Dịch COVID-19 khiến quá trình chuyển đổi số trong giáo dục diễn ra nhanh hơn
Dịch COVID-19 vẫn đang diễn biến phức tạp. Để đảm bảo an toàn cho học sinh, trên 20 tỉnh/thành đã quyết định lùi thời gian đến trường sau kỳ nghỉ Tết Tân Sửu. Với tinh thần "tạm dừng đến trường nhưng không dừng việc học", các địa phương đều đẩy mạnh dạy học trực tuyến, ứng dụng công nghệ thông tin và trong giảng dạy, vì sự an toàn của học sinh.
Đánh giá về điều này, trong câu chuyện đầu năm với Báo Lao Động, TS Quách Tuấn Ngọc cho biết, khi còn công tác ở Bộ GDĐT, ông đã thực hiện làm hội nghị tuyển sinh theo hình thức trực tuyến. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi số nhanh và đồng bộ nhất là khi dịch COVID-19 bùng phát.
"Chúng ta thường nói về chuyển đổi số, một trong những việc đầu tiên là họp hành cũng phải chuyển đổi. Trước đây, từ trước Tết, tất cả hiệu trưởng, giám đốc sở đều phải ra Hà Nội để họp hội nghị tuyển sinh nên phải lo vé tàu, vé máy bay rất vất vả, kêu gọi mọi người họp trực tuyến rất khó khăn.
Từ năm 2004, tôi tổ chức hội nghị tuyển sinh qua cầu truyền hình. Thời điểm đó làm được hội nghị trực tuyến là một việc rất mới lạ.
Tôi vẫn đùa vui với đồng nghiệp, ngành công nghệ thông tin phải phong “thánh” cho dịch COVID-19 vì trước đây để tuyên truyền học hay họp online như bây giờ vô cùng khó. Tuy nhiên, ngày hôm nay dễ dàng gặp được vô số giáo viên có kinh nghiệm dạy trực tuyến dù trước đây tìm ra rất khó" - TS Ngọc nói.
Bên cạnh đó, TS Quách Tuấn Ngọc cũng cho rằng, việc học hay họp hành trực tuyến có ý nghĩa rất lớn. Không phải chỉ vì dịch COVID-19 mà về lâu dài, chúng ta nên tạo thành thói quen, duy trì thường xuyên.
Cơ hội để tạo ra những mô hình học tập mới
Trong bối cảnh dịch COVID-19 còn diễn biến phức tạp, thời gian tới nhiều địa phương có thể tiếp tục phải triển khai cho các trường học dạy học trực tuyến. Để việc học tập online trở nên hiệu quả, TS Quách Tuấn Ngọc đưa ra lời khuyên:
"Theo tôi điểm quan trọng nhất trong việc dạy và học trực tuyến nằm ở giáo viên. Những ngày đầu giáo viên còn bỡ ngỡ, tuy nhiên thời gian dài cần phải rút kinh nghiệm, thay đổi nhận thức, nên chuẩn bị kỹ bài giảng, không nên dạy quá lâu, tránh lan man.
Giáo viên cần tự điều chỉnh mức độ tương tác với lớp học và từng học sinh khi giảng dạy online. Giả định thay vì tương tác với cả lớp, họ có thể cá thể hóa đối với từng học sinh. Khi các em yếu kém ở đâu, giáo viên có thể trao đổi riêng thông qua Gmail hay Facebook... Về phía học sinh và gia đình cũng cần chuyển đổi, không nên quá thụ động".
Bên cạnh đó, nguyên Cục trưởng Cục CNTT, Bộ GDĐT nêu quan điểm rằng, trong dịch bệnh, ngành Giáo dục có thể nhìn ra đó là cơ hội để bản thân có sự chuyển đổi, tạo ra những mô hình học tập mới, mô hình tổ chức trường học mới.
"Chúng ta có thể nghĩ tới một viễn cảnh tương lai, người học sẽ tìm đến những bài học họ mong muốn, giáo viên sẽ định hướng cho học sinh của mình. Khi đó, việc học tập suốt đời sẽ rất thuận lợi. Bản thân tôi hiện tại cũng thường xuyên tìm kiếm và học các bài học online về lịch sử mà mình chưa biết.
Để có thể phát triển việc đào tạo online, chúng ta cũng cần phải có những thể chế. Chẳng hạn, từ việc trước đây chưa từng có, đến nay, ta đã công nhận kết quả học trực tuyến. Đây là bước tiến về mặt chính sách để đẩy mạnh dạy học trực tuyến trong tương lai"- TS Quách Tuấn Ngọc nói thêm.
