Nhìn từ kết quả thi THPT quốc gia: Cần thêm cải thiện để hạn chế “may rủi”

HUYÊN NGUYỄN - BÍCH NGỌC |

Kết quả Kỳ thi THPT quốc gia 2018 nhìn từ phổ điểm vừa được Bộ GDĐT công bố cho thấy, khâu chuẩn bị ngân hàng câu hỏi tốt hơn nên phổ điểm tốt hơn, toàn diện hơn. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả cao hơn giữa 1 kỳ thi với 2 mục đích, các chuyên gia giáo dục cho rằng cần hoàn thiện thêm về ngân hàng câu hỏi và cải thiện để hạn chế “may rủi”.

Đề thi có sự tiến bộ rõ rệt

Từ kết quả thi THPT quốc gia, phổ điểm các môn thi, TS Lê Viết Khuyến - nguyên Phó vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học, Bộ GDĐT cho rằng: Nhìn tổng thể về phổ điểm có thể khẳng định đề thi năm nay đã có sự tiến bộ rõ rệt so với năm ngoái, đặc biệt thể hiện ở khâu chuẩn bị ngân hàng câu hỏi tốt hơn nên phổ điểm tốt hơn, toàn diện hơn. Tuy nhiên, phổ điểm môn Lịch sử, Ngoại ngữ và Giáo dục công dân chưa thật sự đạt chuẩn. Bởi lẽ phổ điểm môn Lịch sử và Ngoại ngữ bị lệch về bên trái, còn môn Giáo dục công dân lệch về bên phải, như vậy rõ ràng là phổ điểm không cân đối.

Vị chuyên gia kinh nghiệm về nhận định phổ điểm cho rằng, xét trên nhiệm vụ quan trọng nhất của kỳ thi này là đánh giá kết quả học tập bậc THPT, xét tốt nghiệp thì phổ điểm này chưa đạt được như kỳ vọng bởi tỉ lệ điểm dưới trung bình vẫn rất cao.

Tuy nhiên, ông Khuyến cũng cảnh báo, dù phổ điểm năm nay được đánh giá là tốt hơn, có tính phân loại cao hơn theo mục tiêu xét tuyển đại học, cao đẳng thì kết quả thi thuần túy đó cũng chỉ nên áp dụng để xét tuyển đối với các trường tốp dưới, tốp giữa. Còn đối với các trường tốp trên, các ngành đặc thù, đặc biệt hay trường năng khiếu, đặc biệt đối với ngành học tuyển sinh rất ít nhưng số lượng thí sinh đăng ký rất nhiều (ví như y đa khoa...) thì cần có thêm một bài thi khác do nhà trường tự tổ chức để tuyển chọn và Điều 34 Luật Giáo dục cũng cho phép điều này.

Ở một góc nhìn khác, PGS.TS Nguyễn Đức Nghĩa - nguyên Phó Giám đốc Đại học Quốc gia TPHCM nhận định: “Ở một góc độ nào đó, có vẻ như kỳ thi năm nay đã đạt được mục đích lấy điểm để xét tốt nghiệp THPT. Nguyên nhân bởi đề thi khó hơn, phân loại cao hơn nhưng tỷ lệ tốt nghiệp vẫn đảm bảo 97,57% và không thay đổi nhiều không gây sốc cho xã hội. Bên cạnh đó, trên phổ điểm này, chắc chắn năm nay các trường đại học dễ dàng hơn trong khâu xét tuyển. Phổ điểm này vẫn tương đối là hợp lý”, ông Nghĩa nói.

Bên cạnh những mặt được, PGS.TS Nguyễn Đức Nghĩa cũng bày tỏ lo ngại là số thí sinh điểm cao giảm mạnh sẽ khiến các trường lấy điểm thi thuộc tốp cao năm trước sẽ giảm mạnh trong năm nay.

Mặt khác, về tổng quan việc đề thi có độ phân hóa tốt hơn nhưng các môn thi là chưa đều nhau.

“Chúng ta không thể nói là điểm trung bình của môn Giáo dục Công dân cao là ý thức công dân tốt hơn được. Điểm trung bình môn Lịch sử thấp thì khoan vội kết luận học sinh chán học Lịch sử hay là chất lượng giảng dạy kém. Bên cạnh cách dạy và học của chương trình Lịch sử và Ngoại ngữ, một nguyên nhân dẫn đến việc điểm thi thấp cũng là đề thi. Đừng có vì điểm cao, điểm thấp mà phê phán vấn đề này. Tôi nghĩ là cần tiếp tục cải tiến đề thi để nó đạt cái độ đồng đều cao hơn trong cái phổ điểm của thí sinh”, ông Nghĩa nói.

Còn TS Lê Trường Tùng - Chủ tịch HĐQT Trường Đại học FPT cho rằng: Nhìn tương quan, phổ điểm năm nay thấp hơn một chút so với năm trước, do đó, mọi mô hình tuyển sinh vẫn theo năm 2017 thì có lẽ điểm chuẩn trúng tuyển vào các trường đại học, cao đẳng sẽ thấp hơn một chút.

Đồ hoạ: Huyên Nguyễn
Đồ hoạ: Huyên Nguyễn

Cần tiếp tục cải thiện, nâng cao chất lượng đề thi

Qua thực tế này, TS Khuyến cho rằng, muốn đạt được mục tiêu đánh giá kết quả học tập của học sinh thì đề thi cần xây dựng theo hướng có 50% là những câu hỏi bám sát chuẩn đầu ra các môn học ở bậc trung học phổ thông, có nghĩa, số câu hỏi này phải đảm bảo điều kiện tối thiểu mà người học phải đạt được (tức từ 5 điểm trở lên). Số lượng 50% câu hỏi còn lại là để phục vụ việc xét tuyển đại học, cao đẳng do đó câu hỏi phải khó hơn (tăng dần) so với mục tiêu đánh giá chuẩn tối thiểu. TS Khuyến cho rằng, làm được như vậy phổ điểm mới mang dáng dấp của đề thi tiêu chuẩn hóa, phân bố chuẩn.

Góp ý kiến cho hướng đổi mới, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Đại học FPT Lê Trường Tùng đề xuất trao quyền cho các trường được đặc cách xét tốt nghiệp cho 80% số học sinh có học lực tốt xếp từ trên xuống dưới. Như vậy, kỳ thi THPT quốc gia chỉ áp dụng cho 20% số học sinh còn lại với mục đích thi để yêu cầu các em phải học, học để lọt vào 80% học sinh xếp loạt tốt.

Mặt khác, TS Lê Trường Tùng cho rằng, sau 2020, nếu Bộ GDĐT vẫn tiếp tục duy trì hình thức thi trắc nghiệm cũng tốt, tuy nhiên, cần cải thiện. Hiện vẫn có những ý kiến cho rằng việc để 4 đáp án cho thí sinh lựa chọn sẽ dẫn đến việc chọn may rủi. Trong lịch sử thi THPT năm 2015, đã có trường hợp thí sinh đạt 10 điểm Vật lý nhưng lại bị điểm 0 môn Toán ở cụm thi do ĐH Vinh (Nghệ An). Thí sinh này cho biết khoanh bừa vào bài thi nhưng vẫn được 10. Kết quả của cơ quan công an điều tra cũng cho biết không ghi nhận hiện tượng gian lận thi cử, như vậy, việc “ăn điểm” do may rủi là có xảy ra. Từ đó, TS Tùng kiến nghị:

“Bộ GDĐT cần nghiên cứu hình thức thi thay bằng chọn 1 phương án đúng thì sẽ hỏi những câu có nhiều phương án đúng. Điều này giúp giảm phần may mắn khi chọn đáp án. Bên cạnh đó, cần thiết đưa quy định trừ điểm với những phương án sai để thí sinh trách nhiệm hơn với lựa chọn của mình”, ông Tùng nói.

Chú trọng thay đổi cách dạy và học

Trước việc điểm thi một số môn như Lịch sử, Ngoại ngữ thấp... đặt dấu hỏi về việc dạy và học môn học này trong nhà trường, ông Mai Văn Trinh - Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng, Bộ GDĐT cho rằng: Đánh giá một cách tổng thể, phần lớn các môn thi có phổ điểm gần với phân phối chuẩn. Điều đó phản ánh công tác coi thi, công tác chấm thi bảo đảm tính nghiêm túc và khách quan.

Một số phổ điểm tốt như là Vật lý, Hóa học, Sinh học và Địa lý. Cũng qua phân tích phổ điểm cho thấy một số môn như Ngoại ngữ, Lịch sử có điểm trung bình thấp hơn các môn khác. Điểm trung bình và trung vị của các môn gần như nhau (điểm trung vị là điểm chia đôi dữ liệu điểm ra làm hai, nửa trên lớn hơn điểm trung vị, nửa dưới nhỏ hơn điểm trung vị) điều này chứng tỏ đề thi là chuẩn hóa khi điểm trung bình gần bằng điểm trung vị.

Ông Trinh cho biết, ban ra đề không bất ngờ với kết quả thi năm nay bởi chúng ta không thể ngày một ngày hai là có sản phẩm của giáo dục nói chung và môn Lịch sử, Ngoại ngữ nói riêng, đặc biệt chúng ta đang chuyển nền giáo dục từ chú trọng cung cấp nội dung sang nền giáo dục hình thành phẩm chất và năng lực, điều đó đòi hỏi một quá trình.

Trong quá trình ấy, chúng ta có rút kinh nghiệm, có thay đổi, có đổi mới để năm sau cao hơn năm trước và đến một thời điểm nào đó thì thật sự việc dạy học sẽ hoàn toàn theo định hướng phẩm chất và năng lực.

Kèm với đó là hình thức thi theo hướng đánh giá năng lực của học sinh ở mức độ hoàn chỉnh, lúc đó chúng ta sẽ phản ánh một cách chính xác hơn, khách quan hơn năng lực của các em, không chỉ với môn Lịch sử mà tất cả các môn khác.

Để khắc phục tình trạng điểm thấp môn Lịch sử và Ngoại ngữ diễn ra trong nhiều năm, đại diện Bộ GDĐT cho biết tới đây, Bộ GDĐT tiếp tục triển khai một cách hiệu quả đề án Ngoại ngữ Quốc gia để tiếp tục nâng cao chất lượng dạy và học ngoại ngữ trong nền giáo dục quốc dân. Các giáo viên, các nhà trường cũng cần tích cực thay đổi phương pháp dạy học để làm sao môn Lịch sử trở nên thân thiện hơn, học sinh học hứng thú hơn, giáo viên dạy hiệu quả hơn và từ đó dẫn đến kiến thức lịch sử tích lũy được, năng lực vận dụng lịch sử trong cuộc sống được nâng lên.

Xem xét phổ điểm môn Ngữ văn 2018

Môn Ngữ văn có điểm chẵn và điểm lẻ chênh lệch rất cao. Đặc biệt là điểm ở mức 0,25 và 0,75 giảm xuống ở mức rất thấp. Trước đây, hiện tượng này được lý giải ở môn trắc nghiệm là do chưa có quy định làm tròn đến 2 chữ số thập phân thì điều này được cho hợp lý. Còn năm nay, Bộ GDĐT đã có quy định về làm tròn điểm mới, vì thế vấn đề điểm thi môn Ngữ văn có chênh lệch lớn về các mức điểm lẻ cần phải được nghiêm túc xem xét để công bằng và chính xác trong việc chấm thi để có kết quả khách quan nhất.

HUYÊN NGUYỄN - BÍCH NGỌC
TIN LIÊN QUAN

Infographic: Những khác biệt lớn về phổ điểm kỳ thi THPT Quốc Gia năm 2017 và 2018

Văn Thắng |

Theo đánh giá, số lượng thí sinh năm nay có điểm trên trung bình của hầu hết các bài thi, môn thi đều chiếm tỉ lệ khoảng từ 50 - 70% (ngoại trừ môn Lịch sử và Tiếng Anh). Điều này cho thấy phổ điểm được phân tán tương đối rộng, đánh giá đúng năng lực của các thí sinh, giảm thiểu đáng kể hiện tượng đoán mò trong các bài thi trắc nghiệm khách quan. 

Điểm thi THPT của Hà Giang cao kỷ lục: Có ít nhất 5 điểm bất thường

Bích Hà |

Kết quả thi tốt nghiệp THPT của Hà Giang quá "ngoạn mục", trong bối cảnh đề thi năm nay được đánh giá là khó.

Infographic: Những con số "biết nói" sau kỳ thi THPT Quốc gia 2018

Văn Thắng |

Kỳ thi THPT quốc gia năm 2018 đã có 925.753 thí sinh tham gia, trong đó hơn 237.000 em chỉ lấy kết quả để xét tốt nghiệp, hơn 642.300 em vừa xét tốt nghiệp THPT vừa xét tuyển đại học.

Nở rộ dịch vụ cho thuê người yêu về nhà ra mắt dịp Tết

Phùng Nhung |

Nhiều người trẻ mỗi dịp về quê ăn Tết lại bị bố mẹ thúc giục chuyện yêu đương, kết hôn, sinh con. Vì lẽ đó, họ tìm đến dịch vụ cho thuê người yêu để trấn an tâm lý gia đình.

Vì sao gốc đào Nhật Tân được chào bán với giá 200 triệu đồng?

Quỳnh Trang |

Sáng 17.1, dọc đại lộ Lê-Nin, thành phố Vinh (Nghệ An) tấp nập cảnh mua - bán hoa, cây cảnh phục vụ Tết Nguyên đán. Trong đó, thu hút nhiều người xem nhất là gian trưng bày gốc đào Nhật Tân của anh Đặng Văn Cường (36 tuổi, trú TP Vinh) bởi nơi đây trưng bày gốc cổ thụ độc đáo với thế "rồng bay".

Nhìn lại diễn biến vụ bé trai rơi xuống trụ bê tông ở Đồng Tháp

Bảo Bình - Dương Anh |

Liên quan vụ bé trai rơi xuống trụ bê tông ở Đồng Tháp, sau hơn nửa tháng tìm kiếm, lực lượng cứu hộ đã đưa được đoạn cọc thứ nhất (dài 12m) trong số 3 đoạn của cọc bêtông lên mặt đất và đang tiến hành các bước cứu hộ tiếp theo.

Khoảnh khắc AFF Cup: Khép lại hành trình của ông Park Hang-seo

NHÓM PV |

Bản tin Khoảnh khắc AFF Cup ngày 17.1. AFF Cup 2022 kết thúc, khép lại hành trình của huấn luyện viên Park Hang-seo với bóng đá Việt Nam.

Khởi tố Giám đốc Trung tâm đăng kiểm duy nhất ở Hòa Bình

PV |

Hoà Bình - Cơ quan công an vừa khởi tố các bị can liên quan đến vụ án “Nhận hối lộ” xảy ra tại Trung tâm đăng kiểm xe cơ giới 28-01S thuộc Sở Giao thông vận tải Hòa Bình.

Infographic: Những khác biệt lớn về phổ điểm kỳ thi THPT Quốc Gia năm 2017 và 2018

Văn Thắng |

Theo đánh giá, số lượng thí sinh năm nay có điểm trên trung bình của hầu hết các bài thi, môn thi đều chiếm tỉ lệ khoảng từ 50 - 70% (ngoại trừ môn Lịch sử và Tiếng Anh). Điều này cho thấy phổ điểm được phân tán tương đối rộng, đánh giá đúng năng lực của các thí sinh, giảm thiểu đáng kể hiện tượng đoán mò trong các bài thi trắc nghiệm khách quan. 

Điểm thi THPT của Hà Giang cao kỷ lục: Có ít nhất 5 điểm bất thường

Bích Hà |

Kết quả thi tốt nghiệp THPT của Hà Giang quá "ngoạn mục", trong bối cảnh đề thi năm nay được đánh giá là khó.

Infographic: Những con số "biết nói" sau kỳ thi THPT Quốc gia 2018

Văn Thắng |

Kỳ thi THPT quốc gia năm 2018 đã có 925.753 thí sinh tham gia, trong đó hơn 237.000 em chỉ lấy kết quả để xét tốt nghiệp, hơn 642.300 em vừa xét tốt nghiệp THPT vừa xét tuyển đại học.