Tỉ lệ "thí sinh ảo" cao... một phần vì “chạy theo thành tích”
Chiều 13.2, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức hội nghị trực tuyến tổng kết công tác tuyển sinh năm 2019 và triển khai công tác tuyển sinh năm 2020.
Chủ trì và phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Phùng Xuân Nhạ cho biết, Bộ đang nghiên cứu để trình Chính phủ phương án thi tốt nghiệp THPT từ năm 2021-2025. Còn năm 2020, tinh thần chung là giữ ổn định như những năm trước, trên cơ sở khắc phục những điểm còn bất cập, gây bức xúc cho dư luận.
Đơn cử như điểm đầu vào của một số trường thấp khiến dư luận lo ngại về chất lượng đào tạo; phương thức xét tuyển bằng học bạ, phải đảm bảo khách quan, trung thực.
Báo cáo về kết quả tuyển sinh năm 2019, TS Nguyễn Thị Kim Phụng - Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học – cho biết, năm 2019 chỉ có 76/361 cơ sở giáo dục tuyển đủ chỉ tiêu, chiếm 21,05%. Trong khi đó, có đến 122 cơ sở tuyển sinh đạt dưới 50%, chiếm 33,8%. Các nhóm ngành, nông lâm nghiệp và thủy sản có số lượng thí sinh nhập học thấp nhất với 32,6%.
Theo Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học, năm 2019 đã hoàn thiện quy chế, quy trình tuyển sinh; công nghệ thông tin được áp dụng triệt để trong tất cả các khâu tuyển sinh, nên đã giảm tối đa số thí sinh ảo và kiểm soát tình trạng vượt chỉ tiêu tuyển sinh…
Tuy nhiên, TS Nguyễn Thị Kim Phụng nêu thực tế, tỉ lệ “thí sinh ảo” vẫn còn cao, do nhiều nguyên nhân. Trong đó có việc nhiều thí sinh không có nguyện vọng xét tuyển đại học, tuy nhiên giáo viên ở trường phổ thông đã động viên đăng ký xét tuyển vào một trường đại học phù hợp với năng lực để nâng tỉ lệ học sinh đỗ đại học của trường lên.
Điều này dẫn đến thí sinh dù đỗ đại học, nhưng thực chất đã xác định ngay từ đầu là không nhập học. TS Phụng cho rằng không nên chạy theo thành tích như vậy.
Ngoài ra, Vụ Giáo dục đại học cũng lưu ý, trong mùa tuyển sinh trước, xảy ra việc một số trường vì tuyển sinh được ít, không đủ điều kiện để mở lớp đã nâng điểm chuẩn lên cao để đánh trượt thí sinh. Việc này gây ra dư luận không tốt, vì vậy Vụ Giáo dục đại học đề nghị các trường sớm có báo cáo để chủ động chuyển nguyện vọng của thí sinh sang các trường khác, không gây thiệt thòi cho thí sinh.
Phối hợp đảm đảm bảo quyền lợi thí sinh
Tại hội nghị, góp ý về công tác tuyển sinh năm 2020, ông Ngô Thanh Bình - Trưởng phòng Đào tạo Trường Đại học Y dược Thái Bình - cho rằng nên xem lại việc quy định ngưỡng điểm đảm bảo chất lượng đầu vào là như nhau giữa hệ chính quy và đào tạo liên thông, tại chức. Lý do là hệ liên thông, đối tượng thí sinh đăng ký xét tuyển là người sau khi đã đi làm. Việc phải xếp chung với đối tượng học sinh phổ thông thì thiệt thòi cho họ.
Trả lời kiến nghị này của trường, Vụ trưởng Vụ Giáo dục đại học Nguyễn Thị Kim Phụng cho rằng, hiện nay theo các quy định là không phân biệt về bằng cấp giữa hệ đào tạo chính quy hay tại chức. Vì vậy việc đào tạo, điểm đầu vào đều phải như nhau, cùng phải đạt một chuẩn chất lượng.
Đại diện một số trường đại học khác thì kiến nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo cần sớm có hướng dẫn về việc tổ chức kỳ thi THPT quốc gia 2020. Liệu có điều chỉnh thời điểm thi, các mốc tuyển sinh do nhiều nơi cho học sinh nghỉ học để phòng chống dịch bệnh? Việc sớm công bố sẽ tạo điều kiện để các trường chủ động trong việc triển khai công tác tuyển sinh.
Đại diện khối trường quân đội kiến nghị, trong quy chế tuyển sinh nên bổ sung nội dung quy định thí sinh trong trường hợp không đáp ứng điều kiện sức khỏe để nhập học ở trường quân đội thì sẽ được xét tuyển, nhập học vào các trường khác, để đảm bảo quyền lợi của thí sinh.
Với đặc thù riêng, sau khi thí sinh đã trúng tuyển và nhập học, các trường quân đội tiếp tục thực hiện khám sức khỏe, nếu thí sinh không đảm bảo các điều kiện thì vẫn bị loại, không được nhập học. Thực tế những năm trước đã xảy ra trường hợp thí sinh dù trúng tuyển vào trường quân đội nhưng không được nhập học vì lý do này, gây thiệt thòi cho thí sinh.
Tính toán kỹ khi mở ngành mới
Trước những kiến nghị của trường đại học, phát biểu kết luận hội nghị, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh, công tác tuyển sinh năm 2020 về cơ bản sẽ giữ ổn định như năm 2019.
Theo đó, để chuẩn bị cho công tác tuyển sinh, Bộ trưởng đề nghị các sở giáo dục và đào tạo phải chỉ đạo các trường THPT tập trung dạy học, ôn tập cho học sinh thi THPT quốc gia theo hướng dẫn của Bộ, tránh tình trạng học lệch, học tủ. Việc cho điểm trong học bạ phải đảm bảo trung thực, khách quan.
Các trường đại học, cao đẳng trong công tác tư vấn hướng nghiệp cần cung cấp thông tin trung thực nhà trường, không “đánh bóng danh tiếng” gây nhiễu thông tin. Việc tư vấn tuyển sinh cần đổi mới phương thức, phối hợp chặt chẽ với đơn vị sử dụng lao động để có thông tin chính xác cho học sinh, phụ huynh lựa chọn ngành nghề.
Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cũng yêu cầu các cơ sở giáo dục đại học phải tính toán kỹ lưỡng, có nghiên cứu và phân tích thị trường để đưa ra quyết định về việc mở ngành mới. Cần tránh việc mở ngành ồ ạt, trong khi chưa đảm bảo tốt chất lượng, làm ảnh hưởng đến uy tín của nhà trường, ngành giáo dục.
