Sinh ra và lớn lên tại vùng quê lúa Thái Bình, sau khi tốt nghiệp Đại học Sư phạm Thái Nguyên, thầy Vũ Xuân Quế được phân công công tác tại ngành giáo dục tỉnh Quảng Ninh. Sau đó, gia đình thầy chuyển công tác và gắn bó với ngành giáo dục Lào Cai từ 2009 đến nay, cùng học sinh vùng cao trải qua những mùa đông sương muối, lạnh cắt da, cắt thịt.
Chứng kiến khó khăn, thiếu thốn của học sinh nội trú, vào những mùa đông giá rét, các em phải vào rừng kiếm củi hoặc mang củi từ nhà tới đun nước tắm, với lượng nước nóng rất hạn chế, thầy đã trăn trở và quyết tâm phải làm điều gì đó ý nghĩa cho cuộc sống của học sinh khi xa nhà.
Là thầy giáo Vật lý, cùng sự nghiên cứu tìm tòi, cũng như kinh nghiệm từng tham dự cuộc khi về khoa học kỹ thuật, thầy Quế hình thành ý tưởng thiết kế bếp vùi trấu đun nước nóng cho học sinh.
Đến nay, hệ thống nước nóng công suất lớn, miễn phí cho học sinh đã hoạt động tốt tại Trường THCS &THPT Bát Xát, phục vụ thiết thực cho cuộc sống bán trú của hơn 300 em nhỏ. Ngoài ra gần 20 trường học trong và ngoài tỉnh đã lắp đặt, học hỏi kinh nghiệm để áp dụng vào nhà trường.
9 năm gắn bó với học sinh vùng cao, có thời điểm công tác cách nhà hàng trăm kilômét, một tháng được về thăm vợ con đôi lần, nên thầy thương học trò cũng cảnh sống xa gia đình.
Khi được vinh danh là “Nhân vật tiêu biểu” trong cuộc thi viết “Những tấm gương tâm huyết, sáng tạo học và làm theo lời Bác” năm học 2020-2021 do Báo Giáo dục và Thời đại tổ chức chiều 29.4, thầy Quế cho biết, những năm qua mình làm những việc này không mong đến ngày được ghi nhận, hay vinh danh. Điều thầy mong mỏi lớn nhất của thầy là có thể truyền động lực và lan tỏa hình ảnh nhà giáo tận tụy, tâm huyết, hết lòng vì học trò đến đội ngũ nhà giáo trên cả nước.
Cũng trong cuộc thi viết “Những tấm gương tâm huyết, sáng tạo và học theo lời Bác” năm nay, Ban tổ chức đã trao 14 giải cho các tác phẩm xuất sắc. Trong đó, giải nhất thuộc về tác phẩm “Người thầy mang bếp lửa ấm đến vùng cao” của tác giả Trần Tuấn Ngọc (Lào Cai). Thầy giáo Vũ Xuân Quế, Hiệu trưởng Trường Trung học cơ sở và Trung học phổ thông Bát Xát, tỉnh Lào Cai chính là nhân vật trong tác phẩm này.
Hai giải nhì thuộc về tác phẩm “Cô giáo miền xuôi cắm bản gieo chữ miền sơn cước” của tác giả Bùi Thị Hồng Hạnh (giáo viên Trường Trung học phổ thông Hòa Bình, huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn) và tác phẩm: “Cô giáo Đỗ Thị Hoàng Mai - một tấm gương tâm huyết, sáng tạo học và làm theo lời Bác" của tác giả Nguyễn Thị Thu Hằng (giáo viên Trường Tiểu học Nông nghiệp, huyện Gia Lâm, Hà Nội.)
Đánh giá cao ý nghĩa, hiệu quả của cuộc thi, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Hồ Quang Lợi nhấn mạnh, giáo dục là lĩnh vực hết sức đặc biệt, với sứ mệnh “trồng người”, lan tỏa ánh sáng tri thức, đạo đức, tình yêu thương con người.
Việt Nam đang thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo. Đây là sự nghiệp lớn của toàn Đảng, toàn dân và người triển khai thực hiện trực tiếp là những thầy cô giáo ở thành thị, nông thôn, miền núi, vùng sâu vùng xa đang ngày đêm vì học sinh thân yêu. Sự nêu gương của các thầy cô giáo gắn với học sinh hàng giờ, hàng ngày có sức thuyết phục to lớn; góp phần xây đắp nhân cách, đạo đức cho học trò - chủ nhân tương lai của đất nước.
