“Cầu nối” của người dân
Tại nhiều địa phương, cán bộ tín dụng NHCSXH đã trở thành một trong những lực lượng chủ chốt tiên phong, đặt chân đến những vùng đất khó khăn cùng với các chiến sĩ bộ đội biên phòng và chính quyền địa phương hỗ trợ bà con làm kinh tế giảm nghèo. Câu chuyện “cõng” vốn lên bản, hay miệt mài theo những chiếc ghe mang vốn cho bà con vùng nước ngập mặc dù bây giờ đã không còn, song đó là một phần dấu ấn lịch sử gắn với hành trình khai mở tín dụng chính sách suốt những năm qua.
NHCSXH đã phối hợp chặt chẽ với 4 tổ chức chính trị- xã hội: Hội LHPN, Hội Nông dân, Hội CCB và Đoàn TNCS Hồ Chí Minh vận hành phương thức quản lý vốn tín dụng chính sách xã hội đặc thù với sự ủy thác một số nội dung công việc. NHCSXH đã nhiều lần cùng với các tổ chức chính trị - xã hội nhận ủy thác củng cố hoạt động, đặc biệt là nâng cao chất lượng Tổ tiết kiệm vay vốn, để làm tốt nhất công tác tuyên truyền, khuyến khích, vận động người dân mạnh dạn vay vốn, thay đổi tư duy phát triển kinh tế, lồng ghép nguồn vốn chính sách cùng các chương trình phát triển kinh tế của địa phương, để kịp thời chuyển dòng vốn ngày càng sâu rộng đến các đối tượng khác được thụ hưởng bình đẳng.
Ngoài ra, điểm giao dịch xã với ngày giao dịch cố định hằng tháng là một trong những sáng kiến mang tính đột phá riêng của NHCSXH, bước tiến trong cải cách thủ tục hành chính, để đưa tín dụng chính sách đến người dân kịp thời theo phương châm “Giao dịch tại nhà, giải ngân, thu nợ tại xã”. Nhưng để có những phiên giao dịch “đến hẹn lại lên” cũng ẩn chứa không ít hy sinh lớn lao của đội ngũ cán bộ, nhân viên trong hệ thống. Khi nhiều cán bộ dù ở huyện cách nhà vài chục cây số nhưng cả tháng không có thứ bảy, chủ nhật về với gia đình vì trùng vào phiên giao dịch tại xã. Những cán bộ tăng cường, luân chuyển công tác, câu chuyện vài tháng về nhà cũng không hiếm gặp.
Đặc biệt, khi dịch bệnh COVID-19 bùng phát trên diện rộng trong cả nước, nhiều cán bộ tăng cường NHCSXH tại các tỉnh phía Nam gần như cả năm không về nhà, sẵn sàng ở lại để kịp thời triển khai chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và người dân bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh theo chỉ đạo của Chính phủ, hay triển khai nhanh các chính sách tín dụng của địa phương hỗ trợ lao động hồi hương.
Trong bối cảnh gánh vác trách nhiệm ngày càng lớn ấy, NHCSXH không chỉ phát huy vai trò là “cánh tay nối dài” của Chính phủ, thực thi các chính sách tín dụng xã hội, mà hơn thế, NHCSXH còn dần phát huy vai trò “cầu nối” giữa những người nghèo, đối tượng yếu thế với các cơ quan Nhà nước và Chính phủ, đề xuất và tham mưu ban hành nhiều chương trình tín dụng mới, nâng mức vay đáp ứng yêu cầu bức thiết của người dân.
Nỗ lực hoàn thiện chính sách hỗ trợ người nghèo
Theo báo cáo của NHCSXH, trong 20 năm qua, hơn 42 triệu lượt hộ đã được vay vốn với trên 814 nghìn tỉ đồng, góp phần chung tay cùng cả nước giảm tỉ lệ hộ nghèo giai đoạn 2011 - 2015 từ 14,2% xuống 4,25% (theo chuẩn nghèo giai đoạn 2011 - 2015); tỉ lệ hộ nghèo đa chiều giảm từ 9,88% (năm 2016) xuống còn 2,75% (năm 2020). Tất cả những nỗ lực ấy đã cộng dồn theo thời gian, góp phần đưa Việt Nam trở thành điểm sáng trong thực hiện mục tiêu thiên niên kỷ về giảm nghèo mà thế giới ghi nhận.
Cụ thể, hơn 42 triệu lượt hộ đã được vay vốn với trên 814 nghìn tỉ đồng; góp phần chung tay cùng cả nước giảm tỉ lệ hộ nghèo giai đoạn 2011 - 2015 từ 14,2% xuống 4,25% (theo chuẩn nghèo giai đoạn 2011 - 2015); tỉ lệ hộ nghèo đa chiều giảm từ 9,88% (năm 2016) xuống còn 2,75% (năm 2020). Tất cả những nỗ lực ấy đã cộng dồn theo thời gian, góp phần đưa Việt Nam trở thành điểm sáng trong thực hiện mục tiêu thiên niên kỷ về giảm nghèo mà thế giới ghi nhận.
Tuy nhiên, thách thức chặng đường giảm nghèo còn không ít khó khăn bởi phần lớn nghèo thuộc lõi nghèo, đặc biệt vùng Trung du, miền núi phía Bắc là nơi có tỉ lệ hộ nghèo cao nhất nước (13,4%). Mức độ bất bình đẳng trong phân phối thu nhập ở khu vực nông thôn cao hơn khu vực thành thị. Hai vùng có tỉ lệ hộ nghèo cao là Trung du miền núi phía Bắc và Tây Nguyên cũng là hai vùng có hệ số GINI cao nhất (hệ số để biểu thị độ bất bình đẳng trong thu nhập trên nhiều vùng miền, tầng lớp của một đất nước) (tương ứng 0,428 và 0,418), Đông Nam bộ là vùng có hệ số GINI thấp nhất (0,322).
Để đẩy nhanh hành trình giảm nghèo bền vững, bên cạnh trọng tâm giảm nghèo, NHCSXH còn tập trung vốn cho công tác giải quyết việc làm và sinh kế, cho vay HSSV, cùng các chương tín dụng nâng cáo chất lượng sống. Đây sẽ là những động lực góp phần thực hiện 2 chương trình mục tiêu quốc gia, mà hơn cả là góp phần thúc đẩy kinh tế đất nước phát triển nhanh và bền vững, hướng tới nước có thu nhập cao vào năm 2045.
Ông Đinh Văn Hoàng (Tổ trưởng Tổ tiết kiệm và vay vốn thôn 1, xã Trà Tân) cho biết: Vào những năm đầu của thế kỷ XXI, thôn 1 có 100% là hộ nghèo, trong đó 85% gia đình thiếu đói giáp hạt. Bản thân ông cũng từng là hộ nghèo trước năm 2008, cho đến khi được chính quyền và NHCSXH tuyên truyền vận động, gia đình ông Hoàng đã nhận thức rõ muốn thoát nghèo và làm giàu chính nên đã mạnh dạn vay vốn Nhà nước làm ăn, trồng keo, nuôi bò.
Hay như cựu chiến binh Lê Văn Trong (Ấp 8, xã Vĩnh Viễn A, huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang) đã vay vốn chính sách tại NHCSXH để làm nghề đan lục bình, tạo thêm việc làm và thu nhập tại chỗ. Năm 2012, ông Trong chính thức thoát nghèo bền vững và xây dựng Tổ hợp tác vận động bà con học nghề cùng làm.
Đến nay, Tổ hợp tác của ông Trong đã tạo việc làm cho trên 400 lao động địa phương, với thu nhập khoảng 2 triệu đồng/người/tháng, trở thành tấm gương sáng, gia tăng thêm niềm tin thoát nghèo cho người dân.
