Khái niệm tiền điện tử đã xuất hiện và xâm nhập vào đời sống kinh tế - xã hội, tuy nhiên do chưa có định nghĩa cụ thể, rõ ràng trong các văn bản quy phạm pháp luật, nên thường được hiểu lẫn sang khái niệm tiền ảo (cryptocurrency).
Dẫn định nghĩa tiền điện tử của Hội đồng Châu Âu (Chỉ thị 2009/110/EC), Ngân hàng Nhà nước đã đưa ra một số sự phân biệt giữa "tiền điện tử" và "tiền ảo", cụ thể: Đơn vị đo lường của tiền điện tử là đồng tiền truyền thống (như EUR, USD…) với địa vị tiền pháp định. Trong khi đó, tiền ảo là đồng tiền phát minh (như đôla Linden, Bitcoin…), không có đơn vị tiền pháp định. Ngoài ra, tiền điện tử được chấp nhận bởi những người không phải là nhà phát hành. Còn tiền ảo thường là trong một cộng đồng ảo nhất định.
Cùng với đó, tiền điện tử chịu sự quản lý, trong khi tiền ảo không có sự quản lý. Đặc biệt tại Việt Nam, không công nhận tiền mã hóa như Bitcoin và các đồng tiền ảo khác là một phương tiện thanh toán. Nếu phát hành, tàng trữ, cung ứng, sử dụng chúng như một phương tiện thanh toán thì có thể bị xử lý vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.
Tiền điện tử đang tồn tại dưới một số hình thức, như: Thẻ trả trước ngân hàng (thẻ cho phép chủ thẻ thực hiện giao dịch thẻ trong phạm vi giá tiền được nạp vào thẻ tương ứng với số tiền đã trả trước cho tổ chức phát hành thẻ) hoặc ví điện tử (cho phép lưu trữ một giá trị tiền tệ được đảm bảo bằng giá trị tiền gửi tương đương với số tiền chuyển từ tài khoản thanh toán của khách hàng tại ngân hàng vào tài khoản đảm bảo thanh toán của tổ chức cung ứng dịch vụ).
Trong thời gian qua, người dân ở nhiều quốc gia trên thế giới khá quan tâm đến tiền điện tử. Tương lai của tiền điện tử là một chủ đề nóng không chỉ giữa các nhà đầu tư mà còn trong xã hội.
Các nhà lập pháp ở nhiều nước dường như hiểu rằng họ không thể điều chỉnh "công nghệ", nhưng họ có thể đảm bảo rằng các công ty công nghệ không lạm dụng dữ liệu. Tuy nhiên, đã có nhiều lời kêu gọi quy định về “tiền điện tử” như thể đó là một hoạt động, mà không hiểu rằng nó đã quá rộng lớn để có thể được quản lý một cách toàn diện.
Thực tế, còn có một “ngành công nghiệp tiền điện tử” được gộp vào nhóm “ngành công nghiệp công nghệ”, là dấu hiệu cho thấy công nghệ đang phát triển. Tuy nhiên thực tế hơn 2.000 tỉ USD vốn hoá bị cuốn phăng khỏi thị trường tiền điện tử sau hàng loạt rung chấn trong năm 2022 đã khiến nhà đầu tư và nhà quản lý ở nhiều nước hoài nghi, thậm chí không dễ chấp nhận tiền điện tử là một ngành công nghiệp.
Ông Seamus Donoghue - Giám đốc tại công ty cung cấp phần mềm METACO - dự báo: "Bước sang năm 2023, bỏ lại phía sau sự dang dở của tài chính tập trung (CeFi), chúng ta vẫn phải đối mặt với các yếu tố kinh tế vĩ mô đầy thách thức. Nhiều công ty fintech sẽ bắt tay với các doanh nghiệp khác để đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang một hệ thống tài chính mã hoá mới, thay thế mô hình hoạt động lỗi thời hiện tại. Một trong những xu hướng chính của năm 2023 có thể là tích hợp công nghệ chuỗi khối với hệ thống tài chính cũ, từ đó tăng hiệu quả và đưa vào thời đại kỹ thuật số".
Ông Pedro Isaac Lopez - Giám đốc tại ví điện tử THORWallet DEX - thì lạc quan rằng: "Thời điểm quan trọng đang đến với tiền điện tử. Chúng ta nên tập trung vào cách tiền điện tử có thể thúc đẩy đổi mới, tạo việc làm, cải thiện tài chính toàn diện và tạo ra tăng trưởng kinh tế".
