Giải pháp tiết kiệm, hiệu quả
Trong những ngày gần đây, trên các phương tiện thông tin đại chúng và dư luận xã hội đang “nóng” lên về việc giá sách giáo khoa (SGK) mới đắt hơn 2-3 lần so với sách hiện hành. Các gia đình có con em đi học phải bỏ ra một số tiền không nhỏ để mua SGK. Đặc biệt là các gia đình có hoàn cảnh khó khăn thì việc mua SGK cho con em đầu mỗi năm học là điều không đơn giản.
Ngày 10.6.2022, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành Chỉ thị về việc sử dụng SGK và sách tham khảo trong các cơ sở giáo dục phổ thông. Trong đó có nội dung yêu cầu giám đốc các Sở Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo các Phòng Giáo dục và Đào tạo, các cơ sở giáo dục phổ thông ở địa phương bố trí nguồn kinh phí hợp lý để mua SGK cho các thư viện trường học, tổ chức cho học sinh mượn SGK để học tập; vận động học sinh quyên góp, ủng hộ SGK cũ vào thư viện để học sinh các lớp sau tiếp tục được mượn và sử dụng.
Đây là giải pháp quan trọng nhằm thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và nâng cao hiệu quả sử dụng SGK trong bối cảnh hiện nay. Giải pháp này đã được các trường học trên cả nước thực hiện từ những năm 70, 80 của thế kỷ trước. Đó là phong trào "Xây dựng tủ SGK dùng chung" do Cục Xuất bản Giáo dục thuộc Bộ Giáo dục lúc đó (nay là Bộ Giáo dục và Đào tạo) phát động. Phong trào đã được tổ chức sôi nổi trong các trường phổ thông từ miền xuôi đến miền ngược. Các gia đình có con em đi học đã dùng những cuốn sách trong tủ sách này để học tập, do đó đã giảm được gánh nặng hàng năm phải bỏ ra một số tiền để mua SGK mới.
Đến cách làm của các nhà trường
Để xây dựng “Tủ SGK dùng chung”, các nhà trường bên cạnh bố trí nguồn kinh phí hợp lý để mua SGK cần phải đa dạng hóa các hình thức vận động quyên tặng sách, đó là: Trong buổi tổng kết năm học, nhà trường vận động học sinh, cha mẹ học sinh tặng lại SGK vừa học cho “Tủ SGK dùng chung” của trường; viết thư kêu gọi các thế hệ học sinh, các thế hệ thầy cô giáo, các mạnh thường quân quyên góp, ủng hộ SGK cho nhà trường; tổ chức các hoạt động giáo dục như “Ngày sách Việt Nam”, “Ngày hội đọc sách gia đình”,.. qua đó kêu gọi các tổ chức, cá nhân tặng SGK cho trường.
Trên cơ sở SGK được quyên tặng, nhà trường đóng gói thành từng bộ sách theo từng lớp học. Thông báo rộng rãi cho phụ huynh được biết để họ mượn sách cho con em, cần ưu tiên cho những học sinh có hoàn cảnh khó khăn.
Để “Tủ SGK dùng chung” phát huy hiệu quả, các nhà trường nên thành lập Ban vận động và quản lí Tủ sách. Tổ chức quán triệt, tuyên truyền đến từng cán bộ quản lý giáo viên và học sinh về việc giữ gìn, bảo quản SGK; không viết, vẽ vào SGK để SGK được sử dụng lại lâu bền.
Ở cấp độ cao hơn, để SGK được sử dụng lại lâu bền, thiết nghĩ, Bộ Giáo dục và Đào tạo cần quản lí chặt chẽ công tác biên soạn và thẩm định để SGK không còn phải chỉnh lí, bổ sung, điều chỉnh hàng năm.
