Còn nhiều “điểm nghẽn”
Thời gian qua, Cần Thơ và nhiều địa phương trong vùng ĐBSCL đã tận dụng những lợi thế để đưa ra chính sách xây dựng vùng nông nghiệp hàng hóa tập trung quy mô lớn, nhiều vùng nguyên liệu đã dần hình thành. Tuy nhiên, theo Báo cáo kinh tế thường niên về ĐBSCL của Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, vùng vẫn đang phải đối mặt với những thách thức lớn như biến đổi khí hậu, kinh tế suy giảm, thiếu hụt lao động do di cư, nguồn nguyên liệu chưa đáp ứng được tiêu chuẩn xuất khẩu, logistics còn manh mún… trong khi đó các ngành công nghiệp chủ lực là công nghiệp chế biến phụ thuộc nhiều vào nguồn nguyên liệu.
Còn từ phía đại diện Hội Lương thực Thực phẩm TPHCM, Chủ tịch Lý Kim Chi nhận định: Các tỉnh ABCD Mekong đang gặp phải tình trạng chung là rất thiếu hệ thống kho lạnh dẫn đến nông sản sản xuất ra chưa theo kịp tín hiệu thị trường; khâu chế biến, dự trữ, bảo quản nông sản kém.
Bên cạnh đó, TPHCM và các tỉnh thành này vẫn chưa có cơ sở dữ liệu chung về thông tin sản phẩm, nhu cầu tiêu thụ, cần tiêu thụ mặt hàng gì, sản lượng bao nhiêu, tiêu chuẩn cần đáp ứng dẫn đến việc liên kết, phát triển còn gặp nhiều bất cập.
Chủ động liên kết
Tại Diễn đàn Mekong Connect 2022 được tổ chức tại TP.Cần Thơ trong hai ngày 23 và 24.11 đã xác định chủ đề chính là "Chủ động nâng chất lượng liên kết, tích hợp để phát triển bền vững" với sự tham dự của lãnh đạo các địa phương cùng hơn 600 đại biểu. Đây là lần thứ 7 Diễn đàn này được tổ chức kể từ khi được sáng lập năm 2015 và là hoạt động thường niên dành cho doanh nhân, doanh nông, nông dân, nhà quản lý, chuyên gia… và các đối tượng có mối quan tâm đặc biệt đến ĐBSCL với mục tiêu gắn kết, kết nối giữa TPHCM với các địa phương An Giang - Bến Tre - Đồng Tháp - Cần Thơ, góp phần thúc đẩy phát triển toàn diện kinh tế - xã hội giữa các tỉnh, thành phố.
Đại diện đơn vị đăng cai tổ chức, ông Trần Việt Trường - Chủ tịch UBND TP.Cần Thơ nhấn mạnh: “Liên kết, hợp tác để cùng phát triển” đã được xác định - đây là một trong các chìa khóa quan trọng để dẫn đến thành công, phát triển bền vững, để có thể vận dụng và phát huy tối đa tiềm năng lợi thế của các bên, cùng đạt được mục tiêu đề ra với hiệu quả cao nhất. Diễn đàn Mekong Connect mang ý nghĩa hết sức tích cực vừa là hoạt động thường niên nhưng cũng vừa là cơ hội để chia sẻ, thấu hiểu, gắn kết cùng xây dựng mối liên kết bền vững giúp nhau cùng phát triển.
Phát biểu tại Diễn đàn, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn kỳ vọng, từ những kết quả nổi bật của vùng, sự quan tâm chỉ đạo phát triển, triển khai hạ tầng đã và đang đầu tư nêu trên, sự chủ động liên kết, kết nối của các địa phương và đặc biệt thông qua Diễn đàn này sẽ góp phần tạo động lực quan trọng tiếp tục hoàn thiện về mặt thể chế, giúp khơi thông những “điểm nghẽn” tạo động lực tăng trưởng mạnh mẽ để phát triển vùng ĐBSCL toàn diện theo hướng sinh thái, bền vững, mang bản sắc sông nước trong bối cảnh mới.
Thảo luận tại Diễn đàn, các tỉnh, thành trong mạng lưới liên kết ABCD Mekong và TPHCM đã thông tin về nhiều chương trình hợp tác trong thời gian tới. Trong đó, TP.Cần Thơ thông tin về Dự án “Trung tâm liên kết, sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp vùng ĐBSCL tại TP.Cần Thơ”; tỉnh An Giang với “Dự án Trung tâm Đầu mối sản xuất và phân phối lúa gạo cấp cùng tại tỉnh An Giang”; tỉnh Bến Tre với “Tăng cường kết nối liên kết vùng qua hoàn thiện hệ thống hạ tầng Bến Tre và các tỉnh duyên hải phía Đông”; tỉnh Đồng Tháp chia sẻ về “Các dự án liên kết của tỉnh Đồng Tháp”, trong đó có sự hợp tác, liên kết giữa Đồng Tháp với TPHCM và tỉnh An Giang...
Xây dựng vùng nguyên liệu
Đặc biệt, diễn đàn năm nay ngoài thảo luận về thực trạng, giải pháp cho nhóm ABCD Mekong và TPHCM, sẽ đi vào hành động xây dựng nguồn nguyên liệu cho thị trường trong nước và quốc tế chứ không chỉ dừng lại ở việc phân tích, bàn về tiềm năng như các kỳ diễn đàn trước đó.
Thành công từ xây dựng mã vùng trồng sầu riêng xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc, bà Ngô Tường Vy - đại diện Công ty Xuất nhập khẩu trái cây Chánh Thu - đã chia sẻ kinh nghiệm tại diễn đàn. Theo bà Vy, thực hiện chuỗi liên kết sẽ theo 2 hình thức: Nông dân - HTX - Công ty - Tiêu thụ; Nông dân - HTX - Thương lái - Công ty - Tiêu thụ. “Công ty đã đăng ký thực hiện mã số vùng trồng, kết hợp với các HTX, tổ hợp tác chuẩn bị vùng trồng kiểm tra, hướng dẫn cho nông dân các quy định cần thiết cho vùng trồng. Thu mua sản lượng sầu riêng trong vùng trồng liên kết. Công ty cũng có thể thực hiện thu mua trực tiếp tại vùng trồng không qua hệ thống thương lái tại công ty” - bà Vy cho biết. Kỹ sư Trần Chí Dũng cũng đề xuất: Mekong Connect nên gắn với chiến lược phát triển “Trung tâm liên kết, sản xuất, chế biến, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp vùng ĐBSCL"; Ứng dụng công nghệ để xây dựng các “Chuỗi cung ứng số" sẽ là biện pháp hữu ích nhất giúp ĐBSCL phát triển vượt trội.
