Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết 25/NQ-CP về đề nghị xây dựng Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi). Theo đó, Chính phủ cơ bản thống nhất với nội dung tiếp thu, giải trình, chỉnh lý hồ sơ Đề nghị xây dựng Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) tại Tờ trình ngày 6.2.2024 của Bộ Tài chính và hồ sơ liên quan kèm theo.
Chính phủ thống nhất chưa bổ sung vào Chính sách 5 của đề nghị xây dựng luật nội dung mới về phương pháp tính thuế hỗn hợp đối với mặt hàng rượu, bia bảo đảm phù hợp với Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030 của Thủ tướng Chính phủ và cam kết của Việt Nam khi gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO).
Về tiến độ trình dự án luật, nghị quyết nêu rõ, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị bổ sung dự án luật vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024 tại kỳ họp thứ 7 vào tháng 5.2024.
Sau đó, Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến đối với dự án luật tại kỳ họp thứ 8 vào tháng 10.2024 và thông qua dự án luật tại kỳ họp thứ 9 tháng 5.2025.
Chính phủ giao Bộ Tài chính hoàn thiện hồ sơ đề nghị xây dựng luật và gửi Bộ Tư pháp tiến hành các thủ tục trình Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị bổ sung dự án luật này vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội năm 2025, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024 theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2015.
Trong thời gian qua, các doanh nghiệp kinh doanh và giới chuyên gia đã có nhiều tranh luận về việc có nên bổ sung phương pháp tính thuế tuyệt đối và tính thuế hỗn hợp trong xây dựng dự án Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt (sửa đổi) lần này.
Luật sư Nguyễn Thị Quỳnh Anh - Phó Chủ tịch Liên đoàn Luật sư Việt Nam - cho biết, phương pháp tính thuế hỗn hợp đã được nhiều quốc gia trên thế giới áp dụng nhưng trong điều kiện đặc thù ngành bia rượu Việt Nam hiện nay chưa phải là thời điểm phù hợp để áp dụng ngay. Thay vào đó sẽ cần lộ trình dài hơi hơn (có thể từ 5 - 10 năm tới) để đa số các doanh nghiệp bia rượu trong nước có đủ thời gian chuẩn bị và sẵn sàng.
Bà Quỳnh Anh đề xuất nên đầu tư vào tuyên truyền, giáo dục nâng cao ý thức sử dụng rượu, bia có điều độ; gia tăng mức xử phạt đối với hành vi tham gia giao thông khi sử dụng rượu, bia cũng là những phương án hợp lý cần tính tới. Như vậy sẽ vừa đảm bảo chủ trương nâng cao sức khỏe ngươi dân, vừa đảm thuế tiêu thụ đặc biệt sẽ không tác động quá tiêu cực vào sự phục hồi, hướng tới phát triển của ngành đồ uống có cồn.
TS Nguyễn Văn Phụng - nguyên Vụ trưởng Quản lý thuế doanh nghiệp lớn (Tổng cục Thuế, Bộ Tài chính) - đánh giá với phương án hỗn hợp, thuế tiêu thụ đặc biệt của sản phẩm bia cao cấp sẽ tăng từ 65% lên 75%. Trong khi đó, bia bình dân đang là 65% sẽ tăng lên 85%. Như vậy, người tiêu dùng có thu nhập thấp lại chịu thuế lớn hơn người có thu nhập cao.
Do đó, ông cho rằng, trong điều kiện hiện nay, áp thuế theo phương án hỗn hợp chưa phù hợp. Nếu thay đổi phương pháp tính thuế mà gây nên sự xáo trộn, mang lại thu nhập nhãn hàng Việt Nam ít đi, nhãn hàng nước ngoài lại cao lên thì phải hết sức cân nhắc.
