Bài thơ “Con chào mào" trong trang 75, sách giáo khoa Ngữ văn 6 tập 1, bộ Kết nối Tri thức và Cuộc sống gây nên những tranh cãi trái chiều. Cụ thể, trong bài thơ có câu “Triu...uýt...huýt...tu...hìu” - miêu tả tiếng hót của chim chào mào.
Bên cạnh việc đồng tình cho rằng, bài thơ phù hợp để học sinh cảm nhận thì có cũng có không ít ý kiến đòi loại bỏ tác phẩm này ra khỏi chương trình học tập. Bởi họ cho rằng, học sinh lớp 6 không đủ khả năng cảm nhận về tiếng chim chào mào.
Sau khi học xong bài thơ “Con chào mào”, em Nguyễn Hoàng Bảo - học sinh lớp 7, Trường THCS Đinh Xá (Hà Nam) - chia sẻ:
"Ban đầu đọc bài thơ em thấy khá lạ lẫm bởi ngôn từ và chưa hiểu được ý nghĩa. Sau khi được cô giáo phân tích về nội dung và nghệ thuật của các câu thơ trong bài, em thấy bài thơ rất hay và thú vị”.
Cô Nguyễn Thu Hương - giáo viên Ngữ văn, Trường THPT Kỳ Lâm (Hà Tĩnh) cho rằng, bài thơ này hoàn toàn có quyền “góp mặt” trong chương trình Ngữ văn lớp 6.
“Thầy cô sẽ có đủ khả năng để giải thích đơn giản, dễ hiểu cho học sinh của mình biết về vẻ đẹp, tiếng hót của con chào mào.
Mỗi người sẽ có cách riêng để cảm nhận văn chương. Đối với tôi, bài thơ đã khắc hoạ hình ảnh tả thực của con chào mào, qua đó tác giả muốn thể hiện khát vọng tự do, hoà mình vào thiên nhiên của loài vật” - cô Hương nhận xét.
Bàn về các vấn đề này, thầy Thái Hạo - chuyên gia về giáo dục đưa ra quan điểm: “Việc phản đối về chi tiết tả thực “Con chào mào đốm trắng mũ đỏ” vì cho rằng chẳng có con chào mào như thế, theo tôi đây là sự đánh giá nông nổi, thậm chí có người buông lời chửi mắng thì thật sự không đáng”.
Bên cạnh đó, yếu tố thu hút tranh cãi nhiều nhất nằm ở câu thứ 3 của khổ thơ 1 về cách mô phỏng tiếng hót của chào mào trong bài thơ này: “Triu... uýt... huýt... tu... hìu”.
“Mô phỏng tiếng kêu của con vật không chỉ phụ thuộc cảm quan của mỗi người mà còn bị chi phối bởi ngôn ngữ của dân tộc đó; riêng đối với sáng tạo thì nó còn chịu ảnh hưởng lớn từ ý đồ nghệ thuật của tác giả.
Một tổ chào mào con bị bắt, bao nhiêu âm thanh phát ra từ chim con và chim bố mẹ, với đủ cung bậc: Chích chích, tri huy, hồ hồ ri í, thích tinh nào, thích tinh nào,..” - thầy Hạo cho biết thêm.
Theo ông, nhiều người phản ứng với bài thơ này còn vì nghe nó không được thơ, không có vần điệu, mượt mà.
“Con chào mào là một bài thơ theo điệu nói, không phải điệu ngâm truyền thống, lại viết dưới phong cách thơ văn xuôi nên gây cảm giác như xa lạ và khó tiếp nhận, đó cũng là điều dễ hiểu. Thay vì đón nhận văn chương theo hơi thở đương đại với tâm thế bình tĩnh, cởi mở thì lại tấn công sát thương. Đây là điều rất đáng buồn” - thầy Hạo bày tỏ.
