Báo Lao Động có cuộc trao đổi với TS Huỳnh Thanh Điền (chuyên gia kinh tế) về vấn đề này.
- Thưa ông, tình trạng các chợ truyền thống rơi vào cảnh ế ẩm, đìu hiu như hiện nay nguyên nhân là do đâu?
Thứ nhất là do kinh tế khó khăn, thu nhập của người dân giảm nên tiết kiệm chi tiêu. Thứ hai, là do xu hướng tiêu dùng thay đổi, công nghệ số chi phối và đây cũng là nguyên nhân chính.
Hiện nay, việc mua hàng online rất nhiều, hầu như tất cả món hàng đều có thể bán online vì vừa tiết kiệm chi phí cố định, rủi ro giảm. Bên cạnh đó, xuất phát từ hành vi mua hàng, việc lựa chọn mua qua app (ứng dụng) sẽ có nhiều mặt hàng, giá cả, chất lượng để so sánh lựa chọn. Từ việc tìm kiếm thông tin, so sánh lựa chọn đến quyết định mua thì trên mạng sẽ tiện hơn so với mua trực tiếp. Đặc biệt, kể từ sau dịch COVID-19, người dân có thói quen mua hàng online và dần thấy sự tiện lợi nên xu hướng tiêu dùng bắt đầu thay đổi, không còn đến chợ mua sắm như trước.
- Ông đánh giá như thế nào khi ngày càng có nhiều tiểu thương sang nhượng kiot, bỏ chợ để chuyển sang kinh doanh online?
Việc chuyển đổi hình thức này diễn ra đúng với quy luật, vì trong kinh doanh điều quan trọng là phải phù hợp với xu hướng. Người tiêu dùng hiện không mua ở chợ truyền thống như ngày xưa nên việc buôn bán cũng sẽ gặp khó khăn, còn nếu bán thì buộc phải trả tiền thuê mặt bằng, thuê nhân viên nên sẽ tốn chi phí, trong khi bán không được thì càng để lâu lỗ càng nhiều. Do đó, việc chuyển đổi sang hình thức online sẽ có nhiều cơ hội hơn là việc bán trực tiếp chờ khách đến mua, khách không đến thì không trụ được, khi nhu cầu không có thì buộc phải chuyển đổi là lẽ đương nhiên.
- Với tình trạng tiểu thương bỏ chợ, xu hướng người tiêu dùng thay đổi thì trong tương lai ông dự đoán chợ truyền thống sẽ ra sao?
Trong tương lai chợ truyền thống sẽ bị thu hẹp, chỉ có một số chợ nổi tiếng tồn tại có chủ đích, được quy hoạch mang tính chất du lịch với mục đích để du khách đến tham quan, trải nghiệm phong tục, văn hóa, ăn uống. Còn về lâu dài, chợ truyền thống sẽ chuyển sang cửa hàng tiện lợi, hoặc bán online để phù hợp với xu hướng tất yếu.
- Thưa ông, tại một số thành phố lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh... có phương án tăng cường thực hiện công tác đầu tư xây dựng, cải tạo, nâng cấp chợ trong khi hiện nay, nhiều tiểu thương bỏ chợ, người dân xu hướng mua online. Ông nghĩ sao về vấn đề này?
Theo tôi, việc đầu tư xây dựng, cải tạo chợ nên được thực hiện theo dự báo xu hướng hành vi tiêu dùng. Những chợ truyền thống có giá trị du lịch, văn hóa thì nên đầu tư để duy trì, vừa phục vụ công tác du lịch, vừa phục vụ công tác bán hàng. Còn đối với những chợ truyền thống thiếu tính đặc trưng thì nên quy hoạch theo xu hướng, chẳng hạn như trung tâm thương mại. Việc đầu tư cần có những phân tích, đánh giá, dự báo thay vì đầu tư đại trà sẽ gây lãng phí.
Trân trọng cảm ơn ông!
