Khó tuyển sinh ngành khoa học cơ bản
Trong những năm gần đây, câu chuyện chênh lệch giữa các ngành đào tạo trong tuyển sinh đại học không còn là vấn đề mới lạ.
Các trường đại học có xu hướng mở thêm nhiều ngành đào tạo mới nhằm đáp ứng nhu cầu người học và nhân lực của thị trường lao động. Trong khi đó, một số ngành đào tạo truyền thống như: Vật lý học, Hải dương học, Kỹ thuật hạt nhân, Mỏ địa chất, Địa chất học, Khoa học môi trường, Kỹ thuật địa chất, Quản lý đất đai, Địa chất học,… lại khá chật vật để tuyển được học viên.
Lý giải về việc điểm chuẩn của các ngành khoa học cơ bản đặc thù nhiều năm nay dù ở mức rất thấp nhưng vẫn không tuyển đủ người học, các chuyên gia tuyển sinh cho rằng, một phần nguyên nhân là do cách nhìn nhận của phụ huynh, học sinh. Đa số đều chưa có sự thấu hiểu về lĩnh vực nghề nghiệp, đặc thù công việc, chỉ quan tâm đến những ngành nghề có cơ hội nghề nghiệp rộng mở thay vì bó hẹp ở một lĩnh vực nhất định.
Còn theo quan điểm của Bộ GDĐT, một số nguyên nhân của việc tuyển sinh kém so với chỉ tiêu đề ra là do cơ sở đào tạo đó chưa đủ uy tín, thương hiệu để hấp dẫn thí sinh. Bên cạnh đó cũng có nguyên nhân đến từ vị trí địa lý, sự cạnh tranh khi chỉ tiêu hàng năm tăng, lĩnh vực đào tạo thí sinh ít có nhu cầu theo trào lưu xã hội.
Tăng cường các giải pháp
Nhằm giải quyết bài toán thiếu hụt nhân lực các ngành khoa học cơ bản, thời gian qua, nhiều trường đại học đã tìm cách thu hút người học vào những ngành được coi là "xương sống" của nền kinh tế và tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa của đất nước.
Từ mùa tuyển sinh năm 2022, Đại học Quốc gia Hà Nội đã bắt đầu triển khai các suất học bổng cho sinh viên các ngành khoa học cơ bản thuộc Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn với gói học bổng gồm: Miễn học phí, miễn phí chỗ ở nội trú, ưu tiên tham gia nghiên cứu khoa học và chương trình ươm tạo nhà khoa học, ưu tiên khi xét các học bổng khác và hỗ trợ sinh hoạt phí 20 triệu đồng/năm học.
"Chương trình học bổng rất cần thiết để thu hút sinh viên giỏi đăng kí nhập học vào các ngành khoa học cơ bản, qua đó khẳng định thương hiệu đào tạo chất lượng cao của Đại học Quốc gia Hà Nội. Để có nguồn học bổng tốt nhất cho người học, cần có sự kết hợp tổng thể các nguồn học bổng trong và ngoài ngân sách. Các đơn vị cần tăng cường đầu tư hướng tới mục tiêu trên" - Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội Lê Quân nhấn mạnh.
Tương tự, năm học vừa qua, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn (Đại học Quốc gia TPHCM) hỗ trợ 35% học phí cho sinh viên thuộc 9 ngành là Triết học, Tôn giáo học, Lịch sử, Địa lý, Thông tin - Thư viện, Lưu trữ học, Ngôn ngữ Ý, Ngôn ngữ Tây Ban Nha, Ngôn ngữ Nga.
Thứ trưởng Bộ GDĐT Hoàng Minh Sơn cho rằng, để những ngành khoa học cơ bản duy trì được, cần sự quan tâm của cơ quan nhà nước để đầu tư, hỗ trợ cho những ngành như ngành khoa học cơ bản, toán học và những ngành kỹ thuật công nghệ để giảm bớt những khó khăn cho sinh viên khi các em vào trường.
Qua đó, chúng ta cần làm nhiều việc để tạo sự cân đối trong các ngành nghề, đặc biệt là các ngành nghề thiết yếu cho sự phát triển khoa học công nghệ, nâng cao cạnh tranh của đất nước.
Mùa tuyển sinh 2023 đang đến gần, Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn đề nghị, các trường đại học, trường phổ thông và xã hội cần đẩy mạnh công tác truyền thông, hướng nghiệp cho học sinh để các em hiểu rõ về các ngành đang rất cần cho sự phát triển lâu dài của đất nước.
Các cơ quan Nhà nước cần đầu tư, hỗ trợ cho các ngành quan trọng như: Toán học, khoa học cơ bản, kỹ thuật công nghệ để giảm bớt khó khăn cho sinh viên nhập học vào những ngành này. Từ đó, tạo ra sự cân đối trong việc phát triển ngành nghề, đặc biệt là những ngành thiết yếu, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh của đất nước.
