Cô Lê Thị Dinh - giáo viên môn Ngữ văn Trường liên cấp Capitole (Hà Nội) cho hay, những ngày cận kề của kỳ thi vào lớp 10 sắp tới, học sinh cần bám sát cấu trúc đề thi và đưa ra kế hoạch ôn tập hiệu quả.
Nắm chắc cấu trúc đề
Về cấu trúc đề thi vào lớp 10 môn Ngữ văn của học sinh Hà Nội năm nay nhìn chung không có sự thay đổi nhiều, gồm có 2 phần: Phần 1 về phần nghị luận văn học và kiến thức ngữ pháp chiếm khoảng 6.5-7 điểm trong bài thi.
Phần 2 về nghị luận xã hội kết hợp đọc hiểu chiếm khoảng 3-3.5.
Ở phần 1 của đề thi sẽ hỏi về thơ hoặc về truyện, liên quan đến các văn bản các em đã học trong chương trình lớp 9 và các kiến thức ngữ pháp liên quan đến văn bản đó.
Ngoài ra, cũng sẽ có thêm 1 câu liên hệ kiến thức, thường là với 1 văn bản có cùng chủ đề hoặc hoàn cảnh sáng tác với bài thơ hoặc đoạn truyện đã đề cập trong đề thi.
Riêng câu hỏi nghị luận văn học ở phần 1 yêu cầu học sinh trình bày cảm nhận về một đoạn thơ (bài thơ) hoặc nhân vật trong tác phẩm văn xuôi bằng 1 đoạn văn từ 12-15 câu, theo kiểu lập luận tổng - phân - hợp, diễn dịch hoặc quy nạp và tích hợp câu hỏi ngữ pháp liên quan như: Câu ghép, câu bị động, các phép liên kết câu, các thành phần biệt lập…
Để làm tốt phần thi này, theo cô Lê Thị Dinh, trong quá trình ôn tập ở nhà, học sinh cần luyện viết thật nhiều, gửi lại các thầy cô chấm, chữa để nắm được cách triển khai ý trong đoạn văn, đoạn thơ. Và lưu ý, trước khi viết bài, cần lập dàn ý để tránh bỏ sót ý chính cần triển khai.
Ở phần 2 (nghị luận xã hội kết hợp đọc) đề thi có thể đưa ra 1 đoạn văn bản trong chương trình lớp 9 hoặc 1 đoạn văn bản ngoài chương trình kết hợp với 1 câu hỏi về nội dung và 1 câu hỏi liên quan đến ngữ pháp.
Do đó, buộc học sinh phải nắm vững kiến thức ngữ pháp cũng như thành thạo cách ứng dụng trong các trường hợp thực tế.
Sử dụng dẫn chứng sát với cuộc sống xã hội hiện nay
Về phần nghị luận xã hội, đề bài có thể nêu ra các vấn đề: Tư tưởng đạo lí; bàn 1 khía cạnh đạo đức nào đó trong cuộc sống; lý tưởng sống; tính trung thực...
Điều quan trọng nhất khi viết nghị luận xã hội là phải nắm vững yêu cầu của đề bài và các hướng sẽ triển khai. Có thể sử dụng luôn vấn đề trọng tâm là câu chủ đề cho bài viết. Nội dung bài viết cần chia thành các đoạn văn có luận điểm riêng và câu văn trong bài cần làm sáng tỏ luận điểm cũng như vấn đề được trình bày.
Nếu muốn được điểm cao trong phần thi này, ngoài các ý chính, các em phải có kiến thức, am hiểu xã hội và đưa ra được các dẫn chứng cụ thể, sát với cuộc sống xã hội hiện nay. Tránh trường hợp lấy những dẫn chứng từ rất lâu hay những dẫn chứng chung chung, thiếu tính thuyết phục.
Ngoài những chia sẻ trên, cô Dinh cũng gửi lời nhắn nhủ tới các em học sinh, đặc biệt là các bạn đang phải ôn thi trong các khu cách ly tập trung: “Các con hãy luôn bình tĩnh, tự tin để ôn thi, thầy cô sẽ luôn đồng hành cùng các con.
Không quan trọng trực tiếp hay trực tuyến, bất cứ khi nào các con cần, thầy cô luôn sẵn sàng hỗ trợ. Chỉ cần cố gắng thì chúng ta sẽ vượt qua giai đoạn khó khăn này và đạt kết quả cao trong kỳ thi chuyển cấp sắp tới".
