SGK cần tôn trọng bản quyền
SGK là hàng hóa nhưng cũng là sản phẩm văn hóa đặc thù, đòi hỏi sự chuẩn mực, chính xác. Trong lúc cả nước đang thực hiện tuyên truyền, kêu gọi người dân tôn trọng quyền tác giả, thực hiện Luật Bản quyền, Luật Sở hữu trí tuệ, thì một văn bản cần chuẩn mực như SGK lại “quên” thực hiện việc này.
Cụ thể, trong sách Tiếng Việt lớp 1 bộ “Kết nối tri thức với cuộc sống” của NXB Giáo dục Việt Nam có rất nhiều truyện, bài tập đọc, kể chuyện được chuyển thể, phóng tác, phái sinh từ các tác phẩm, truyện ngụ ngôn của các tác giả nổi tiếng trong và ngoài nước, nhưng lại không thấy ghi tên tác giả, hay nguồn gốc tác phẩm.
Chẳng hạn, “Chó sói và cừu non” thì ai cũng biết đây là một truyện ngụ ngôn nổi tiếng của La Fontaine, nhưng tại trang 63, tiếng Việt tập 1, bộ “Kết nối tri thức với cuộc sống”, khi các tác giả dựa vào nội dung câu chuyện để chuyển thể sang tranh vẽ và yêu cầu học sinh kể lại câu chuyện, lại không hề ghi hay chú thích tên tác giả.
Tương tự, các truyện “Con quạ thông minh” (trang 43), “Cô chủ không biết quý tình bạn” (trang 53), “Hai người bạn và con gấu”... cũng như vậy.
Hay truyện ngụ ngôn nổi tiếng của Aesop - "Rùa và Thỏ", được các tác giả phóng tác lấy tiêu đề là "Thỏ và rùa" (trang 83) và cũng không ghi tác giả, hay nguồn gốc tác phẩm mà mình đã phóng tác theo.
Trẻ con lớp 1 như tờ giấy trắng. Mỗi trang sách sẽ theo trẻ trong suốt cuộc đời. Đáng lẽ trẻ cần được dạy về sự tôn trọng tri thức của người khác, tôn trọng bản quyền, thì các tác giả viết SGK lại “quên” thực hiện tôn trọng quyền tác giả.
Việc này có thể khiến dư luận hiểu lầm là các câu chuyện nổi tiếng kể trên là của nhóm tác giả biên soạn SGK. Nó chẳng khác nào hành động biến tác phẩm của người khác thành của mình và việc này “lọt” qua nhiều khâu từ biên tập, thẩm định, đến phê duyệt.
Nhiều “sạn”, kiến thức nặng, khó với học sinh lớp 1
Trong 5 bộ SGK thì Tiếng Việt lớp 1 bộ “Kết nối tri thức với cuộc sống” đang nhận được nhiều ý kiến của giáo viên về việc sách có nhiều kiến thức khó, nặng, quá tải.
Theo một giáo viên dạy tiểu học ở Hải Phòng, các bài học chữ và vần của sách có tốc độ “nhanh như điện”. Nhiều bài học, học sinh phải học từ 3 đến 4 vần, trong khi sách cũ chỉ dạy mỗi bài 2 vần.
Trong các bài học chữ, vần, học sinh cũng phải làm quá nhiều việc, phải nói các câu dài. Vì các bài học được sắp xếp như vậy nên giáo viên vất vả hơn trong việc dạy, học sinh cũng áp lực trong việc học.
Trẻ lớp 1 cần thời gian thích nghi, làm quen sau khi chuyên cấp, có thời gian nghỉ ngơi. Việc phải học liên tục với khối lượng kiến thức như vậy khi mới vào lớp 1 có thể khiến trẻ sợ học, phụ huynh cũng gặp áp lực trong việc kèm con học ở nhà.
Ngoài ra, trong sách Tiếng Việt 1 bộ “kết nối tri thức với cuộc sống” cũng có nhiều bài tập rất nặng, khó với học sinh lớp 1.
Chẳng hạn bài tập 1, trang 174 (tập 1) yêu cầu trẻ vừa ghép chữ để tìm tên con vật, vừa thêm dấu thanh. Xem hình thì đến người lớn biết hết tên con vật rồi còn khó tìm được đủ tên 11 con vật khi ghép các ô chữ, trẻ con lại còn phải thêm dấu thanh trên những tên đó, trong khi chưa thể đọc viết thành thạo. Bài tập này được nhiều giáo viên đánh giá là không phù hợp, quá sức với học sinh lớp 1.
Trong sách này lại có rất nhiều bài tập ô chữ kiểu này. Trẻ em lớp 1 nghịch ngợm, hiếu động đâu chịu ngồi im đọc cả trang chữ dày đặc của 1 bài tập, có câu lệnh dài, rồi phải đọc để đoán ra từng từ, kiên nhẫn điền từng chữ vào dày đặc các ô, không được nhầm lẫn.
Nhiều bài học có chi tiết phi lý
Ngoài ra, trong cuốn SGK của NXB Giáo dục Việt Nam còn có nhiều chi tiết được cho là phi lý khác.
Bài trang 145 tiếng Việt lớp 1 bộ “Kết nối tri thức với cuộc sống” viết: "Ông mặt trời nhô lên từ biển. Mặt biển nhuộm một màu xanh biếc". Ông mặt trời nhô lên từ biển thì biển phải màu hồng chứ sao lại xanh biếc?
Bài đọc trang 59 viết “chia dĩa” nhưng trên bàn thấy mấy cái đĩa rất to, dĩa thì phải căng mắt nhìn mới thấy. Giáo viên, phụ huynh người miền Nam cứ tưởng nói về những cái đĩa, vì tiếng Nam Bộ thì dĩa có nghĩa là đĩa.
