Tham dự buổi lễ có các Thứ trưởng Bộ GDĐT: Nguyễn Văn Phúc, Phạm Ngọc Thưởng, Ngô Thị Minh, Hoàng Minh Sơn; Chủ tịch Công đoàn Giáo dục Việt Nam, đại diện lãnh đạo các vụ, cục, đơn vị thuộc Bộ GDĐT.
Phát biểu tại Hội nghị, GS.TS Phùng Xuân Nhạ đã chúc mừng tân Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Kim Sơn và bày tỏ tin tưởng PGS.TS Nguyễn Kim Sơn sẽ đảm nhận tốt nhiệm vụ trong cương vị mới.
Nguyên Bộ trưởng cũng bày tỏ lời cảm ơn đến các Thứ trưởng; lãnh đạo các đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ; cán bộ, công chức, viên chức, người lao động Bộ GDĐT đã hỗ trợ, giúp đỡ đắc lực cùng mình thực hiện nhiệm vụ; từ đó đạt được kết quả có tính nền tảng, tạo đà để triển khai các nhiệm vụ tiếp theo.
Phát biểu tại Hội nghị bàn giao, tân Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Kim Sơn gửi lời cảm ơn nguyên Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ và các Bộ trưởng tiền nhiệm, cùng tập thể lãnh đạo cơ quan Bộ đã cùng trải qua chặng đường với nhiều kết quả, thành tựu.
Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn chia sẻ: “Sự nghiệp phát triển giáo dục và đào tạo nói chung, đổi mới căn bản, giáo dục - đào tạo nói riêng là quá trình lâu dài; mỗi nhiệm kỳ, mỗi chặng đường lại đặt thêm một viên gạch để xây lên công trình to lớn này”.
Tại Hội nghị, nguyên Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ và Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn đã cùng ký biên bản chuyển giao nhiệm vụ Bộ trưởng Bộ GDĐT.
Nhìn lại dấu ấn sau một nhiệm kỳ
5 năm - một khoảng thời gian không quá ngắn, nhưng cũng không đủ dài để 1 Bộ trưởng có thể có những dấu ấn đậm nét cho ngành Giáo dục, nhất là sản phẩm của Giáo dục là con người và không thể đánh giá, hay nhìn thấy ngay kết quả trong ngày một ngày hai.
Nhìn lại nhiệm kỳ 5 năm qua của GS-TS Phùng Xuân Nhạ, nhiều người phải thừa nhận là quá nhiều “sóng gió”.
Nhưng nhìn nhận một cách công bằng, ngoài những vụ việc như “gian lận thi cử, bạo lực học đường, sai sót trong sách giáo khoa”, mà với tư cách là người đứng đầu ngành, ông đã phải nhận trách nhiệm trước Quốc hội, trước cử tri cả nước, thì trong nhiệm kỳ vừa qua, ông và các cộng sự đã có nhiều dấu ấn trong việc hoàn thiện hành lang pháp lý, gỡ các “nút thắt” để tạo cơ hội cho giáo dục và đào tạo phát triển.
Trong khoảng thời gian ngắn, làm việc với cường độ cao, ông Phùng Xuân Nhạ và cộng sự đã tham mưu Chính phủ trình Quốc hội thông qua hai luật quan trọng là Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học năm 2018 và Luật Giáo dục 2019.
Giá trị của hai luật này được chuyên gia, cơ sở giáo dục đánh giá cao vì đã tạo cơ chế để xóa bỏ hàng loạt bất cập, tồn tại từ rất lâu trong giáo dục. Nhiều chính sách để phát triển giáo dục đào tạo đã được tháo gỡ, nhằm đẩy mạnh tự chủ đại học, tự chủ trong trường phổ thông và tự chủ trong mỗi giáo viên
Luật Giáo dục tạo hành lang pháp lý để phân luồng và liên thông trong giáo dục, “luật hóa” chính sách miễn học phí cho học sinh đến cấp THCS; nâng chuẩn, chuẩn hóa đội ngũ giáo viên để tạo cơ chế xóa bỏ bất cập “có bằng đại học chỉ hưởng lương trung cấp” tồn tại nhiều năm qua…
Khi mới nhận nhiệm vụ, ông Phùng Xuân Nhạ hứa đồng hành, tăng lương cho giáo viên. Cũng như những người tiền nhiệm, lời hứa này không dễ thực hiện bởi đây là chuyện không phải cứ ngành Giáo dục muốn là làm được.
Nhưng ít nhất trong nhiệm kỳ của mình, ông đã nỗ lực để cải thiện được lương khởi điểm cho những giáo viên trẻ, cho giáo viên từ mầm non đến THCS bằng việc ban hành chùm thông tư quy định về bổ nhiệm, xếp lương viên chức giảng dạy trong các trường THPT, THCS, tiểu học và mầm non công lập có hiệu lực từ 20.3.
Với quan điểm tiến bộ, thức thời “các trường muốn phát triển thì phải đổi mới tư duy quản trị chứ không thể quản lý như thông thường”, ông Phùng Xuân Nhạ và các cộng sự cũng đã tham mưu đưa nhiều nội dung tiến bộ vào Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học năm 2018, với tinh thần tự chủ đại học xuyên suốt, trong toàn hệ thống.
Ngoài tạo cơ chế tự chủ, dưới thời kỳ ông Phùng Xuân Nhạ làm Bộ trưởng Bộ GDĐT, đã có nhiều chính sách, cùng cơ chế định hướng, khuyến khích phát triển nhóm nghiên cứu mạnh trong trường đại học để các trường phải trở thành cái nôi phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, nơi chuyển giao công nghệ và đổi mới sáng tạo. Việc này đã thu được kết quả bước đầu, chất lượng nhân lực từng bước được cải thiện.
Một dấu ấn đáng chú ý nữa trong nhiệm kỳ của Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ là việc thực hiện đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông mới. Lần đầu tiên chương trình giáo dục phổ thông được xây dựng một cách bài bản, từ chương trình tổng thể đến các chương trình các môn học, hoạt động giáo dục. Chương trình mới theo hướng tiếp cận phát triển phẩm chất, năng lực người học; nội dụng tinh giản, gắn với thực tiễn.
Thời điểm năm 2016, khi mới nhận nhiệm vụ lãnh đạo ngành Giáo dục, ông Phùng Xuân Nhạ cho rằng mục đích của giáo dục là phải vì con người, đào tạo những con người thực sự nhân văn và xác định giáo viên là khâu then chốt của đổi mới giáo dục. Giáo dục vì con người - tư duy này đã được ông từng bước "hiện thực hóa" khi ở vị trí tư lệnh ngành Giáo dục.
Dưới thời ông làm Bộ trưởng, nhiều thông tư, chính sách mang tính nhân văn đã được ban hành như: Không đuổi học học sinh hư; Thông tư đổi mới trong kiểm tra, đánh giá theo định hướng tiếp cận năng lực học sinh để tạo thuận lợi cho việc thực hiện chương trình GDPT mới ở trung học theo tinh thần liên thông, nhất quán giữa các bậc học;
Bỏ quy định chứng chỉ tin học, ngoại ngữ cho giáo viên; chấn chỉnh những bất cập tồn tại rất lâu trong việc thi giáo viên dạy giỏi; yêu cầu giảm thiểu hồ sơ, sổ sách để giáo viên tập trung vào công tác chuyên môn… Đây đều là những việc ông và các cộng sự đã nỗ lực để thực hiện lời hứa “đổi mới giáo dục vì con người” mà mình đã đưa ra từ đầu nhiệm kỳ.
Dĩ nhiên còn những lời hứa vẫn dang dở; những điều dù cố làm hết sức, nhưng kết quả chưa ưng ý và chưa được như kỳ vọng của giáo viên, phụ huynh và nhân dân. Nhất là ở một đất nước có truyền thống hiếu học như chúng ta, thì cả xã hội còn kỳ vọng rất nhiều vào Giáo dục. Chưa tốt thì muốn tốt hơn. Tốt rồi thì muốn tốt hơn nữa, đạt được rồi thì mong đạt được nhiều hơn thế nữa. Đây cũng là áp lực và thách thức với bất kỳ ai ngồi vào “ghế nóng”, trở thành tư lệnh ngành Giáo dục.
Khép lại một nhiệm kỳ, người dân đang đặt rất nhiều kỳ vọng vào người kế nhiệm ông Phùng Xuân Nhạ là tân Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Kim Sơn. Hy vọng là bởi, ngay khi nhận nhiệm vụ, ông đã đưa ra tư tưởng tiến bộ, nhân văn khi coi "nhân bản" là triết lý và xác định giáo viên là “khâu then chốt” của tiến trình đổi mới giáo dục, để có những quyết sách, chiến lược tiếp tục đưa giáo dục chuyển biến mang tính đột phá, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước.
