Khó khăn vốn, chuyển đầu tư công sẽ thành công
Ngày 9.6, Quốc hội thảo luận ở tổ về việc điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020.
Theo đó, Chính phủ kiến nghị Quốc hội xem xét chuyển đổi sang đầu tư công đối với 3 dự án thành phần thuộc dự án đường sắt cao tốc Bắc - Nam gồm: Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Mai Sơn - quốc lộ 45 và Phan Thiết - Dầu Giây; 5 dự án thành phần còn lại tiếp tục đầu tư theo hình thức PPP.
Tổng mức đầu tư điều chỉnh là 100.816 tỉ đồng, trong đó vốn ngân sách khoảng 78.461 tỉ đồng; vốn huy động ngoài ngân sách 22.355 tỉ đồng.
Theo Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể, trong bối cảnh dịch COVID-19, ngân hàng dành lượng lớn vốn tín dụng tập trung cho vay ngắn hạn, tiêu dùng thiết yếu nên hạn mức cho vay dài hạn sẽ giảm. Dự án BOT giao thông triển khai khi các cơ chế chia sẻ rủi ro chưa được áp dụng nên việc huy động vốn tín dụng gặp rất nhiều khó khăn.
Bôn trưởng Nguyễn Văn Thể cho rằng, nếu không điều chỉnh sang đầu tư công, dự án sẽ khó thực hiện. Ngược lại, nếu chuyển đổi hình thức đầu tư công sẽ giúp thúc đẩy kinh tế - xã hội, tác động lan tỏa đến nhiều ngành, lĩnh vực, địa phương.
Nêu quan điểm về đề xuất trên, đại biểu Đỗ Văn Sinh - Ủy viên thường trực Ủy ban kinh tế Quốc hội – cho rằng, trong bối cảnh Quốc hội đang xây dựng và phê chuẩn Luật đầu tư theo hình thức đối tác công tư (PPP), việc Chính phủ nêu lý do khó huy động vốn, nhưng thực tế cho thấy đã có 19 nhà đầu tư và đều cam kết vào được.
Ông Sinh dẫn chứng những dự án đầu tư công chất lượng công trình và tiến độ dự án kéo dài như đường sắt đô thị, bị đội vốn, chậm khai thác.
Triển khai dự án cao tốc Bắc Nam mang lại nhiều lợi ích
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho rằng, đất nước ta đang trong quá trình phát triển, nhu cầu đầu tư hạ tầng, kinh tế xã hội là rất lớn.
Tuy nhiên, nguồn lực từ ngân sách của ta rất hạn chế, quy mô nền kinh tế cũng như phát triển còn khó khăn, ngân sách chưa đáp ứng được, nên chủ trương phải xã hội hoá, huy động nguồn lực xã hội là đúng.
"Chúng ta đã thực hiện chủ trương này và huy động lượng lớn tiền thực hiện các dự án BOT, thay đổi diện mạo giao thông.
Tuy nhiên, mặt trái để lại cũng nhiều, cụ thể là Nghị quyết giám sát Quốc hội nêu ra những mặt trái hạn chế của BOT, gồm hệ thống pháp luật chưa đồng bộ, quy hoạch chưa tốt, lựa chọn nhà đầu tư, hợp đồng BOT, năng lực cơ quan nhà nước… đều có vấn đề, gây nên tiêu cực, thất thoát và bức xúc trong nhân dân. Trong khi việc thực hiện luật PPP là rất khó”- Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng phân tích.
Ông cũng cho rằng, việc triển khai dự án cao tốc Bắc Nam mang lại nhiều lợi ích lớn, 60% dân số được hưởng lợi; góp phần kết nối nhiều hạ tầng sân bay, cảng biển, khu du lịch…
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho rằng, các nước đều đầu tư cao tốc, nước nào phát triển đều phải làm cao tốc, làm trước, làm nhanh. Đơn cử như Trung Quốc 3 năm qua chỉ một tỉnh Vân Nam làm hơn 2.000 km đường cao tốc, trong khi Việt Nam sau 35 năm đổi mới nhưng mới có hơn 400 km.
“Về cam kết, Chính phủ bàn nhiều lần về vấn đề này nên chỉ cần Quốc hội cho phép thì tháng 8 khởi công và cuối 2021 sẽ xong 3 tuyến này rồi”- ông Dũng nói.
Cơ sở để chuyển từ đầu tư PPP sang đầu tư công, theo ông Dũng là Nghị quyết 52 của Quốc hội, nếu không đấu thầu được thì chuyển PPP sang đầu tư công.
Ông Dũng cho rằng, xuất phát từ tình hình cấp bách của nền kinh tế, kích cầu đầu tư, bù đắp ảnh hưởng COVID-19 thì phải làm sớm. Với các dự án còn lại, cũng kiến nghị Quốc hội cho phép đấu thầu tiếp, nếu không đấu thầu được thì chuyển luôn sang dự án đầu tư công.
