Lấy lại niềm tin thị trường trái phiếu doanh nghiệp

Mới ở giai đoạn đầu 

Cụ thể, trao đổi với PV, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc chỉ ra rằng, dù có sự tăng trưởng nhanh trong những năm gần đây, nhưng thị trường TPDN ở Việt Nam mới ở giai đoạn đầu của sự phát triển.

Trong quá trình đó, thị trường sẽ trải qua giai đoạn phát triển từ thấp đến cao, khởi nguồn từ “lượng” và chuyển dần sang tăng về “chất”. Những sai phạm của một số cá nhân, tổ chức trên thị trường vừa qua là bài học quan trọng nhưng không đại diện cho toàn thị trường. Vì vậy, cần có giải pháp điều chỉnh, hướng thị trường phát triển lành mạnh hơn.

"Tôi cho rằng, ở bất kỳ một thị trường nào, bên cạnh sự quản lý của Nhà nước thông qua khung khổ pháp lý, giám sát, kiểm tra, xử lý sai phạm nghiêm minh thì quan trọng hơn hết vẫn là nhận thức, trách nhiệm và tính tuân thủ của các đối tượng tham gia thị trường" - ông Hồ Đức Phớc nói.

Theo bộ trưởng, trách nhiệm đầu tiên và quan trọng nhất vẫn là chủ thể phát hành. Doanh nghiệp phát hành về nguyên tắc phải là chủ thể chịu trách nhiệm toàn bộ về các đợt phát hành. Thống kê cho thấy, các ngân hàng đang nắm giữ tới 42% lượng TPDN riêng lẻ; kế đến là doanh nghiệp bất động sản với 29%…

Có thể thấy, hai nhóm chủ thể phát hành này đã chiếm tới 71% lượng trái phiếu riêng lẻ. Khi các chủ thể phát hành tuân thủ pháp lý cao, đề cao tính minh bạch, công bố thông tin đầy đủ và giữ chữ tín với nhà đầu tư, thanh toán đầy đủ, đúng hạn; nhà đầu tư hiểu biết pháp luật, cẩn trọng xem xét thì chắc chắn chất lượng phát triển của thị trường sẽ được nâng lên.

Về nhà đầu tư tham gia, quy định pháp lý đã nêu rõ, chỉ nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mới được phép tham gia đầu tư, giao dịch TPDN riêng lẻ. Tuy nhiên, thực tế đã cho thấy nhiều nhà đầu tư cố tình lách luật để mua TPDN, chỉ đề cao lãi suất mà phớt lờ việc đánh giá, thẩm định rủi ro trước khi mua.

Ngoài ra, trách nhiệm còn thuộc về các đơn vị trung gian cung cấp dịch vụ trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ. Thực tế cũng đã chỉ ra một số hạn chế trong việc cung cấp dịch vụ của các công ty chứng khoán, cũng như chất lượng kiểm toán báo cáo tài chính của các công ty kiểm toán.

Xây lại niềm tin

Lãnh đạo Bộ Tài chính cũng có nhận định, thị trường TPDN phát triển mạnh mẽ thời gian qua chủ yếu là TPDN phát hành riêng lẻ. Hầu hết các doanh nghiệp lựa chọn kênh trái phiếu riêng lẻ, do yêu cầu đơn giản hơn. Ngược lại, kênh phát hành trái phiếu doanh nghiệp ra công chúng không được doanh nghiệp chú trọng vì thủ tục, yêu cầu, điều kiện, tiêu chuẩn cao hơn.

Đây là thực tế chúng ta cần nhìn nhận để có các giải pháp chỉnh tiết hợp lý hơn. Thời gian tới, cơ quan quản lý sẽ cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính, rà soát pháp lý, tạo điều kiện hỗ trợ, khuyến khích các doanh nghiệp phát hành trái phiếu ra công chúng.

Ông Hồ Đức Phớc khẳng định niềm tin đóng vai trò rất quan trọng trên thị trường TPDN. Thị trường phát triển ổn định, hiệu quả, an toàn thì nhà đầu tư sẵn sàng tham gia và khi đó thị trường mới có sự phát triển bền vững bởi “cung vững - cầu chắc”.

"Thị trường TPDN vẫn rất tiềm năng và cần tạo điều kiện để phát triển an toàn, minh bạch, bền vững. Dù không đại diện cho toàn thị trường, nhưng những sai phạm trên thị trường riêng lẻ thời gian qua đúng là “con sâu làm rầu nồi canh”, làm suy giảm niềm tin của nhà đầu tư vào kênh TPDN. Do vậy, việc lấy lại niềm tin cho thị trường cũng là trách nhiệm của nhiều cơ quan quản lý và các chủ thể tham gia thị trường" - ông Hồ Đức Phớc nói.