứng tỷ lệ CAR theo Basel II đang rất lớn.
Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và phát triển Việt Nam (BIDV) đã trình và được ĐHCĐ thông qua kế hoạch tăng vốn khá mạnh trong năm nay. Cụ thể, Ngân hàng dự kiến tăng vốn từ mức 34.187 tỷ đồng lên 43.638 tỷ đồng, tương đương mức tăng 28%. Bên cạnh đó, sau rất nhiều lần kỳ vọng bán vốn cho nhà đầu tư nước ngoài mà chưa thành công, năm nay BIDV tiếp tục đặt kế hoạch trọng tâm bán vốn cho nhà đầu tư nước ngoài.
Với các ngân hàng thương mại cổ phần, mục tiêu lên Basel II không chỉ đáp ứng yêu cầu của NHNN mà còn đáp ứng yêu cầu của tự thân ngân hàng. Ngân hàng thương mại cổ phần Tiên Phong (TPBank) cũng vừa công bố mức tăng vốn với tỷ lệ tăng 46% ở mức 8.566 tỷ đồng.
Tại ĐHCĐ Ngân hàng thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng (VPBank), HĐQT trình ĐHCĐ thông qua kế hoạch phát hành tăng vốn “khủng” tới 77% ngay trong năm 2018, lên mức 27.799,87 tỷ đồng. Việc tăng vốn điều lệ thực tế được các ngân hàng đẩy mạnh từ cuối năm 2017, đặc biệt là dịp cuối năm 2017 như BacA Bank, HDBank, MB, VPBank, ACB...
Theo nhận định của các chuyên gia Công ty Cổ phần Chứng khoán Rồng Việt, tỷ lệ CAR phân hóa khá rõ giữa nhóm ngân hàng quốc doanh và ngân hàng TMCP ngoài quốc doanh. Theo đó, CAR của các ngân hàng tham gia thí điểm Basel II, gồm các ngân hàng TMCP: Á Châu (ACB), Việt Nam Thịnh vượng (VPBank), Quân đội (MB), Kỹ thương (Techcombank), Quốc tế (VIB), và Hàng hải (Maritime Bank) luôn ở mức rất cao. Do vậy, các ngân hàng này có thể sẽ không gặp nhiều trở ngại đối với lộ trình trên.
Ngược lại, CAR của Vietcombank xấp xỉ 10% và CAR của BIDV và VietinBank thấp hơn 10%, điều này khiến các ngân hàng quốc doanh sẽ phải chạy đua trong việc tăng vốn để có thể đáp ứng được lộ trình trên. Theo tính toán của Ủy ban Giám sát tài chính quốc gia, các ngân hàng quốc doanh sẽ phải dự kiến tăng vốn 1,8-2 lần so với thời điểm hiện tại để đáp ứng.
Dù thị trường và nền kinh tế thuận lợi nhưng các chuyên gia vẫn tỏ ra không ít lo ngại trước “bài toán” tăng vốn của ngành ngân hàng do nhiều TCTD chưa đủ sức hấp dẫn nhà đầu tư. Vì thế, một lộ trình cụ thể cùng những tính toán hợp lý sẽ cần đến sự điều hành linh hoạt của những ông chủ ngân hàng.
