Tại cuộc họp Ban Chỉ đạo điều hành giá về công tác điều hành giá ngày 24.3, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, trong thời gian tới, giá điện chắc chắn sẽ có sự điều chỉnh. Do đó cần tính toán giá các mặt hàng khác để điều chỉnh với mức độ, thời điểm phù hợp.
Câu hỏi đặt ra là vậy đâu là thời điểm phù hợp để tăng giá điện?
Nêu quan điểm về vấn đề này, trao đổi với Lao Động, PGS.TS kinh tế Đinh Trọng Thịnh cho biết, những khó khăn trong việc không cân đối được dòng tiền để thanh toán chi phí mua điện cho các đơn vị phát điện - sẽ ảnh hưởng đến khả năng hoạt động liên tục của các nhà máy điện và ảnh hưởng đến việc cung cấp đủ điện.
Do vậy, việc tăng giá điện trong năm 2023 là phù hợp.
Tuy nhiên, việc tăng giá điện chưa thể thực hiện ngay trong tháng 4.2023 như đề xuất của một số đơn vị có liên quan; sớm nhất cũng phải trong quý II/2023 hoặc cuối quý III/2023 mới có phương án giá điện bán lẻ mới. Bởi thời gian kiểm toán và rà soát kết quả sẽ mất khá nhiều thời gian.
Theo ông Thịnh, việc điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân được thực hiện dựa trên cơ sở khung giá điện đã được Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái ban hành vào ngày 3.2.2023, với mức tối thiểu là 1.826,22 đồng và tối đa là 2.444,09 đồng một kWh.
Ngoài thời điểm tăng giá điện bán lẻ, tỉ lệ tăng giá điện bán lẻ cũng ảnh hưởng đến thời gian thực thi.
Theo Quyết định 24/2017 về cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân, giá điện bình quân được điều chỉnh dựa trên biến động đầu vào của tất cả các khâu phát điện, truyền tải điện, phân phối - bán lẻ điện.
Nếu tăng từ 3-5% giá bán lẻ điện bình quân, EVN được thẩm quyền tăng giá điện. Trong đó, nếu giá điện tăng từ 3-5%, EVN được quyền tăng giá điện, sau đó báo cáo Bộ Công Thương, giá điện tăng từ 5-10%, EVN phải xin ý kiến Bộ Công Thương cấp thuận; trên 10%, thẩm quyền quyết định tăng giá điện thuộc về Thủ tướng Chính phủ.
Nếu giá điện bán lẻ bình quân tăng cao, chắc chắn sẽ phải qua các bước và quy trình xét duyệt rất nghiêm túc và điều này ảnh hưởng đến tiến độ áp dụng giá điện bán lẻ bình quân vào thực tế.
Ông Đinh Trọng Thịnh tính toán, giá bán lẻ điện năm 2023 có thể tăng lên mức 2.162 đồng/kWh (tăng 15,9%), hoặc lên mức 2.243 đồng/kWh (tăng 20,3%), hoặc có thể tăng lên mức kịch khung nếu tính cả khoản lỗ năm 2022 của EVN.
Để giảm thiểu tác động của việc tăng giá điện, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh đề xuất có thể chia lộ trình tăng giá điện làm 2 đợt.
Đợt 1 vào tháng 3 hoặc tháng 4.2023, đợt 2 vào tháng 10.2023.
Để làm được điều này, ngay trong tháng 2.2023, EVN phải hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục để điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân theo quy định tại Quyết định số 24 của Thủ tướng và phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền để tính toán, đề xuất lộ trình điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân phù hợp.
Việc điều chỉnh càng để chậm thì mức độ điều chỉnh sẽ càng lớn do lỗ lũy kế sẽ càng tăng.
