Cẩn trọng trong khám sàng lọc
Bác sĩ Nguyễn Minh Tiến cho biết, trong đợt dịch COVID-19 vừa qua, so với người lớn thì trẻ em có tỉ lệ mắc và biến chứng, trở nặng ít hơn nhưng tại Bệnh viện Nhi đồng Thành phố vẫn tiếp nhận những trường hợp trẻ bị biến chứng nặng, suy hô hấp, hội chứng suy đa cơ quan, hội chứng viêm đa hệ thống.
Những trường hợp này phải điều trị phương pháp nâng cao như sử dụng máy lọc máu, máy thở, EMCO. Độ tuổi 12-17 cũng là giai đoạn đang tuổi dậy thì, có nhiều trẻ bị thừa cân, béo phì, có những em mắc COVID-19 nhập viện với tình trạng nặng 100-135kg, suy hô hấp nặng, điều trị khó khăn. Nếu số này mắc càng nhiều thì sẽ dễ gây quá tải cho hệ thống y tế, thiếu nguồn lực để điều trị.
Ngoài ra, thêm một lí do cần thiết tiêm chủng cho trẻ là nếu trẻ mắc COVID-19 khi đi học sẽ lây cho các bạn trong lớp, về nhà lây cho những người trong gia đình, dù người lớn đã chích ngừa 2 mũi thì vẫn có thể bị mắc COVID-19.
Vì thế, bác sĩ Tiến nhấn mạnh nhu cầu cần thiết được tiêm chủng vaccine COVID-19 cho trẻ em.
Đối với công tác tổ chức tiêm chủng cho trẻ em, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố cho rằng có thể phát huy kinh nghiệm trong tiêm chủng giống như người lớn. Tuy nhiên, cần chú ý thêm như trẻ em không tự quyết định được vấn đề tiêm chủng của mình và cũng không thể diễn tả được trẻ mắc bệnh gì liên quan đến tiêm chủng. Chính vì thế, phụ huynh, người trực tiếp nuôi trẻ, người giám hộ sẽ quyết định con em mình sẽ được tiêm chủng và có trách nhiệm thông báo cho nhân viên y tế biết có bệnh lí của trẻ.
“Tiêm chủng ở trẻ em, yếu tố an toàn là ưu tiên hàng đầu. Nếu để xảy ra tai biến mà có những phản ứng không kịp thời thì vô tình lại gây hại cho nhóm dân số dễ bị tổn thương này. Điều tiên quyết là người giám hộ, phụ huynh phải cung cấp đầy đủ thông tin về sức khoẻ của trẻ trong quá trình nuôi trẻ từ nhỏ đến tuổi được chích ngừa. Trẻ bị bệnh gì, đã bao nhiêu lần nhập viện, có vấn đề gì liên quan tới dùng thuốc, dị ứng… Tất cả thông tin đó đều cần được cung cấp đầy đủ”, ông Tiến bày tỏ.
Phụ huynh phối hợp với nhà trường, y tế đảm bảo trật tự tại các điểm tiêm chủng, tránh việc trẻ chơi, tụ tập,… dễ lây lan dịch bệnh.
Việc tiêm chủng cho trẻ em, tất cả trang thiết bị, tiêm chủng phải tuân thủ quy trình, cần theo dõi ít nhất 30 phút, có đội ngũ y tế để cấp cứu kịp thời. Đối với nhóm tuổi có bệnh lí nền, bệnh mãn tính thì nên tiêm tại cơ sở y tế có khoa nhi.
Vị chuyên gia nhấn mạnh, khâu sàng lọc rất quan trọng, thậm chí phụ huynh cần mang theo cả hồ sơ sức khoẻ của các cháu đến nơi tiêm chủng. Ngay cả các cháu khoẻ mạnh cũng cần khai thác kỹ tiền căn dị ứng, ví dụ ăn uống có nổi mề đay hoặc trước đó khi tiêm ngừa, tiêm thuốc hoặc uống thuốc trong điều trị có biểu hiện dị ứng thì rất cân nhắc để sàng lọc, có biện pháp thích hợp.
Một trong những giải pháp để tiết kiệm thời gian, giảm gánh nặng tiêm chủng là ngay khi lập danh sách từ trường học, các phụ huynh cần cố gắng cung cấp chi tiết vào mục khai thác bệnh lí để nhân viên y tế học đường có thể sàng lọc bước 1.
Chế độ chăm sóc, theo dõi sau tiêm
Trước ngày tiêm, phụ huynh nên cho trẻ nghỉ ngơi, ngủ sớm, giải thích về việc tiêm vaccine COVID-19, tạo tâm lí thư giãn thoải mái.
Theo bác sĩ Tiến, triệu chứng tác dụng phụ thông thường của tiêm vaccine COVID-19 thường xảy ra 12-24 tiếng, có thể kéo dài 72 tiếng đầu sau tiêm. Tác dụng phụ như viêm cơ tim có thể kéo dài 1 tuần.
Phụ huynh cần lưu ý chăm sóc trẻ, cho trẻ nghỉ ngơi. Nếu vết tiêm bị sưng tấy thì có thể chườm lạnh, tuyệt đối không xức dầu nóng vì có thể tăng triệu chứng.
Khi trẻ sốt trên 38°C mới uống thuốc hạ sốt. Thậm chốt, nếu sốt ở 38,2-38,3°C nhưng không có biểu hiện khó chịu thì chỉ cần cho trẻ uống nhiều nước, mặc đồ cotton màu trắng giúp toả nhiệt, từ từ trẻ sẽ vượt qua. Đây là phản ứng tốt của cơ thể khi có vaccine tiêm vào, chứng tỏ hệ miễn dịch của trẻ khá tốt, phản ứng lại vaccine để tạo ra kháng thể bảo vệ cơ thể.
“Theo WHO, trong trường hợp trẻ không sốt nhưng vẫn cho uống thuốc hạ sốt để ngừa sốt trong tiêm vaccine thì vô tình sẽ làm giảm khả năng sản xuất kháng thể của cơ thể, giảm hiệu quả của vaccine, lạm dụng thuốc có thể gây tổn thương gan”, bác sĩ Tiến cho hay.
Trong trường hợp trẻ đau nhức người, bác sĩ hướng dẫn phụ huynh cần trấn an trẻ, kết hợp xoa bóp, động viên, cho trẻ uống nhiều nước, uống thêm nước cam để tăng đề kháng. Nếu tình trạng đau mỏi nhiều, có thể cho uống thuốc giảm đau, liều thấp và theo khuyến cáo của bác sĩ.
Phụ huynh cũng nên cho trẻ ăn thức ăn dễ tiêu, vận động nhẹ nhàng, tránh nằm 1 chỗ. Khi có biểu hiện bất thường như mệt, vã mồ hôi, tay chân lạnh… thì kịp thời đưa tới bệnh viện ngay.
