Sau một tuần xảy ra thiên tai, dọc hai bờ suối Nậm Pá, Nậm Than, Nậm Cang ở xã Liên Minh, thị xã Sa Pa là cảnh tan hoang khi hầu hết những trại nuôi cá hồi, cá tầm bị "xóa sổ".
Vừa dọn dẹp bùn đất và cá chết ở 9 ao nuôi, chị Phàn Mẩy Khẩu (bản Nậm Cang, xã Liên Minh) vừa kể lại: Khoảng 20h ngày 12.9, trời mưa to, một tiếng sau, lũ quét ập về.
"Tôi chỉ nghe thấy tiếng ầm ầm, lộc cộc một lúc rồi đi hết các trại cá, có người cũng bị lũ cuốn theo. Vợ chồng tôi lúc đó may về nhà ăn cơm, nếu không cũng bị trôi theo dòng lũ.
Khi biết tin lũ phá hủy toàn bộ trại cá, tôi buồn lắm, nhưng rồi tự an ủi, động viên chồng rằng thôi của đi thay người" - chị Khẩu nói.
Hai năm trước, vợ chồng chị Khẩu tích cóp được ít vốn và vay mượn thêm để xây dựng 9 trại nuôi cá tầm, cá hồi ở bên suối Nậm Cang.
Đến trước thời điểm lũ quét, nhiều ao cá của gia đình chị đang chuẩn bị bán với khối lượng khoảng 2 tấn. Vậy mà trong phút chốc mất hết, chưa kể cá giống cũng bị lũ cuốn…
Cách đó không xa, ông Phàn Dào Quẩy cũng tiếc nuối nhìn trại cá nhà mình đầu tư từ gần chục năm nay tan hoang sau lũ.
“Bước đầu mình tự làm xem có làm được hay không. Sau huyện cũng cho phép làm mấy năm nay rồi. Năm nay, làng xóm người ta mới phát triển nhiều, từ trước đến giờ chưa năm nào bị như thế này. Kể cả lúc chưa nuôi cá thì dòng suối này cũng chưa bao giờ bị như thế” - ông Quẩy cho hay.
Tính trung bình mỗi trại cá thiệt hại khoảng 4 tỉ đồng, và mỗi bể nuôi vào khoảng 400 triệu đồng. Không ít hộ dân phải nhờ vào nguồn vay ngân hàng để đầu tư.
Trao đổi với PV Báo Lao Động ngày 19.9, Chủ tịch Hiệp hội Cá nước lạnh Lào Cai Nguyễn Thanh Hải cho biết, theo thống kê mới nhất, trận lũ ống càn qua các trang trại nuôi cá nước lạnh (cá tầm, cá hồi) nằm ven suối Nậm Pá, Nậm Than, Nậm Cang trên địa bàn xã Liên Minh, thị xã Sa Pa gây thiệt hại 94 trại (tăng thêm 33 trại) với gần 700 bể nuôi. Tổng thiệt hại về kinh tế sau thiên tai tại địa phương lên đến khoảng 260 tỉ đồng.
“Chúng tôi đang hướng dẫn bà con tiêu độc, khử trùng sau khi lũ lụt xảy ra, cá chết để tránh dịch bệnh. Đồng thời hỗ trợ hộ nuôi cải tạo lại ao, một phần con giống để tái sản xuất” - ông Hải nói.
Theo Chủ tịch Hiệp hội Cá nước lạnh Lào Cai, thị xã Sa Pa có hơn 400 trại nuôi cá cá tầm và cá hồi. Đây là ngành sản xuất nông nghiệp có hiệu quả lớn, so với trồng lúa gấp cả trăm lần.
Trong khi đó, theo ông Trịnh Xuân Trường, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai, thời gian qua, địa phương đã khai thác tốt các tiềm năng, lợi thế; đồng thời quản lý chặt chẽ theo quy hoạch. Tuy nhiên, sau trận lũ quét lịch sử này tiếp tục có những bài toán cần giải để thích ứng với biến đổi khí hậu và các dạng thời tiết cực đoan xuất hiện ngày một thường xuyên hơn.
“Trước mắt, tỉnh Lào Cai đang cho rà soát lại số cơ sở nuôi cá nước lạnh ở Sa Pa và trong toàn tỉnh; nghiên cứu giải pháp hỗ trợ như khoanh nợ cho các hộ đầu tư nuôi cá bị thiệt hại do lũ quét.
Trong thời gian tới, tỉnh cũng sẽ tập trung vào rà soát lại tất cả, làm sao vừa đảm bảo được về phát triển về kinh tế, khai thác lợi thế nhưng cũng vừa phải đảm bảo được sự an toàn, hướng phát triển phải bền vững” - ông Trường thông tin.
Chiều 13.9, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã thị sát, chỉ đạo khắc phục lũ quét tại xã Liên Minh, thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai.
Tại đây, ông Trần Hồng Hà đã thăm hỏi, chia buồn sâu sắc với thân nhân các gia đình có người bị nạn, bị thiệt hại trong trận lũ ống (5 người chết, 2 người mất tích, 7 người bị thương); động viên bà con cùng với lực lượng hỗ trợ nhanh chóng ổn định đời sống, khôi phục sản xuất sau thiên tai.
Phó Thủ tướng cũng đề nghị tỉnh Lào Cai cần nghiên cứu, đề xuất với trung ương phương án hỗ trợ các gia đình bị ảnh hưởng do thiên tai, nhất là các hộ nuôi cá tầm, cá hồi.
