Phát biểu kết luận cuộc họp, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, trong bất cứ thời kỳ nào, nhất là lúc khó khăn, nông nghiệp, trong đó có chăn nuôi, có vai trò rất lớn, góp phần ổn định xã hội. Vừa qua, do các nguyên nhân khách quan, chủ quan, giá thịt lợn đã tăng vọt trong thời gian dài, trước Tết, sau Tết và đến nay, làm cho đời sống người dân khó khăn, làm cho CPI tăng cao do khẩu phần thức ăn của người Việt Nam có nhiều thịt lợn.
Thủ tướng nêu rõ, giá thịt lợn theo cơ chế thị trường, có vai trò quản lý của Nhà nước, trong đó có chống đầu cơ, nâng giá bất hợp lý. Giao nhiệm vụ cho các Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Công Thương, cơ quan quản lý Nhà nước về giá, Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần kiên quyết đưa giá thịt lợn xuống (dưới 60.000 đồng/kg thịt lợn hơi) trong thời gian tới bằng các biện pháp phù hợp, “ở đây tôi nói theo thị trường chứ không bao cấp được”.
Cụ thể, cần xem giá thành là bao nhiêu. Thủ tướng cho biết, đã hỏi một số doanh nghiệp thực phẩm lớn thì “người nói 38.000 đồng/kg, người nói 40.000 đồng/kg, người nói 35.000 đồng/kg”.
Phương án nào để giảm giá thịt lợn, Thủ tướng nhấn mạnh, quan trọng nhất là tăng cung bằng cách đẩy mạnh phục hồi đàn lợn trên 32 triệu con, tạo điều kiện thuận lợi cho các trang trại, tập đoàn, hộ chăn nuôi như về giá thuê đất, vay ngân hàng… Phải tập trung khắc phục khâu trung gian, thu mua, giết mổ, nhất là các lò mổ, “khâu này rất phức tạp, thực ra người nông dân, người mua thì thiệt hại còn ở giữa thì hưởng lợi”. Thủ tướng đề nghị thanh tra khâu này.
Thịt lợn nước ta vừa ngon, vừa giải quyết việc làm thì phải chiếm thị phần lớn, tuy nhiên, Thủ tướng nêu rõ, “mong muốn của chúng ta là chiếm thị phần lớn nhưng nếu cố tình đưa giá lên cao thì Thủ tướng sẽ quyết định nhập khẩu thịt lợn từ các nước về Việt Nam để giảm giá, phục vụ người tiêu dùng”.
Bên cạnh đó, phải dùng thực phẩm khác, nhất là các loại thịt khác thay cho thịt lợn, hiện chiếm tỉ lệ quá cao trong bữa ăn. Đồng thời, Bộ NN&PTNT cần chỉ đạo đẩy mạnh chế biến. Thủ tướng cũng nêu rõ, xuất khẩu thịt lợn phải có kiểm soát, tính toán phù hợp với từng thời điểm.
Thủ tướng nhất trí các biện pháp hỗ trợ tái đàn, khắc phục dịch bệnh. Kiên quyết kiểm soát CPI năm nay theo mục tiêu đề ra. Tăng cường quản lý, phát hiện đầu cơ tích trữ, găm hàng, gây ảnh hưởng đến đời sống nhân dân.
Theo báo cáo của Bộ Tài chính, tình hình mặt bằng giá cả thị trường quý I/2020 có những diễn biến theo hướng biến động tăng, chỉ số giá tiêu dùng tháng 1/2020 tăng ở mức 1,23% so với tháng 12/2019; chỉ số của tháng 2/2020 có giảm 0,17% so với tháng 1/2020 nhưng bình quân 2 tháng đầu năm 2020, CPI tăng 5,91% so với cùng kỳ năm 2019 đã có tác động rất lớn đến việc kiểm soát mặt bằng giá trong quý I và cả năm 2020 theo mục tiêu.
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, giá thịt lợn hiện nay ở miền Bắc dao động từ 82.000-85.000 đồng/kg (giảm 5000-10.000 đồng so với tuần đầu tháng 3/2020); giá tại miền Trung và Tây Nguyên ổn định, từ 72.000-85.000 đồng/kg; giá tại miền Nam từ 75.000-81.000 đồng/kg (trong đó có tỉnh tăng, tỉnh giảm, dao động từ 1.000-3.000 đồng/kg). Như vậy, 2 tuần đầu của tháng 3, giá lợn hơi đã tăng trở lại trên phạm vi toàn quốc, sang tuần thứ 3 giá lợn hơi có xu hướng giảm nhẹ nhưng vẫn ở mức rất cao so với trước khi có dịch tả lợn châu Phi.
Nguyên nhân là do ảnh hưởng của bệnh dịch tả lợn châu Phi làm cho nguồn cung lợn và thịt lợn sụt giảm; trong đó, nguồn cung lợn giống giảm, giá cao làm gia tăng chi phí sản xuất, kinh doanh thịt lợn. Bên cạnh đó, vào tuần đầu tháng 3, do nhu cầu mua hàng từ các thương lái tăng, một số cơ sở chăn nuôi có hiện tượng hạn chế lượng bán ra để chờ giá tăng với lý do lợn thịt chưa đủ trọng lượng xuất chuồng.
Đa phần các lò giết mổ thịt lợn có quy mô nhỏ, không ký hợp đồng mua trực tiếp số lượng lợn lớn từ các công ty chăn nuôi lớn để giết mổ tập trung nên phải mua qua các đơn vị mua buôn (các đơn vị này có hợp đồng mua khối lượng lớn từ các công ty chăn nuôi), sau đó giết mổ và phân phối đến chợ bán buôn và bán lẻ. Bên cạnh đó, do tập quán ưa thích tiêu dùng thịt lợn nóng của người dân nên đã tồn tại thực trạng có nhiều cấp trung gian thu mua và giết mổ lợn nằm rải rác tại các địa phương để thuận tiện trong hoạt động kinh doanh, giao bán hàng.
Do ảnh hưởng của dịch cúm gia cầm và dịch bệnh COVID-19 làm người dân lo ngại nên đã chuyển sang tiêu dùng thịt lợn hoặc xu hướng mua tích trữ thực phẩm khiến giá các sản phẩm lợn tăng.
