Nghề “hot” chưa chắc đã “hot”
Bộ GDĐT đã lùi thời gian điều chỉnh nguyện vọng xét tuyển vào các trường đại học, cao đẳng năm 2020 sang lịch từ ngày 19-27.9.2020. Đây là thời gian “vàng” để các thí sinh cân nhắc lại những nguyện vọng mà mình đã đăng ký trước đó.
PGS.TS Trần Thành Nam – Chủ nhiệm Khoa các Khoa học Giáo dục, Trường Đại học Giáo dục cho biết có một thực trạng trong chọn nghề, chọn trường hiện tại là nhiều bạn đang lựa chọn ngành nghề theo dư luận, đó là những ngành “hot” và gắn với cuộc cách mạng 4.0.
Vì thế, một số cơ sở giáo dục đại học có xu hướng mở ngành mới với tên gọi hấp dẫn nhằm thu hút sinh viên. Đó là những ngành thường được nhắc lại nhiều lần trên truyền thông, chẳng hạn như những ngành gắn với công nghiệp 4.0, IT, thế giới ảo, trí tuệ thông minh, big data...
“Đây là những ngành đáp ứng xu thế của xã hội theo hướng phát triển song chúng ta không nên ngộ nhận tất cả các ngành đó đều phù hợp với mọi cá nhân.
Tuy vừa là cơ hội nhưng những ngành nghề này cũng sẽ là thách thức, thậm chí có nguy cơ cực lớn nếu như chỉ chọn nghề dựa theo dư luận, xu thế mà không tính toán một cách hợp lý. Đó là một cảnh báo cần lưu tâm vì rất nhiều bạn trẻ chúng ta cứ nghe tên ngành nghề hay, hoành tráng là bị thu hút”, PGS.TS Nam cho hay.
Cũng theo vị chuyên gia này, những bạn vẫn đang phân vân về việc chọn ngành nghề, muốn biết lĩnh vực nghề nghiệp nào đang thu hút nhiều lao động có thể lên trang web tuyển dụng hay đọc báo phần tuyển dụng để biết xã hội đang cần nhân lực ngành nghề gì, xem nghề đó đòi hỏi phẩm chất kỹ năng gì và mình có đáp ứng được không. Những thông tin này sẽ giúp các bạn lựa chọn nghề nghiệp đúng nhất.
Ngoài ra, học sinh cần chú ý chọn nghề trước khi chọn trường. Điều đầu tiên cần quan tâm là hiện có những ngành gì và ngành đó đào tạo nghề gì, có phù hợp với sở thích và đam mê các em mong muốn theo đuổi hay không.
Nếu chúng ta chỉ định hướng vào trường, nghĩ rằng trường top trên, trường danh tiếng là thành công, hay cứ đi du học là dễ xin việc thì đó chỉ là sự ngộ nhận. Vấn đề chính là công việc, lĩnh vực, chuyên ngành có phát huy được tố chất của mình hay không, có đảm bảo được sự đam mê của mình lâu dài hay không.
Ít quan tâm đến xu thế nghề nghiệp
PGS.TS Trần Thành Nam dẫn một kết quả nghiên cứu về lựa chọn ngành của học sinh năm thứ nhất trường đại học cho thấy 65% các em chưa hiểu được ý nghĩa của ngành học mà mình đăng ký. Có 50,8% không biết học xong ra làm gì và trên 75,6% sinh viên cảm thấy không thỏa mãn với ngành học của mình.
Một trong những sai lầm nữa của nhiều học sinh hiện nay là chọn nghề theo cảm tính. Tỉ lệ học sinh chọn ngành, chọn trường dựa trên cảm tính và xu hướng đám đông rất nhiều, trong khi các bạn lại ít quan tâm đến nhu cầu nhân lực trong lĩnh vực nghề nghiệp đó.
Chính vì vậy, ông Nam một lần nữa nhấn mạnh: Để lựa chọn ngành nghề chính xác, học sinh cần lưu ý, phải xuất phát lựa chọn ngành nghề dựa vào sở thích, sở trường của mình cũng như giá trị mà mình mong muốn. Bởi nghề nghiệp sẽ theo mình suốt cả cuộc đời, nếu không hợp bản thân sẽ không hạnh phúc khi làm, gắn bó với nó và rất khó có thể thành công.
Yếu tố thứ hai, khi lựa chọn nghề, học sinh cần mở rộng diện ngành nghề lựa chọn, từ lĩnh vực để làm cơ sở để chọn ngành, từ đó dẫn đến chọn chuyên môn và cuối cùng là chọn trường phù hợp, đáp ứng cơ sở vật chất. Ngay cả lĩnh vực hẹp, nếu chúng ta lựa chọn, học tập tốt, có năng lực thật sự thì chúng ta vẫn có cơ hội việc làm rất cao, ông Nam chia sẻ.
