Ngày 26.11, tại TPHCM, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính - Trưởng Ban Chỉ đạo triển khai thực hiện Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM - chủ trì Hội nghị lần thứ nhất của Ban Chỉ đạo.
Tại hội nghị, liên quan đến dự án Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi đề nghị Bộ Kế hoạch và Đầu tư có hướng dẫn cơ chế chính sách ưu đãi nhà đầu tư chiến lược, chính sách ưu đãi đầu tư giai đoạn mới để sớm chỉ định nhà đầu tư chiến lược thay cho đấu thầu.
Theo Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, dự án Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ rất tiềm năng. Tuy nhiên, khó khăn của dự án là quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam được Thủ tướng phê duyệt vào năm 2021 chưa có nội dung quy hoạch Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ. TPHCM đã nộp hồ sơ để Bộ Kế hoạch và Đầu tư thẩm định. Hiện dự án còn vướng hai quy định là chưa có trong quy hoạch cảng biển và vướng quy định đất rừng phòng hộ.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) khẩn trương rà soát, bổ sung vào quy hoạch. Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn rà soát với TPHCM để chuyển mục đích sử dụng đất rừng phòng hộ sang mục đích khác tại khu vực dự kiến làm cảng.
"Chúng tôi đã nhiều lần đề nghị các cơ quan liên quan giải quyết nhưng đến nay không có văn bản trả lời hoặc không có ý kiến gì" - ông Dũng nói và cho biết điều này ảnh hưởng tâm lý nhà đầu tư khiến họ không an tâm hoặc có thể tìm nơi khác.
Trong phần phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho hay, theo định hướng trước đây, Cảng Cần Giờ chưa có chức năng cảng trung chuyển quốc tế. Tuy nhiên, các Nghị quyết của Bộ Chính trị gần đây đã nêu rõ về định hướng xây dựng Cảng trung chuyển quốc tế ở Cần Giờ.
Nhấn mạnh chủ trương đã có, Thủ tướng giao Bộ GTVT rà soát, bổ sung chức năng Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ tại Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng biển Việt Nam thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Đồng thời, các bộ, ngành phối hợp UBND TPHCM thực hiện trình tự, thủ tục chuyển mục đích sử dụng đất rừng phòng hộ sang mục đích khác tại Cần Giờ, trên cơ sở nghiên cứu, đánh giá kỹ lưỡng tác động, việc này phải hoàn thành vào quý I/2024.
Theo Thủ tướng Phạm Minh Chính, bao giờ cái mới cũng có ý kiến khác nhau. Do đó, TPHCM cùng Bộ GTVT, Bộ Tài nguyên và Môi trường khi lấy ý kiến đề án xây dựng Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ cần xoay quanh việc bảo vệ hệ sinh thái rừng ngập mặn Cần Giờ và yếu tố cạnh tranh với cảng Cái Mép - Thị Vải.
“Về mặt số liệu, làm Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ thấy thuyết phục, còn dư địa để phát triển chứ không phải cạnh tranh nhau" - Thủ tướng nêu quan điểm.
Thủ tướng cũng nhấn mạnh nguyên tắc là bảo vệ rừng ngập mặn, bảo vệ, giữ gìn những gì thiên nhiên ban tặng, vì lợi ích của quốc gia, dân tộc, và lợi ích của TPHCM.
Theo Thủ tướng, về kỹ thuật, có thể làm đường trên cao, thậm chí có thể làm tàu điện ngầm ra Cần Giờ. “Các nước còn làm tàu điện ngầm dưới lòng sông, chi phí cao hơn, đổi lại giữ được rừng nguyên sinh mà vẫn khai thác được tiềm năng, thế mạnh của Cần Giờ” - Thủ tướng nói.
Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ nằm biệt lập ở cù lao Phú Lợi, thuộc vùng chuyển tiếp của Khu dự trữ sinh quyển Rừng ngập mặn Cần Giờ.
Tổng diện tích cảng khoảng 571ha (chiếm 0,8% của huyện), bao gồm 90ha đất cù lao rừng phòng hộ ven biển và 481ha diện tích mặt nước.
Nếu được Chính phủ duyệt, TPHCM đặt mục tiêu xây dựng Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ từ năm 2024. Theo tiến độ dự kiến, siêu cảng sẽ hoạt động từ 2027 với sản lượng hàng hóa năm đầu tiên khoảng 2,1 triệu TEU (1 TEU bằng 1 container 20 feet).
Sau 7 giai đoạn đầu tư, lượng hàng qua Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ có thể đạt 16,9 triệu TEU vào năm 2047 - bằng một nửa sản lượng Singapore hiện nay. Khu cảng dự kiến đóng góp vào ngân sách 34.000 - 40.000 tỉ đồng mỗi năm khi khai thác hết công suất.
Tổng vốn đầu tư của dự án gần 129.000 tỉ đồng (5,5 tỉ USD), do Tập đoàn MSC - hãng tàu container tốp đầu thế giới đề xuất đầu tư.
