Năm 2008, các nhà đầu tư Singapore công bố kế hoạch xây dựng công viên chủ đề Universal Studios. Trong đó, một hạng mục được đón chờ bậc nhất, là khu tàu lượn kinh dị chủ đề Xác ướp Ai Cập (The Mummy). Khu này được nhận định là chắc thắng: mức đầu tư đến 20 triệu USD.
Ba năm ròng rã thiết kế. Năm 2010, khu tàu lượn Xác ướp được khánh thành. Bill Coan, CEO ITEC Entertainment, nhà thầu đã thiết kế khu vui chơi này hoan hỉ chờ thắng lợi.
Thực tế ngược lại. Ông nhận ra trước công trình Xác ướp tâm đắc của mình, có khoảng hơn mười người xếp hàng.
“Đó là lúc tôi nhận ra rằng nền văn hóa Đông Nam Á có xu hướng tránh những thứ liên quan đến người chết sống lại”, Bill Coan nhớ lại. “Hàng triệu USD và ba năm trời và chỉ có một tá người đứng đó mua vé”.
Đó là câu chuyện mà Bill Coan sẽ kể cho bạn nếu hỏi ông về kỷ niệm đáng nhớ nhất của nghề thiết kế công viên chủ đề. Bill là một học trò của Disney, nhưng sinh ra để xông vào những phần của thế giới chưa được thương hiệu này khám phá.
Một trong những mảnh đất đó, là Việt Nam. Tại đây, một đất nước mới làm quen với khái niệm “công viên giải trí” được hơn một thập niên, ITEC được Sun Group lựa chọn để thiết kế những công viên chủ đề đầy thách thức. Một công viên với chủ đề An Dương Vương gặp Rùa Vàng thì sao?
Từ học trò của Disney đến người xông vào bụi rậm
Bill Coan làm cho Disney 14 năm. Đầu thập kỷ 90, ông đến ITEC Entertaiment, một công ty quy tụ nhiều người Disney nhưng muốn tạo ra điều riêng. Ban đầu, khách hàng duy nhất của Bill chính là Disney, sau đó đến Universal Studios. Về sau, các khách hàng thương mại bắt đầu tìm đến ITEC. Công ty nhận được nhiều hợp đồng từ Nhật Bản, đất nước có ngành kinh doanh giải trí theo chủ đề đang bén lửa.
Khi có một số thành tựu, Bill vẫn không quên điểm xuất phát ban đầu. Ông nói thẳng với báo chí: “Khách hàng đến với ITEC vì một danh mục mà chúng tôi đã xây dựng cho Disney”. Nhưng nếu chỉ dừng lại như thế, ITEC cũng chỉ là một kẻ ăn theo.
Bill Coan bắt đầu đi vào những thị trường khó tính hơn. Không giữ mình trong ngưỡng an toàn với công viên chỉ toàn những nhân vật kiểu chuột Mickey hay Stars War, họ muốn chọc thử vào những “ổ kiến lửa”.
Năm 2000, Rosenthal Marvin - một người Do Thái đã cải đạo sang Cơ Đốc, muốn tạo ra một trải nghiệm về tôn giáo trên khu bất động sản mà ông sở hữu ở Orlando - Holy Land Experience. Ý tưởng này bị nghi ngờ và chỉ trích về động cơ khi nhiều người buộc tội Rosenthal muốn lôi kéo người Do Thái cải đạo. Phản đối không chỉ nhằm vào Rosenthal mà bất cứ ai liên quan đến dự án đều hứng chung sự phẫn nộ.
Nhưng đoán xem, ITEC nhận thầu. Sau 1 năm, tiêu tốn 16 triệu USD, mô hình thành phố cổ Jerusalem được hoàn thiện, trở thành công viên có chủ đề tôn giáo đầu tiên trên thế giới. Sự phản đối tiếp tục diễn ra.
Rosenthal thừa nhận hầu hết vài ngàn khách mỗi ngày là những người Kito hữu lớn tuổi. Chỉ một số ít người Do Thái đi đến con đường mô phỏng Via Dolorosa để vào ngôi mộ chúa Jesus.
Một lần nữa, ITEC nhận được bài học.
Nhưng 17 năm sau, đất nước của người Do Thái, Israel muốn sở hữu một công viên tôn giáo. ITEC với kinh nghiệm trước đó, đã được mời. Tất nhiên, công viên đặt tại Dimona, dự kiến hoàn thành vào năm 2023, chi phí đầu tư 400 triệu USD sẽ dựa trên các giá trị của người Do Thái.
Thách thức ở châu Á
Châu Á là một “miền Tây hoang dã” trong mắt Bill Coan, một cách nói về mảnh đất chưa được khai phá nhưng có rất nhiều vàng.
Các khách hàng châu Á thường đến ITEC với một yêu cầu theo kiểu: Chúng tôi cần thứ gì độc đáo, còn độc đáo như thế nào là việc của bạn, miễn là hợp lý. Hàng tỷ USD được rót vào dựa trên những phân tích khả thi ít ỏi. Các huyền tích không có khuôn mẫu. Nhưng khi ITEC ra mắt văn phòng Thượng Hải vào tháng 11/2018, công ty đã có hơn 30 dự án đang hoạt động tại Trung Quốc. Mất một thập niên để ITEC học hỏi về việc xây dựng công viên chủ đề ở Châu Á, kể từ bài học Xác ướp. Giờ họ là một đơn vị thấu hiểu thị trường này.
ITEC cũng hướng tầm mắt đến những quốc gia như Việt Nam với mức tăng trưởng kinh tế hàng năm trên 6% và có 16,3% dân số thuộc tầng lớp trung lưu.
Trên đỉnh Bà Nà, Sun Group suốt 10 năm qua đã xây dựng lên một trong những công viên giải trí hút khách nhất Việt Nam. Rất nhiều công trình mang tính biểu tượng đã được tạo ra tại Sun World Ba Na Hills: những kỷ lục thế giới về cáp treo, làng Pháp và cây Cầu Vàng nổi danh thế giới.
Thách thức mới dành cho ITEC: đặt thêm kim cương lên một vương miện đã lấp lánh rất nhiều đá quý. Sun Group mời công ty này thiết kế và xây dựng một dự án mới gọi là “Lâu đài Bà Nà” – mà theo các báo cáo gần nhất, có tổng mức đầu tư lên đến hàng trăm tỷ đồng. Trong lâu đài này sẽ là một cuộc phiêu lưu kỳ thú mà ITEC dùng tất cả kinh nghiệm 40 năm của họ tạo ra.
Và tại ngoại thành Hà Nội, dự án công viên Kim Quy – với cảm hứng từ chính các huyền thoại cổ của Việt Nam – được kỳ vọng sẽ trở thành một công viên giải trí tầm thế giới. Tổng mức đầu tư lên tới 4.600 tỷ. Ngay từ cái tên, Kim Quy đã gợi ra thách thức cao độ: những truyền thuyết như Thục Phán xây thành Cổ Loa vốn đã tồn tại trong lớp lớp người Việt, nhưng đều là những tưởng tượng riêng. Đó không phải là Star Wars, không phải là vũ trụ điện ảnh Marvel. Làm thế nào để tạo ra một mẫu số chung cho những ký ức riêng tư?
Đó là đề bài dành cho ITEC, và đáp án sẽ là những trải nghiệm Mỹ thấm đẫm màu sắc Việt, ngay trên đất Việt trong tương lai không xa.
