Dừng hay tiếp tục triển khai dự án đường sắt trị giá 7.600 tỉ đồng

Đặng Tiến |

Sau 15 năm khởi công xây dựng với số vốn hàng nghìn tỉ đồng, đến nay dự án đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân vẫn đang “đắp chiếu”, có nguy cơ trở thành sắt vụn. Mặc dù 2 địa phương là Hải Dương và Quảng Ninh nơi có dự án đi qua đã nhiều lần đề nghị sớm khôi phục lại dự án và hoàn thành trong thời gian sớm nhất. Và nếu không thì dừng lại, hoàn trả mặt bằng để nhân dân nơi dự án đi qua ổn định cuộc sống.

Dự án nghìn tỉ đồng có nguy cơ thành sắt vụn

Dự án Tuyến đường sắt Yên Viên - Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân với tổng chiều dài 131km, trong đó có 43km xây dựng mới và 88km cải tạo, nâng cấp đường cũ; điểm đầu dự án từ tim ga Yên Viên và điểm cuối là bãi xếp dỡ của cảng Cái Lân.

Dự án có tổng mức đầu tư 7.665 tỉ đồng từ nguồn vốn trái phiếu Chính phủ. Khi dự án hoàn thành, sẽ rút ngắn thời gian chạy tàu từ Yên Viên tới Hạ Long còn 1,5-2 tiếng với tàu khách, 3 đến 4 giờ với tàu hàng và tàu không phải chạy ngược từ ga Yên Viên (Hà Nội) lên Kép (Bắc Giang) để tới Hạ Long (Quảng Ninh) với hành trình 7 giờ 30 phút như hiện nay. Dự án được chia thành 4 tiểu dự án thành phần, vận hành độc lập được Thủ tướng Chính phủ cho phép đầu tư tại văn bản số 75/CP-CN ngày 9.1.2004.

Theo dự kiến, dự án sẽ hoàn thành vào năm 2011. Nhưng đến thời điểm hiện tại dự án vẫn dang dở và bị tạm đình hoãn theo chủ trương cắt giảm đầu tư công tại Nghị quyết số 11/2011/NQ-CP của Chính phủ. Hiện nhiều hạng mục công trình cùng các vật tư, thiết bị có giá trị hàng trăm tỉ đồng dầm mưa dãi nắng nhiều năm nay nhưng không thể thanh lý để thu hồi vốn ngân sách vì dự án đang phải “đắp chiếu”.

Tại văn bản kiến nghị của cử tri tỉnh Quảng Ninh gửi đến Bộ Giao thông Vận tải, cho biết, do dự án triển khai dở dang, chậm tiến độ nhiều năm gây lãng phí tài nguyên đất đai, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế xã hội của tỉnh. Đã phát sinh nhiều vướng mắc, bất cập cho đời sống người dân sinh sống trong vùng quy hoạch dự án. Cụ thể, nhiều năm qua người dân trong khu vực dự án đi qua đã không được xây dựng, sửa chữa, chuyển nhượng nhà ở và đất đai, nhưng cũng không được đền bù và di dời.

Cùng đó, cử tri tỉnh Hải Dương cũng đã phản ánh tới Bộ Giao thông Vận tải về dự án đường sắt Phả Lại - Hạ Long đã triển khai 15 năm nhưng đang dừng thi công, gây nhiều hệ luỵ do chia cắt hệ thống đường giao thông, kênh mương nội đồng, chia rộng ô thửa lớn thành thửa nhỏ… Đồng thời đề nghị sớm khôi phục lại dự án hoàn thành trong thời gian sớm nhất hoặc nếu dừng thì hoàn trả lại mặt bằng để nhân dân ổn định cuộc sống.

Lối thoát nào cho dự án?

Theo tính toán của Bộ Giao thông Vận tải, để dự án có thể tiếp tục triển khai cần phải đầu tư thêm khoảng 6.000 tỉ đồng. Như vậy, để hoàn thành dự án, tổng mức đầu tư đã đội lên 10.556 tỉ đồng so với 7.665 tỉ được phê duyệt năm 2004. Lý do tăng là thay đổi về giá nguyên vật liệu, nhân công, kinh phí giải phóng mặt bằng...

Trước việc dự án hàng nghìn tỉ đồng phải dầm mưa dãi nắng, hoen gỉ, xuống cấp trầm trọng hơn 15 năm qua và đang có nguy cơ trở thành “sắt vụn”, Bộ Giao thông Vận tải đã đề xuất Thủ tướng phương án sử dụng số ray, ghi, tà vẹt, các loại phụ kiện liên kết đã mua sắm của dự án này vào các dự án cải tạo, nâng cấp tuyến đường sắt Hà Nội -  TP.Hồ Chí Minh. Nhưng đã bị liên Bộ Tài chính, Kế hoạch và Đầu tư “tuýt còi” vì theo quy định của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công thì những vật tư, thiết bị này là tài sản công và chỉ được thanh lý sau khi dự án kết thúc. Do đó, khối vật tư, thiết bị này vẫn vạ vật nằm chờ xuống cấp từng ngày.

Trước tình hình đó, mới đây Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng đã có yêu cầu Bộ Giao thông Vận tải nghiên cứu tiếp thu ý kiến của Bộ Tài chính, đồng thời khẩn trương báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định phương án tiếp tục triển khai hay dừng hoặc kết thúc dự án trên.

Theo Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải - Nguyễn Ngọc Đông, dự án đường sắt Yên Viên - Hạ Long - Cái Lân đã ngừng triển khai từ năm 2011. Tới năm 2015, dự án đã được đánh giá lại, tính toán nhu cầu vốn cần bổ sung để tiếp tục triển khai. Bộ Giao thông cũng đã đề xuất vốn cho dự án trong kế hoạch vốn trung hạn giai đoạn 2016-2020, nhưng do không cân đối được vốn nên dự án vẫn chưa thể khởi động trở lại. Cũng theo ông Đông, theo yêu cầu đánh giá lại dự án của Chính phủ, Bộ đã giao Viện Chiến lược và Ban quản lý dự án đường sắt (Bộ Giao thông Vận tải) nghiên cứu tính toán tổng nhu cầu vốn để trình Chính phủ xem xét khả năng cân đối vốn, báo cáo Quốc hội xem xét tại kỳ họp cuối năm nay. Nếu kịp có thể giao cho kế hoạch vốn trung hạn giai đoạn 2021 - 2025 để triển khai dự án trở lại.

Trước câu hỏi dự án bị ngừng trệ đã lâu, hiệu quả khai thác cũng giảm sút do tính kết nối không cao và đặc biệt khó cạnh tranh với đường bộ, Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông cho rằng, dự án đường sắt Yên Viên - Hạ Long - Cái Lân phù hợp chung với quy hoạch mạng lưới đường sắt toàn quốc, cũng như phù hợp với nhu cầu vận tải cần thiết cho tuyến này. Bộ Giao thông Vận tải sẽ tính toán kỹ về khối lượng còn lại phải triển khai, ước tính kinh phí, có thể phân kỳ làm từng đoạn để đẩy nhanh kết nối tới cảng Cái Lân. Hiện, tuyến đường sắt này đã hoàn thiện đoạn 5km từ Hạ Long - Cái Lân nhưng phải sử dụng tuyến đường sắt cũ để kết nối.

Theo thống kê trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh có 3.616 hộ dân bị ảnh hưởng do dự án đi qua. Đến thời điểm hiện nay, Bộ Giao thông Vận tải đã cấp chi trả cho công tác giải phóng mặt bằng là 106,28 tỉ đồng, số tiền còn lại cần chi trả khoảng 145 tỉ đồng.

Theo Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải - Nguyễn Ngọc Đông, dự án đường sắt Yên Viên-Phả Lại - Hạ Long - Cái Lân sẽ phải cạnh tranh khá gay gắt với đường bộ song song cùng tuyến, tuy nhiên, đối tượng phục vụ chủ yếu là hàng hoá, kết nối vận chuyển hàng vào cảng biển Cái Lân. Nếu so về chi phí, vận chuyển tàu hàng sẽ rẻ hơn nhiều so với vận chuyển hàng hoá bằng xe container trên đường bộ.

Đặng Tiến
TIN LIÊN QUAN

Bộ GTVT nói về dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng 100.000 tỉ

Minh Hạnh |

Liên quan đến việc nghiên cứu, lập quy hoạch và xây dựng tuyến đường sắt mới khổ tiêu chuẩn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng “ngốn” đến 100.000 tỉ đồng, chiều 25.11, Bộ Giao thông Vận tải ra thông cáo khẳng định tuyến đường sắt này đã được xác định đầu tư trong chiến lược phát triển giao thông vận tải đường sắt.

Hà Nội sẽ làm chủ đầu tư dự án đường sắt Ngọc Hồi - Yên Viên

Minh Hạnh |

Bộ Giao thông Vận tải vừa có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ tình hình triển khai dự án đường sắt đô thị thành phố Hà Nội, tuyến số 1 Ngọc Hồi - Yên Viên, sau khi vốn đầu tư tăng 9 lần so với dự toán đầu tư ban đầu.

Đến bao giờ Dự án đường sắt Hà Nội - Quảng Ninh mới về đích?

Minh Hạnh |

Theo Bộ Giao thông Vận tải, dự án đường sắt Hà Nội-Quảng Ninh (Yên Viên-Phả Lại-Hạ Long-Cái Lân) gồm 4 dự án tiểu thành phần. Với nguồn vốn ngân sách đầu tư dự án hạn hẹp, do đó tuyến đường sắt này đang thi công dở dang đã phải dừng lại và bị bỏ quên qua nhiều năm nay, gây lãng phí.

Điều gì khiến lăng mộ Nefetari được mệnh danh là ngôi mộ đẹp nhất Ai Cập

Yến Nhi |

Được mệnh danh là "ngôi mộ đẹp nhất Ai Cập", lăng mộ cổ của nữ hoàng Nefetari không chỉ có kiến trúc xa hoa mà còn chứa đựng một câu chuyện hấp dẫn.

Tiền vệ Hùng Dũng: Tôi buồn vì không thể tặng quà thầy Park Hang-seo

AN NGUYÊN |

Tiền vệ Hùng Dũng và các đồng đội tuyển Việt Nam bày tỏ sự tiếc nuối khi không thể mang về món quà ý ở giải đấu cuối cùng của huấn luyện viên Park Hang-seo.

Bắt tạm giam 2 nữ phó giám đốc Bệnh viện TP Thủ Đức

Việt Dũng |

Mở rộng điều tra vụ án sai phạm về đấu thầu xảy ra tại Bệnh viện TP Thủ Đức (TPHCM), Cơ quan Cảnh sát điều tra đã bắt tạm giam 2 phó giám đốc đơn vị này.

Bến xe lớn nhất nước đông nghẹt người về quê đón Tết

MINH QUÂN |

TPHCM - Chiều 16.1, hàng nghìn người đổ về bến xe Miền Đông mới để về quê đón Tết. Do lượng khách tăng đột biến nên bến xe Miền Đông mới không đủ ghế cho khách ngồi chờ, nhiều người phải ngồi dưới sàn nhà.

Tết Hà Nội với hương vị ô mai gừng thân quen

Vân Hoa |

Dịp Tết đến, người người đổ về Hàng Đường, con phố nổi tiếng về mứt, ô mai. Trong đó, ô mai gừng là món được mua nhiều hơn cả, bởi vị cay nồng, ấm đượm rất hợp với tiết xuân.

Bộ GTVT nói về dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng 100.000 tỉ

Minh Hạnh |

Liên quan đến việc nghiên cứu, lập quy hoạch và xây dựng tuyến đường sắt mới khổ tiêu chuẩn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng “ngốn” đến 100.000 tỉ đồng, chiều 25.11, Bộ Giao thông Vận tải ra thông cáo khẳng định tuyến đường sắt này đã được xác định đầu tư trong chiến lược phát triển giao thông vận tải đường sắt.

Hà Nội sẽ làm chủ đầu tư dự án đường sắt Ngọc Hồi - Yên Viên

Minh Hạnh |

Bộ Giao thông Vận tải vừa có văn bản báo cáo Thủ tướng Chính phủ tình hình triển khai dự án đường sắt đô thị thành phố Hà Nội, tuyến số 1 Ngọc Hồi - Yên Viên, sau khi vốn đầu tư tăng 9 lần so với dự toán đầu tư ban đầu.

Đến bao giờ Dự án đường sắt Hà Nội - Quảng Ninh mới về đích?

Minh Hạnh |

Theo Bộ Giao thông Vận tải, dự án đường sắt Hà Nội-Quảng Ninh (Yên Viên-Phả Lại-Hạ Long-Cái Lân) gồm 4 dự án tiểu thành phần. Với nguồn vốn ngân sách đầu tư dự án hạn hẹp, do đó tuyến đường sắt này đang thi công dở dang đã phải dừng lại và bị bỏ quên qua nhiều năm nay, gây lãng phí.