Năm học mới, giáo viên mong sống được bằng lương

Kỳ vọng nhiều, nhưng lương chưa tương xứng

Sau 16 năm công tác trong ngành Giáo dục, cô Phạm Thị Báu (công tác tại Trường Tiểu học Cẩm Dương, Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh) đã quyết định nộp đơn xin nghỉ việc. Gắn bó với bảng đen, phấn trắng bấy nhiêu năm, không dễ để đưa ra quyết định này, nhưng theo cô Báu, với đồng lương 8 triệu/tháng, cô đã cố co kéo, nhưng vẫn không thể lo được cho mình và gia đình, chứ chẳng dám mơ đến việc làm giàu. Sau những đắn đo, ngày 28.8, trước thềm năm học mới, cô viết đơn xin nghỉ việc và đã được Hiệu trưởng, đại diện công đoàn nhà trường ký xác nhận.

Trong lá đơn, cô giáo Phạm Thị Báu viết lý do xin nghỉ việc của mình là: “Thu nhập từ công việc dạy học không đảm bảo được nhu cầu cuộc sống hằng ngày của gia đình tôi nên tôi viết đơn này xin nghỉ việc để chuyển sang công việc mới”.

Nói về đơn xin nghỉ của cô Phạm Thị Báu, ông Lê Xuân Hạnh - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Cẩm Dương (huyện Cẩm Xuyên) - xác nhận sự việc và cho biết đã làm tờ trình gửi lên Phòng Giáo dục để có hướng giải quyết.

Trước đó, cũng có không ít giáo viên phải từ bỏ công việc - đã từng là niềm đam mê, là ước mơ theo đuổi - để tìm hướng đi mới. Lương thấp, mòn mỏi chờ đợi vào biên chế, áp lực công việc, kỳ vọng quá nhiều nhưng đồng lương chưa tương xứng... rất nhiều lý do khiến thầy cô đưa ra quyết định bỏ nghề.

Hay tại Thái Nguyên, nhiều huyện rơi vào tình trạng thiếu giáo viên mầm non và tiểu học. Lý do khó thu hút đội ngũ được một lãnh đạo Sở GDĐT Thái Nguyên lý giải là “lương giáo viên vừa vào nghề hiện nay không bằng lương công nhân, trong khi áp lực hơn, vất vả hơn”.

N.T.H.T (giáo viên mầm non tại huyện Phú Bình, Thái Nguyên) vào nghề được hơn 5 năm, tính cả lương và phụ cấp, hiện mỗi tháng cô T nhận về gần 5 triệu đồng. Dù chưa có gia đình, nhưng co kéo mãi trong một tháng với số tiền đó vẫn không đủ chi tiêu cá nhân, tiền học phí, tiền đi lại vào mỗi dịp cuối tuần để về Hà Nội học liên thông lên đại học.

Không ít lần cô T muốn bỏ nghề, nhưng vì thương mẹ (mẹ cô T cũng là một nhà giáo và mong con gái theo nghề mẹ để ổn định), nên cô lại gắng. “Không biết các thầy cô trường khác thế nào, chứ ở trường tôi, phần lớn giáo viên đều cắm sổ lương ở ngân hàng. Người vay tiền đi học để nâng cao bằng cấp, sửa sang nhà cửa cũng vay, con ốm đau thì đều phải nhờ đến “ngân hàng tài trợ” rồi sau này “bóp miệng” trả dần. Lý do là bởi, khó có ai sống dư dả được bằng lương, hay có đồng tiết kiệm để phòng lúc”- cô T chia sẻ.

Từng nhiều năm giảng dạy ngành Giáo dục tiểu học trong trường Sư phạm, PGS-TS Hoàng Thị Tuyết (Đại học Mở TPHCM) chia sẻ đã nhiều lần bật khóc khi nghe những tâm sự của các cựu sinh viên, về vấn đề lương thấp, không đảm bảo nhu cầu sống tối thiểu. “Lâu nay, lương giáo viên trả theo thâm niên. Giáo viên dạy tiểu học, dù tốt nghiệp cử nhân, hay thạc sĩ thì cũng bắt đầu hưởng lương trung cấp (1,86). Rất nhiều giáo viên tiểu học đã phải nuốt nước mắt làm nghề, hoặc không dám đi học cao hơn, vì sợ tốn kém” - cô Tuyết nói.

Sẽ khắc phục việc có bằng đại học hưởng lương trung cấp

Hiện nay, những quy định mã số, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp của giáo viên nằm trong thông tư liên tịch 20,21,22/2015 của Bộ GDĐT và Bộ Nội vụ.

Theo đó sẽ không trả lương theo trình độ đào tạo mà trả lương theo yêu cầu vị trí việc làm. Giáo viên tiểu học, mầm non hạng IV (từ 1,86 đến 4,06), hạng III (từ 2,1 đến 4,98), hạng II (từ 2,34 đến 4,98); Giáo viên THCS hạng III (từ 2,1 đến 4,98), hạng II (từ 2,34 đến 4,98), hạng I (từ 4,0 đến 6,38); Giáo viên THPT hạng III (từ 2,34 đến 4,98), hạng II (từ 4,0 đến 6,38), hạng I (từ 4,4 đến 6,78).

Việc trả lương này bộc lộ nhiều bất cập như giáo viên có bằng đại học hoặc cao hơn nhưng dạy ở mầm non, tiểu học… thì chỉ được xếp lương ở hạng thấp nên mức lương khởi điểm rất thấp, hay việc chuyển xếp thăng hạng giáo viên cũng gặp nhiều bất cập về điều kiện, tiêu chuẩn...

Trong khi đó, hiện nay hầu hết giáo viên mầm non và tiểu học được đào tạo trình độ cao đẳng và đại học, tiến tới chuẩn hóa giáo viên theo Nghị quyết 29-NQ/TW của BCH Trung ương Đảng khóa XI về đổi mới căn bản và toàn diện về giáo dục và Luật Giáo dục sửa đổi có hiệu lực từ 1.7.2020.

Để động viên, tạo động lực cho đội ngũ nhà giáo trước thềm đổi mới giáo dục, ông Hoàng Đức Minh - Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục (Bộ GDĐT) - cho biết, Bộ đã xây dựng và đang xin ý kiến về Dự thảo Thông tư quy định mã số, tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp và bổ nhiệm, xếp lương cho giáo viên công lập ở các cấp học. Theo đó, bậc lương mới của giáo viên sẽ gắn với trình độ đào tạo theo hệ thống thang bậc lương chung dành cho viên chức nhưng có phụ cấp ưu đãi nghề.

Với cách tính này, lương của đội ngũ giáo viên mới vào nghề được nâng lên so với hiện nay. Thu nhập giáo viên được hưởng sẽ đúng theo tính chất phức tạp và đặc thù nghề nghiệp và khi đó chênh lệch giữa lương của giáo viên mới ra trường và giáo viên lâu năm sẽ thu hẹp.