vực dậy các doanh nghiệp nhà nước thua lỗ:

Hàng loạt doanh nghiệp rơi vào cảnh thua lỗ, âm vốn sở hữu

Văn Nguyễn – Cao Nguyên |

Sở hữu và sử dụng một nguồn lực lớn của Nhà nước về nguồn vốn và đất đai nhưng hoạt động của các doanh nghiệp Nhà nước trong những năm gần đây bộc lộ hàng loạt tồn tại, vướng mắc, chưa tương xứng với nguồn lực nhà nước đầu tư. Chưa kể không ít doanh nghiệp liên tiếp trong nhiều năm gần đây rơi vào cảnh thua lỗ triền miên. Thực tế này đòi hỏi phải tiếp tục nghiên cứu nhằm tìm kiếm các giải pháp vực dậy các doanh nghiệp làm ăn không hiệu quả, mạnh dạn đề xuất cho phá sản hoặc giải thể...

Không chỉ với nhóm doanh nghiệp mà Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, kết quả kinh doanh trong năm 2019 cũng chứng kiến hàng loạt doanh nghiệp có cổ phần, vốn góp của Nhà nước lâm vào tình trạng kinh doanh thua lỗ với số lỗ phát sinh lên đến hàng nghìn tỉ đồng. Tình hình tài chính của không ít doanh nghiệp cũng rơi vào cảnh bê bết với nhiều doanh nghiệp âm vốn sở hữu, nợ phải trả lớn và số nợ phải thu khó đòi cũng lên đến hàng nghìn tỉ đồng.

Ngổn ngang thua lỗ, âm vốn

Kết thúc năm tài chính 2019, báo cáo của các cơ quan đại diện chủ sở hữu cho thấy cả nước có 818 doanh nghiệp có vốn nhà nước, trong đó Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ tại 491 doanh nghiệp và có cổ phần, vốn góp tại 327 doanh nghiệp khác. Trong số này, tổng tài sản của 491 doanh nghiệp nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ (DNNN) xấp xỉ 3 triệu tỉ đồng với số lãi phát sinh trước thuế trong năm 2019 đạt 162.750 tỉ đồng, giảm nhẹ 2% so với kết quả thực hiện năm 2018. Ngược lại có tới 44 trong tổng số 491 DNNN có lỗ phát sinh, với tổng số lỗ phát sinh là 619 tỉ đồng.

Trong khối 76 tập đoàn, Tổng Công ty Nhà nước và Công ty mẹ, các dữ liệu cho thấy, các doanh nghiệp này đang nắm giữ tổng tài sản là hơn 2,73 triệu tỉ đồng. Đây là nhóm doanh nghiệp có quy mô vốn lớn nhất trong số các DNNN nhưng cũng là nhóm đang có tổng số nợ phải trả trên 1,44 triệu tỉ đồng và chiếm 53% tổng nguồn vốn của các tập đoàn, tổng công ty. Trong số này, báo cáo hợp nhất cho thấy có 12 tập đoàn, tổng công ty (TCty) còn lỗ lũy kế là hơn 7.440 tỉ đồng với nhiều đơn vị có số lỗ lớn cả nghìn tỉ đồng như TCty Hàng hải, Tập đoàn Hóa chất, TCty Cà phê.

Tại 327 doanh nghiệp có vốn góp của Nhà nước, báo cáo của Chính phủ gửi tới Quốc hội cho thấy, có 63 doanh nghiệp phát sinh tổng số lỗ là 1.442 tỉ đồng. Đáng chú ý không ít doanh nghiệp sau cổ phần hóa hoạt động kém hiệu quả, kinh doanh thua lỗ nên không bảo toàn được vốn chủ sở hữu như: TCty Cơ khí Xây dựng (âm vốn chủ sở hữu 48 tỉ đồng), TCty Xây dựng Công nghiệp Việt Nam (âm vốn chủ sở hữu 505 tỉ đồng), TCty Sông Hồng (âm vốn chủ sở hữu 666 tỉ đồng).

Đặc biệt với 415 DNNN thuộc Bộ quản lý ngành và UBND cấp tỉnh, báo cáo của Chính phủ cũng cho thấy vẫn còn nhiều doanh nghiệp có tỉ suất lợi nhuận trước thuế/vốn chủ sở hữu, tỉ suất lợi nhuận trước thuế/tổng tài sản đạt thấp dưới mức lãi suất gửi tiết kiệm bình quân của ngân hàng (khoảng từ 1-5%).

Các doanh nghiệp này chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực nông, lâm nghiệp, khai thác công trình thủy lợi, phát triển hạ tầng khu công nghiệp, giống gia súc và giống cây trồng. Lỗ lũy kế của các doanh nghiệp này là 1.890 tỉ đồng, gồm 81 doanh nghiệp độc lập còn số lỗ lũy kế năm 2019. Các doanh nghiệp này đều phát sinh lỗ trong nhiều năm liên tiếp và đã được các cơ quan tài chính cùng cấp và cơ quan đại diện chủ sở hữu thực hiện cơ chế giám sát tài chính theo quy định của pháp luật hiện hành.

Mạnh tay với dự án yếu kém

Việc thực hiện cơ chế xử lý trách nhiệm của người đứng đầu khi xảy ra sai phạm chưa kịp thời. Trong các nguyên nhân ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất kinh doanh của các doanh nghiệp, Chính phủ cho rằng, công tác điều hành quản trị doanh nghiệp, tiếp cận công nghệ chậm được đổi mới nên khó bắt kịp nhu cầu phát triển của thị trường. Một số DNNN chậm sửa đổi, bổ sung các định mức kinh tế kỹ thuật, tiêu hao vật tư, nguyên nhiên vật liệu để phù hợp với điều kiện kinh doanh thực tế, từ đó chậm đổi mới quản trị doanh nghiệp để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. Trong khi đó ở công tác thoái vốn nhà nước, nhiều DNNN không muốn thoái vốn khỏi những ngành, lĩnh vực phát triển mạnh, có tỉ suất sinh lời cao làm cho tiến độ thoái vốn chậm lại.

Theo đó với các doanh nghiệp có dự án thua lỗ, Chính phủ đưa giải pháp các cơ quan đại diện chủ sở hữu phần vốn Nhà nước tại các doanh nghiệp có dự án hoạt động kém hiệu quả, thua lỗ kéo dài báo cáo cụ thể tình hình của từng dự án, đánh giá khả năng phục hồi hoặc phương án xử lý dứt điểm; tách riêng việc phục hồi sản xuất hoặc phá sản, thanh lý tài sản của dự án với việc xử lý trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức liên quan.

Triển khai đánh giá đúng giá trị hiện tại của dự án có khả năng phục hồi theo thị trường để làm cơ sở tổ chức phục hồi sản xuất, đi vào hoạt động; kiên quyết thực hiện phá sản, bán thanh lý tài sản với những dự án không có khả năng phục hồi.

Đặc biệt, phải xác định giá trị thiệt hại do các cá nhân, tổ chức liên quan gây ra trong đó tính đến giá trị thu hồi từ tổ chức, cá nhân gây ra thiệt hại đền bù, từ cơ quan bảo hiểm bồi thường và từ bán thanh lý tài sản của dự án; trên cơ sở đó xác định trách nhiệm của các bên liên quan để xử lý theo quy định...

Cần giao quyền tự chủ cho doanh nghiệp

Trao đổi với PV Báo Lao Động về việc các doanh nghiệp có vốn Nhà nước thua lỗ, Tiến sĩ Lê Đăng Doanh - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương cho rằng, tình trạng các DNNN và các dự án đầu tư chậm tiến độ, hoạt động thua lỗ, kém hiệu quả... đã diễn ra lâu nay nhưng không được giải quyết triệt để. Nguyên nhân đến từ hai phía, cả phía DNNN và các cơ quan quản lý nhà nước.

Ngoài ra, có nhiều nguyên nhân khác khiến các doanh nghiệp có vốn nhà nước thua lỗ. Cụ thể là do đầu tư sai; do lãnh đạo không chịu trách nhiệm; có nguyên nhân là do lợi ích nhóm hay đầu tư không tính toán, giao việc đầu tư đó cho người thân quen, sân sau…

Văn Nguyễn – Cao Nguyên
TIN LIÊN QUAN

47 dự án đầu tư nước ngoài của doanh nghiệp nhà nước lỗ dồn hơn 1 tỷ USD

Thiên Bình |

Trong số các dự án đầu tư tại nước ngoài, có 47 dự án bị lỗ lũy kế 1.048,57 triệu USD. Đánh giá chung, hoạt động đầu tư ra nước ngoài của doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có vốn nhà nước chưa đạt được như kỳ vọng đầu tư.

Doanh nghiệp nhà nước đầu tư ra nước ngoài: Lỗ dồn 1,1 tỉ USD, nguy cơ mất vốn nhà nước

VĂN NGUYỄN |

Rất nhiều dự án đầu tư ra nước ngoài của các doanh nghiệp nhà nước hoặc doanh nghiệp có vốn nhà nước đang nằm trong tình trạng “đắp chiếu” hoặc kinh doanh thua lỗ liên miên hơn 1,1 tỉ USD khiến hiệu quả đầu tư nguồn vốn nhà nước không đảm bảo, có nguy cơ mất vốn nhà nước.

12 dự án thua lỗ ngành công thương: Hàng nghìn tỉ dư nợ chưa thanh toán

Phạm Dung |

Dù có những chuyển biến, song tình hình khắc phục tồn tại, yếu kém của 12 dự án ngành công thương vẫn còn nhiều hạn chế. Trong đó, nhiều dự án thua lỗ, tạm dừng hoạt động, dư nợ tại các dự án đã lên tới con số hàng nghìn tỉ.

Về 12 đại dự án thua lỗ ở Việt Nam: Nên để thị trường định đoạt

Cao Nguyên |

Chủ trì Phiên họp lần thứ 9 Ban Chỉ đạo xử lý các yếu kém của một số dự án và doanh nghiệp chậm tiến độ mới đây, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hoà Bình yêu cầu, phân tích đánh giá từng dự án để có phương án khả thi nhất, làm rõ dự án nào cần hỗ trợ để có thể phục hồi, dự án nào cần xử lý kiên quyết, cho dừng hoạt động để phá sản.

Hà Nội: Sau chấn chỉnh, loạt lô cốt vẫn án ngữ trên đường Vũ Trọng Khánh

PHẠM ĐÔNG |

9 chiếc lô cốt đang án ngữ trên đường Vũ Trọng Khánh khiến giao thông đông đúc, quá tải dù đã cận kề Tết Nguyên đán Quý Mão. Sở Giao thông vận tải (GTVT) Hà Nội lại yêu cầu chấn chỉnh tình trạng thi công hệ thống xử lý nước thải Yên Xá gây ùn tắc.

Cha đẻ của mèo AI mà cư dân mạng nhầm tưởng ở Ninh Thuận lên tiếng

Hữu Long |

Nguyễn Lê Thái Nguyên vẽ mèo Tết bằng công nghệ AI rồi chia sẻ lên trang cá nhân. Những hình ảnh tuyệt đẹp về mèo nhận được vô số lời khen từ nhiều người bạn. Có không ít người đến nay vẫn nhầm lẫn đây là mèo Tết có nguồn gốc từ Ninh Thuận.

Cận Tết, showroom xe ôtô cũ chấp nhận bán hòa, cắt lỗ để thu hồi vốn

LÂM ANH |

Cuối năm thường là mùa thu hoạch của thị trường xe ôtô cũ nhưng năm nay điều này đã không đến bởi việc ngân hàng siết cho vay, lãi suất cao đã khiến lượng khách hàng giảm đi đáng kể. Những ngày cuối cùng trước khi nghỉ Tết, chủ showroom chấp nhận bán hòa vốn hay thậm chí, bán cắt lỗ để thu hồi vốn trước Tết.

Xu hướng công khai tiền lương ở Mỹ: Ai sẽ được hưởng lợi?

Thanh Hà |

Luật thanh toán minh bạch ở Mỹ góp phần giảm chênh lệch tiền lương.

47 dự án đầu tư nước ngoài của doanh nghiệp nhà nước lỗ dồn hơn 1 tỷ USD

Thiên Bình |

Trong số các dự án đầu tư tại nước ngoài, có 47 dự án bị lỗ lũy kế 1.048,57 triệu USD. Đánh giá chung, hoạt động đầu tư ra nước ngoài của doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp có vốn nhà nước chưa đạt được như kỳ vọng đầu tư.

Doanh nghiệp nhà nước đầu tư ra nước ngoài: Lỗ dồn 1,1 tỉ USD, nguy cơ mất vốn nhà nước

VĂN NGUYỄN |

Rất nhiều dự án đầu tư ra nước ngoài của các doanh nghiệp nhà nước hoặc doanh nghiệp có vốn nhà nước đang nằm trong tình trạng “đắp chiếu” hoặc kinh doanh thua lỗ liên miên hơn 1,1 tỉ USD khiến hiệu quả đầu tư nguồn vốn nhà nước không đảm bảo, có nguy cơ mất vốn nhà nước.

12 dự án thua lỗ ngành công thương: Hàng nghìn tỉ dư nợ chưa thanh toán

Phạm Dung |

Dù có những chuyển biến, song tình hình khắc phục tồn tại, yếu kém của 12 dự án ngành công thương vẫn còn nhiều hạn chế. Trong đó, nhiều dự án thua lỗ, tạm dừng hoạt động, dư nợ tại các dự án đã lên tới con số hàng nghìn tỉ.

Về 12 đại dự án thua lỗ ở Việt Nam: Nên để thị trường định đoạt

Cao Nguyên |

Chủ trì Phiên họp lần thứ 9 Ban Chỉ đạo xử lý các yếu kém của một số dự án và doanh nghiệp chậm tiến độ mới đây, Phó Thủ tướng Thường trực Trương Hoà Bình yêu cầu, phân tích đánh giá từng dự án để có phương án khả thi nhất, làm rõ dự án nào cần hỗ trợ để có thể phục hồi, dự án nào cần xử lý kiên quyết, cho dừng hoạt động để phá sản.