Theo dự thảo, quy định về biểu giá bán lẻ điện sinh hoạt vẫn giữ nguyên đề xuất trước đó, là rút ngắn bậc thang từ 6 bậc xuống còn 5 bậc. Tuy nhiên, có sự thay đổi về cơ cấu tỉ trọng so với giá bán lẻ điện bình quân. Bộ Công Thương chọn phương án biểu giá bán lẻ điện 5 bậc thang là vì có 92,2% ý kiến góp ý đồng tình với việc rút ngắn còn 5 bậc thang.
Theo dự thảo, 5 bậc thang mới được thiết kế sẽ bao gồm: bậc 1 là 100kWh đầu tiên; bậc 2 là từ 101 - 200kWh; bậc 3 là từ 201 - 400kWh; bậc 4 là từ 401 - 700kWh và bậc 5 từ 701kWh trở lên.
Trong đó, giữ nguyên giá điện hiện hành cho bậc đầu từ 0 - 100kWh nhằm đảm bảo ổn định giá điện cho các hộ nghèo, hộ chính sách xã hội có mức sử dụng điện thấp (hiện đang chiếm 33,48% số hộ). Phần chênh lệch giảm doanh thu tiền điện sẽ được bù đắp từ hộ sử dụng điện từ 401 - 700kWh và trên 700kWh.
Giữ nguyên giá điện hiện hành cho các bậc từ 101 - 200kWh và 201 - 400kWh. Với giá điện cho các bậc từ 401 - 700kWh và từ 700kWh trở lên được thiết kế nhằm bù trừ doanh thu cho các bậc thấp.
Giá điện cho các bậc từ 401 - 700kWh và từ 701kWh trở lên sẽ được thiết kế nhằm bù trừ doanh thu cho các bậc thấp.
Trong đó, từ 401 - 700kWh, cơ cấu giá điện sẽ được tính bằng 162% và từ 701kWh sẽ có cơ cấu giá là 180% so với mức giá bán lẻ điện bình quân.
Trước đó trao đổi với Lao Động, TS Ngô Đức Lâm - nguyên Phó Viện trưởng Viện Năng lượng (Bộ Công Thương) - cũng cho rằng, biểu giá bậc thang hiện nay có sự bù chéo giữa các hộ sử dụng nhiều và hộ sử dụng ít. Điều này là không phù hợp.
"Khi người dân sử dụng điện theo thị trường điện lực, người dùng nhiều phải trả nhiều, người dùng ít trả ít; không có chuyện khách hàng đã dùng nhiều phải trả tiền nhiều rồi lại còn phải chịu giá điện ở bậc cao (lên tới 3.457 Kwh cho giá điện bậc 5), phải trả tiền nhiều hơn nữa. Việc này tôi cho rằng, vừa không minh bạch, vừa không đúng luật", ông nói.
Theo TS Ngô Đức Lâm, ngành điện chỉ có nhiệm vụ bán điện, không có chuyện bù chéo giữa các hộ tiêu dùng điện. "Bậc thang cao, bán điện giá cao bù cho những hộ dùng ít điện ở bậc thang thấp là không hợp lý. Người dùng ít điện, các hộ nghèo đã có chính sách hỗ trợ giá điện do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội xây dựng, chứ không lấy tiền của các hộ dùng nhiều điện để bù cho các hộ dùng ít điện", ông nói.
Ông Nguyễn Tiến Thỏa - nguyên Cục trưởng Cục Giá (Bộ Tài chính) - cho rằng, để giải quyết triệt để những vấn đề tồn tại trong thị trường điện hiện nay, cần tiếp tục cải cách cơ chế giá bán lẻ theo hướng thị trường cạnh tranh.
Theo đó, áp dụng cơ chế giá bán lẻ điện trên cơ sở thỏa thuận với khách hàng. Phải tiếp tục tái cơ cấu ngành điện phù hợp với yêu cầu của thị trường bán lẻ điện. Tức là tách chức năng cung cấp các dịch vụ độc quyền tự nhiên của ngành điện (gồm truyền tải, phân phối, vận hành hệ thống điện và thị trường điện) ra khỏi các đơn vị tham gia cạnh tranh.
